PC “tương lai” hay “chống lỗi thời” thường bị gắn liền với mức giá cực kỳ đắt đỏ, đơn giản vì chúng thường là tập hợp của những linh kiện cao cấp nhất được nhồi nhét vào một chiếc vỏ máy tính. Tuy nhiên, với một chút nghiên cứu kỹ lưỡng và các quyết định mua sắm thông minh, bạn hoàn toàn có thể tự xây dựng một chiếc máy tính cá nhân mà không cần phải nâng cấp trong ít nhất năm năm tới, đồng thời vẫn tối ưu được chi phí. Bài viết này sẽ chia sẻ 5 bí quyết cốt lõi để đạt được mục tiêu đó, giúp bạn sở hữu một cỗ máy mạnh mẽ, bền bỉ và tiết kiệm.
1. Ưu Tiên Thế Hệ RAM Mới Nhất: DDR5
DDR5 hiện là thế hệ RAM mới nhất và tiên tiến nhất trên thị trường. Trong khi DDR4 đang dần bị loại bỏ khỏi các hệ thống mới, DDR6 dự kiến sẽ ra mắt người tiêu dùng vào khoảng năm 2026. Tôi vẫn còn nhớ khi tự build chiếc PC đầu tiên của mình vào năm 2016, DDR3 vẫn còn rất phổ biến mặc dù DDR4 đã là thế hệ mới nhất. May mắn thay, tôi đã chọn sử dụng RAM DDR4 dù có thể tiết kiệm tiền bằng cách chọn DDR3.
Thanh RAM DDR5 máy tính được xếp chồng lên nhau, minh họa cho công nghệ bộ nhớ mới nhất.
Nhờ quyết định quan trọng đó, tôi đã sử dụng cặp RAM Corsair Vengeance LPX 2x4GB DDR4 của mình cho đến năm 2022, chỉ nâng cấp thêm hai thanh RAM tương tự vào năm 2020 để đạt 16GB cho nhu cầu chỉnh sửa video. Giá RAM DDR5 vào năm 2022 rất cao, có khi lên tới 360 USD cho bộ Corsair Vengeance 2x16GB 5200MHz. Tuy nhiên, hiện tại các bộ RAM tương tự có giá chưa đến 100 USD.
Biểu đồ lịch sử giá của bộ nhớ RAM DDR5, cho thấy xu hướng giảm giá theo thời gian.
Giá DDR5 sẽ tiếp tục giảm và DDR6 cũng sẽ mất một thời gian để được phổ biến rộng rãi. Do đó, DDR5 là lựa chọn hợp lý nhất nếu bạn muốn tránh lo lắng về việc nâng cấp trong tương lai. DDR5 có tốc độ cao và tùy thuộc vào nhu cầu sử dụng PC của bạn, 32-64GB DDR5 có thể sẽ là quá đủ ngay cả khi DDR6 ra mắt.
2. Mua CPU và GPU Cao Cấp Từ Thế Hệ Trước
Card đồ họa (GPU) thế hệ mới nhất luôn là linh kiện đắt đỏ nhất. Tuy nhiên, khi các thế hệ mới ra mắt, nhiều người dùng sẽ nâng cấp và bán lại các card đồ họa cao cấp của thế hệ trước với mức giá thấp hơn đáng kể.
Tôi đã mua một chiếc GTX 1080Ti và Ryzen 9 3900x vào năm 2020 với giá 400 USD mỗi chiếc, ngay trước khi tình trạng thiếu hụt chip silicon gây ra những đợt tăng giá điên rồ. Khi tìm kiếm, hãy tập trung vào các bài đánh giá về GPU và CPU cao cấp mà nhấn mạnh vào “giá trị trên hiệu năng” ở phân khúc cao cấp; việc quá chú trọng vào “giá trị” có thể đẩy bạn xuống phân khúc tầm trung, và những linh kiện đó sẽ không bền bằng linh kiện cao cấp. Hãy để mắt đến các linh kiện cao cấp đã qua sử dụng với mức giá tốt, lý tưởng là khoảng 70% hoặc thấp hơn so với giá bán lẻ đề xuất (SRP) ban đầu.
Cận cảnh quạt tản nhiệt của card đồ họa GTX 1080 Ti, minh họa linh kiện GPU hiệu năng cao.
Ví dụ, việc lựa chọn các linh kiện cao cấp như Nvidia RTX 3080 Ti và AMD Ryzen 9 7900x sẽ đảm bảo GPU và CPU của bạn đủ mạnh để xử lý các tựa game mới nhất và các chương trình nặng cho đến khi GPU ngừng hỗ trợ driver. CPU thường không sử dụng driver theo cách tương tự GPU, do đó chúng có tuổi thọ lâu hơn nhiều—đặc biệt nếu bạn thường xuyên vệ sinh bo mạch chủ và thay keo tản nhiệt cho CPU để tránh tình trạng quá nhiệt và hỏng hóc.
3. Không Cần Mua Bo Mạch Chủ Tốt Nhất
Mặc dù bạn đang mua những linh kiện tốt nhất của thế hệ trước, điều đó không có nghĩa là chúng cần phải được lắp đặt trên bo mạch chủ tốt nhất để hỗ trợ chúng.
Tuy nhiên, bạn cũng không nên chọn bo mạch chủ thuộc phân khúc thấp nhất, như dòng AMD A-series hoặc Intel H-series. May mắn thay, các dòng bo mạch chủ tầm trung cho Intel và AMD khá tương đồng, ví dụ như AMD AM5 B650 cho AMD và Intel LGA 1700 B760. Không phải tất cả các bo mạch chủ dòng B đều giống nhau, và bạn nên tìm kiếm hai tính năng quan trọng sau:
VRM Dồi Dào và Có Tản Nhiệt
Các mô-đun điều chỉnh điện áp (VRM) cung cấp nguồn điện sạch và ổn định cho CPU và các linh kiện khác của bạn. Đây là một nhiệm vụ nặng nề, và chúng có thể trở nên khá nóng, vì vậy bạn sẽ muốn có các VRM được trang bị tản nhiệt để giúp làm mát.
CPU AMD Ryzen được lắp trên bo mạch chủ đã vệ sinh sạch sẽ, sẵn sàng cho việc build PC.
Nếu bo mạch chủ của bạn không có VRM chất lượng cao và không đủ số lượng, CPU ngốn điện của bạn sẽ không nhận được nguồn điện cần thiết. Không có quy tắc cứng nhắc về số lượng chính xác, nhưng theo kinh nghiệm, hãy nhắm đến ít nhất 10 VRM. Bạn có thể đếm chúng bằng cách tìm các cuộn cảm (chokers), những khối lớn xung quanh CPU.
Bo mạch chủ MSI MEG Z790 với các VRM (mô-đun điều chỉnh điện áp) được đánh dấu màu đỏ, thể hiện khu vực cấp nguồn quan trọng.
Ví dụ, Intel Core i9 13900K có TDP 253W, một lượng điện năng tiêu thụ đáng kinh ngạc đối với một CPU. Để xử lý mức tiêu thụ điện năng cao này, bạn sẽ muốn ghép nối nó với một bo mạch chủ như MSI B760 Gaming, có nhiều VRM và tản nhiệt lớn.
Có Ít Nhất Bốn Khe RAM
Khi mua RAM, hãy cố gắng chỉ mua hai thanh với tổng dung lượng RAM mong muốn. Hai thanh RAM sẽ tận dụng chế độ kênh đôi (dual-channel), và việc sử dụng cả bốn khe không làm tăng tốc độ.
Việc sử dụng hai thanh RAM mang lại cho bạn sự linh hoạt để thêm RAM trong tương lai mà không làm giảm hiệu suất hiện tại. Cấu hình 4x8GB không hoạt động nhanh hơn 2x16GB (giả sử cùng tốc độ xung nhịp), vì vậy việc chọn bộ 2x16GB sẽ tốt hơn. Bạn sẽ có hai khe trống để nâng cấp thêm trong tương lai.
4. Chọn Bộ Nguồn (PSU) Uy Tín
Mặc dù không trực tiếp tăng hiệu năng cho PC của bạn, bộ nguồn (PSU) lại cực kỳ quan trọng đối với một hệ thống PC được xây dựng đúng cách.
Một PSU chất lượng kém có thể hỏng hóc và kéo theo các linh kiện khác của bạn, hoặc tệ nhất là gây ra hỏa hoạn. Năm 2017, điều đầu tiên tôi nâng cấp trên chiếc PC của mình là PSU. Tôi đã chuyển từ một bộ nguồn 500W 80 PLUS Bronze giá rẻ sang SilverStone 600W 80 PLUS Silver. Tôi đã giữ nó qua mọi chiếc PC mình từng sở hữu. Nó là tàn tích duy nhất của chiếc PC gốc của tôi, mặc dù tôi khuyên bạn không nên giữ một bộ nguồn quá năm năm. Bạn cũng có thể tham khảo kênh PSUCircuit; kênh này kiểm tra rất nhiều PSU về độ tin cậy, hiệu suất, ổn định và cả khả năng xử lý các xung điện lớn.
Để chọn PSU phù hợp, tôi khuyên bạn nên sử dụng các công cụ tính toán công suất bộ nguồn PC và nhắm đến mức công suất cao hơn một chút so với khuyến nghị. Luôn kiểm tra các đánh giá và mua từ một thương hiệu uy tín có chính sách bảo hành tốt.
5. Tiết Kiệm Chi Phí Bằng Cách Mua Linh Kiện Cũ
Nhiều người e ngại việc mua linh kiện cũ vì những rủi ro đi kèm. Tuy nhiên, việc hiểu rõ các rủi ro có thể biến việc mua phần cứng PC đã qua sử dụng thành một lựa chọn tuyệt vời. Ví dụ, hãy cố gắng mua linh kiện PC cũ từ một nhà cung cấp đáng tin cậy, có đảm bảo và chính sách đổi trả tốt. Các cửa hàng linh kiện cũ tốt nhất sẽ kiểm tra và đảm bảo phần cứng đạt chất lượng trước khi gửi đi, vì vậy bạn có thể tin tưởng vào những gì mình mua.
Thao tác cắm card đồ họa vào khe PCIe trên bo mạch chủ, minh họa quá trình lắp ráp linh kiện PC.
Các linh kiện PC phần lớn nằm yên trong vỏ máy, hoạt động ngày qua ngày. Trừ khi đó là một GPU được dùng để đào tiền điện tử (mà hiện nay cũng không còn phổ biến như trước), các linh kiện PC thường không bị căng thẳng đến mức hỏng hóc đột ngột. Nếu bạn chỉ mua phần cứng của thế hệ trước, chúng sẽ không quá cũ đến mức bị bám đầy bụi và dễ quá nhiệt.
Nếu bạn lo lắng về tuổi thọ, bạn luôn có thể thay keo tản nhiệt cho GPU và sắm một tản nhiệt tốt cho CPU để giữ nhiệt độ luôn ổn định. Hãy tham gia các nhóm Facebook hoặc theo dõi các ưu đãi trên Facebook Marketplace và eBay, bạn sẽ sớm tìm thấy những linh kiện PC tuyệt vời với giá hời.
Kết Luận
Xây dựng một chiếc PC bền vững, có khả năng phục vụ bạn trong nhiều năm mà không cần nâng cấp tốn kém, hoàn toàn không phải là nhiệm vụ bất khả thi. Bí quyết nằm ở sự kết hợp giữa kiến thức về công nghệ và những lựa chọn thông minh về linh kiện. Bằng cách ưu tiên RAM thế hệ mới nhất như DDR5, tìm kiếm CPU và GPU cao cấp của thế hệ trước, chọn bo mạch chủ tầm trung với các tính năng cần thiết, đầu tư vào một bộ nguồn uy tín, và khôn ngoan trong việc mua linh kiện đã qua sử dụng, bạn có thể tạo ra một cỗ máy mạnh mẽ, ổn định, và bền bỉ.
Hãy chia sẻ kinh nghiệm của bạn hoặc bất kỳ câu hỏi nào về việc xây dựng PC bền vững trong phần bình luận dưới đây!
