Tính năng HDR (High Dynamic Range) trên điện thoại thường được xem là một yếu tố then chốt để có những bức ảnh đẹp, đặc biệt là trong các điều kiện ánh sáng phức tạp. Nhiều người dùng tin rằng việc bật HDR sẽ luôn mang lại chất lượng hình ảnh vượt trội. Tuy nhiên, qua những thử nghiệm thực tế với camera điện thoại của mình, tôi đã nhận thấy rằng kết quả không phải lúc nào cũng như kỳ vọng. Đôi khi, việc tắt HDR lại cho ra những bức ảnh tự nhiên hơn, trong khi ở những trường hợp khác, sự khác biệt gần như không đáng kể. Những phát hiện này đã khiến tôi đặt câu hỏi về mức độ cần thiết và ảnh hưởng thực sự của HDR đối với nhiếp ảnh di động hàng ngày.
HDR Là Gì Và Cách Hoạt Động Trên Điện Thoại?
HDR, viết tắt của High Dynamic Range, là một kỹ thuật chụp ảnh được thiết kế để mở rộng dải tương phản động (dynamic range) của một bức ảnh. Nói một cách đơn giản, nó giúp camera điện thoại có thể nắm bắt chi tiết tốt hơn cả ở những vùng quá sáng và những vùng quá tối trong cùng một khung hình. Về cơ bản, khi bạn bật HDR, điện thoại sẽ tự động chụp nhiều bức ảnh liên tiếp với các mức độ phơi sáng khác nhau (một bức quá sáng, một bức bình thường và một bức quá tối). Sau đó, bộ xử lý hình ảnh của điện thoại sẽ kết hợp các bức ảnh này lại thành một bức duy nhất, tối ưu hóa chi tiết ở mọi vùng sáng.
Trong lý thuyết, tính năng HDR vô cùng hữu ích khi chụp các cảnh có độ tương phản cao, ví dụ như chụp phong cảnh với bầu trời sáng chói và những cái cây nằm trong bóng râm sâu. Nó giúp giảm thiểu tình trạng cháy sáng ở vùng trời và mất chi tiết ở vùng bóng tối, mang lại một bức ảnh cân bằng và rõ nét hơn. Tuy nhiên, thực tế không phải lúc nào cũng “màu hồng” như vậy. Trong một số trường hợp, việc sử dụng HDR có thể khiến bức ảnh trông bị “xử lý quá đà” hoặc không tự nhiên, với màu sắc và độ sắc nét bị thay đổi một cách rõ rệt. Đây chính là lý do tôi quyết định thử nghiệm tắt HDR và xem liệu ảnh chụp có khác biệt như thế nào khi không có sự can thiệp của tính năng này.
Hướng Dẫn Tắt Tính Năng HDR Trên Điện Thoại Của Bạn
Nếu bạn cũng muốn thử nghiệm tắt HDR trên điện thoại của mình để so sánh kết quả, quá trình này khá đơn giản trên cả thiết bị Android và iPhone.
Trên Thiết Bị Android
- Mở ứng dụng Camera.
- Nhấn vào biểu tượng Cài đặt (thường là hình bánh răng hoặc ba chấm, nằm ở góc trên bên phải màn hình).
- Tìm tùy chọn Auto HDR hoặc HDR và tắt nó đi. Tùy thuộc vào nhà sản xuất điện thoại, cài đặt này có thể nằm trong menu “More settings” (Cài đặt khác) hoặc “Advanced settings” (Cài đặt nâng cao).
Trên Thiết Bị iPhone
- Mở ứng dụng Cài đặt của điện thoại.
- Cuộn xuống và nhấn vào Camera.
- Tìm tùy chọn Smart HDR và tắt nó đi.
- Mở ứng dụng Camera của bạn.
- Nhấn vào mũi tên ở giữa phía trên màn hình.
- Nhấn vào biểu tượng HDR (nó có thể hiển thị là HDR hoặc Tự động).
- Chuyển sang trạng thái Tắt nếu nó đang ở chế độ Tự động.
Giờ đây, khi bạn đã nắm rõ HDR là gì và cách vô hiệu hóa nó, hãy cùng đi sâu vào những kết quả thử nghiệm thực tế với và không có tính năng này. Trong mỗi cặp ảnh so sánh dưới đây, ảnh bên trái được chụp với HDR bật, trong khi ảnh bên phải được chụp với HDR tắt.
Kết Quả Thử Nghiệm Thực Tế: Bật Và Tắt HDR Khác Biệt Ra Sao?
Dưới đây là 5 trường hợp thử nghiệm mà tôi đã thực hiện để so sánh trực quan sự khác biệt giữa ảnh chụp có và không có HDR.
5. Vật Thể Ngược Sáng Dưới Ánh Nắng Trực Tiếp
Cốc sứ trên lan can gỗ với ánh nắng và bầu trời xanh phía sau, ảnh chụp với HDR được bật.
Cốc sứ trên lan can gỗ dưới ánh nắng mạnh, ảnh chụp với tính năng HDR đã tắt.
Đối với thử nghiệm đầu tiên, tôi chụp một chiếc cốc đơn giản với ánh nắng mặt trời ở phía sau và bầu trời xanh trong vắt. Khi bật HDR, bức ảnh trông sắc nét, đường viền của mặt trời rõ ràng và được định hình tốt so với bầu trời. Hình ảnh tổng thể có vẻ cân bằng và tự nhiên, mặc dù có độ tương phản cao giữa chiếc cốc và mặt trời chói.
Khi tắt HDR, mặt trời mất đi đường viền sắc nét, trở nên mềm mại và sáng hơn mà không có các cạnh rõ ràng. Tổng thể bức ảnh vẫn đẹp như thường; nó mang lại cảm giác thô mộc, tự nhiên hơn và ít bị xử lý. Màu sắc trở nên rực rỡ và chân thực hơn, nhưng có một chút mất mát về chi tiết vân gỗ khi HDR bị tắt. Sự mất mát chi tiết tinh tế này không đủ để khiến tôi từ bỏ việc tắt HDR. Tôi bị cuốn hút hơn bởi vẻ đẹp thô sơ của mặt trời trông tự nhiên so với những thay đổi không đáng kể trong vân gỗ.
4. Bề Mặt Phản Chiếu Trong Điều Kiện Ánh Sáng Mạnh
Bộ chén đường và sữa bằng gốm trắng đặt dưới ánh nắng trực tiếp, ảnh được chụp với HDR.
Bộ chén đường và sữa bằng gốm trắng dưới ánh sáng mặt trời, chụp không bật HDR.
Tiếp theo, tôi thử nghiệm HDR với một bộ chén đường và sữa bằng gốm trắng đặt trực tiếp dưới ánh nắng mặt trời trong nhà. Với HDR, các vùng phản chiếu trên gốm sứ được cân bằng tốt hơn, với các vùng sáng và bóng tối được kiểm soát. Hình ảnh mềm mại hơn, không có vùng nào bị cháy sáng hoặc quá sáng. Phiên bản HDR được chiếu sáng tốt và thu được từng chi tiết mà không bị gắt.
Khi tôi tắt HDR, các vùng phản chiếu trên gốm sứ trở nên nổi bật hơn một chút, với một số điểm sáng bị phơi sáng quá mức nhẹ. Độ tương phản giữa vùng bóng tối và vùng sáng tăng lên, tạo cho bức ảnh một cảm giác kịch tính hơn. Sự khác biệt không lớn, nhưng có thể nhận thấy. Không có HDR, hình ảnh có cảm giác sống động hơn, với cường độ ánh sáng mạnh hơn, nhưng đổi lại là mất một số chi tiết nhỏ trong các vùng phản chiếu. Nhìn chung, HDR làm cho hình ảnh có cảm giác được kiểm soát và trau chuốt hơn, trong khi việc tắt nó lại thêm một chút thô mộc và tương phản. Cả hai phiên bản đều có thể chấp nhận được, nhưng HDR mang lại kết quả cân bằng hơn.
3. Hiện Tượng Chói Lóa Dưới Nắng Gắt
Phần nắp thùng rác kim loại phản chiếu ánh nắng, ảnh chụp khi bật chế độ HDR.
Nắp thùng rác kim loại với ánh nắng chói lóa, ảnh chụp khi tắt tính năng HDR.
Tương tự như thử nghiệm trước, tôi quyết định kiểm tra HDR với một chiếc thùng rác kim loại phản chiếu ánh nắng trực tiếp vào ống kính camera. HDR đã xử lý hiện tượng chói lóa tốt nhất có thể, cân bằng ánh sáng mặt trời chói chang và bề mặt phản chiếu của thùng rác. Nó giúp bức ảnh không bị phơi sáng quá mức, và độ tương phản giữa mặt trời và thùng rác tương đối tự nhiên.
Khi không có HDR, ánh sáng chói lóa trở nên rõ rệt hơn, lấp đầy hình ảnh với một vùng phản chiếu lớn hơn, mạnh mẽ hơn. Độ tương phản rõ ràng hơn, và hình ảnh có cảm giác năng động hơn. Đó là một bức ảnh chân thực hơn, nơi ánh sáng mặt trời có cơ hội thể hiện toàn bộ cường độ của nó. Ảnh chụp với HDR có cảm giác dịu hơn, trong khi ảnh không có HDR lại chân thực hơn so với những gì mắt tôi cảm nhận được cảnh đó.
Sự khác biệt giữa hai bức ảnh rõ ràng hơn ở trường hợp này so với bất kỳ so sánh song song nào khác của tôi. Cặp hình ảnh này đã làm nổi bật rõ nhất xu hướng của HDR là ưu tiên sự cân bằng hơn là tính chân thực – mang lại một hình ảnh được kiểm soát, nhưng phải trả giá bằng một phần cường độ thô sơ của cảnh.
2. Cảnh Thiếu Sáng Với Độ Tương Phản Thấp
Khung gỗ và vòng hoa trang trí trong điều kiện ánh sáng yếu, ảnh chụp với HDR.
Khung gỗ và vòng hoa trong phòng tối, ảnh chụp khi tắt HDR trên điện thoại.
HDR không chỉ dành cho điều kiện ánh sáng mạnh; nó cũng có thể giúp bạn chụp ảnh tốt hơn trong môi trường thiếu sáng. Đối với thử nghiệm này, tôi đã thiết lập một cảnh trong một căn phòng gần như tối đen, chỉ có một chiếc đèn ngủ nhỏ để chiếu sáng. Tôi kỳ vọng sẽ thấy một số lợi ích rõ ràng từ HDR trong môi trường tối này.
Bức ảnh tập trung vào một khung gỗ và vật trang trí vòng hoa, chỉ được chiếu sáng bởi ánh sáng mờ từ chiếc đèn ngủ. Điều ngạc nhiên là cả ảnh có HDR và không có HDR trông gần như giống hệt nhau – không có sự khác biệt đáng kể về độ sáng, độ rõ nét hoặc chi tiết. Ánh sáng quá phẳng và tối thiểu đến mức HDR không có nhiều “nguyên liệu” để xử lý. Cả hai bức ảnh đều xuất hiện mờ và nhiều hạt nhiễu, đúng như bạn mong đợi trong điều kiện ánh sáng yếu như vậy. Trong trường hợp này, HDR không thêm bất kỳ điều gì đáng chú ý, và việc tắt nó hầu như không ảnh hưởng đến hình ảnh cuối cùng.
1. Bóng Vật Thể Nổi Bật Trên Nền Trời Sáng
Tôi đã thực hiện một vài thử nghiệm sử dụng một vật trang trí hình gấu nhỏ để xem HDR xử lý ánh sáng mặt trời trực tiếp và độ tương phản cao trong một thiết lập đơn giản như thế nào. Tôi tò mò muốn biết liệu HDR có giữ được chi tiết hay ánh sáng mạnh sẽ lấn át toàn bộ khung cảnh.
Trang Trí Gấu Trước Ánh Nắng Mặt Trời
Vật trang trí hình gấu được đặt trước mặt trời, ảnh chụp với HDR đã bật.
Vật trang trí hình gấu đặt ngược sáng mặt trời, ảnh chụp khi tắt HDR.
Đối với so sánh này, tôi đặt vật trang trí hình gấu trực tiếp trước mặt trời. Khi bật HDR, bức ảnh vẫn giữ được sự cân bằng ổn định. Các chi tiết trang trí của chú gấu vẫn hiển thị rõ ràng, trong khi độ sáng của mặt trời không lấn át phông nền của hình ảnh. Phiên bản HDR đã thu được tất cả các chi tiết nhỏ mà không làm vùng bóng tối quá tối hoặc vùng sáng quá chói.
Khi tắt HDR, bức ảnh vẫn giữ nguyên, với các chi tiết trang trí của chú gấu vẫn hiển thị rõ ràng trước mặt trời. Hầu như không có sự khác biệt nào cả. Mặc dù tôi đã kỳ vọng mặt trời sẽ làm cháy sáng bức ảnh nhiều hơn khi không có HDR, nhưng điều đó đã không xảy ra. Kết quả là một cảnh vẫn cảm thấy chân thực so với những gì mắt tôi nhìn thấy; HDR không bổ sung nhiều trong tình huống này.
Ánh Nắng Xuyên Qua Chân Gấu
Vật trang trí gấu với ánh nắng xuyên qua chân, ảnh chụp với chế độ HDR.
Ánh nắng mặt trời lọt qua chân vật trang trí gấu, ảnh chụp khi tắt HDR.
Tiếp theo, tôi điều chỉnh cảnh sao cho ánh nắng mặt trời xuyên qua chân chú gấu, tạo ra độ tương phản mạnh giữa chủ thể và tiền cảnh. Trong trường hợp này, HDR có tác động rất nhỏ, đảm bảo ánh nắng mặt trời không quá chói trong khi vẫn cho phép các chi tiết của chú gấu hiển thị. Tuy nhiên, khi tôi tắt HDR, bức ảnh có cảm giác chân thực hơn một chút. Mặt trời hơi bị cháy sáng, mô phỏng đúng cách tôi nhìn thấy nó bằng mắt thường tại thời điểm đó.
Việc thiếu HDR cho phép tái hiện chân thực hơn cường độ của ánh nắng mặt trời, với một chút chói lóa và tổng thể hình ảnh mềm mại hơn. Mặc dù ảnh chụp HDR hiển thị chi tiết ở chân chú gấu nhiều hơn một chút, nhưng ảnh không có HDR lại có cảm giác tự nhiên hơn. Cả hai bức ảnh gần như giống hệt nhau, nhưng tôi nghiêng về ảnh không có HDR một chút vì tính chân thực của nó.
Sau khi thử nghiệm HDR trong nhiều cảnh khác nhau, tôi nhận thấy nó có rất ít ý nghĩa đối với kết quả cuối cùng. Mặc dù nó có thể giúp cân bằng các cảnh có độ tương phản cao, nhưng không phải lúc nào cũng cần thiết và đôi khi có thể làm ảnh trông nhân tạo. Trong những tình huống không có sự tương phản ánh sáng rõ rệt, nó hầu như không có tác dụng đáng chú ý. Việc sử dụng HDR hay không phụ thuộc vào sở thích cá nhân của bạn, nhưng chắc chắn nó không phải là yếu tố thiết yếu để có những bức ảnh đẹp trên điện thoại.
