Năm 2024 đánh dấu một chuỗi các sản phẩm mới đầy ấn tượng từ công ty Raspberry Pi, và có vẻ như làn sóng này sẽ tiếp tục kéo dài sang năm 2025. Giờ đây, người dùng đã có thể sở hữu Raspberry Pi 5 với bộ nhớ RAM 16GB được hàn chết trên bo mạch, mở ra vô vàn dự án thú vị và biến Raspberry Pi 5 trở thành một ứng cử viên nặng ký cho vai trò máy tính để bàn thực thụ. Phiên bản 16GB RAM này không chỉ tăng cường đáng kể hiệu năng mà còn mở rộng đáng kể phạm vi ứng dụng của chiếc máy tính bo mạch đơn nhỏ gọn này, từ việc chạy các tác vụ nặng đến phát triển những dự án công nghệ phức tạp.
1. Trải nghiệm máy tính để bàn thực thụ
Chiếc máy tính bo mạch đơn Raspberry Pi đầu tiên, Model B (ra mắt trước Model A giá rẻ hơn) vào tháng 10 năm 2012, chỉ có 256MB RAM. Mặc dù khó có thể sử dụng cho các tác vụ điện toán thực sự, nhưng nó lại rất rẻ, hiệu quả và dễ dàng tùy biến. Raspberry Pi 4 Model B là phiên bản đầu tiên hứa hẹn mang lại trải nghiệm máy tính để bàn, nhưng với 8GB RAM, nó vẫn còn nhiều hạn chế trong việc sử dụng thực tế.
Giao diện hệ điều hành Raspberry Pi OS trên Raspberry Pi 5, thể hiện khả năng làm việc như một máy tính để bàn thực thụ
Phiên bản Raspberry Pi 5 16GB được bán với giá 120 USD tại các nhà bán lẻ Raspberry Pi chính thức, tăng 40 USD so với phiên bản 8GB. Tuy nhiên, mức tăng giá này hoàn toàn xứng đáng với những gì nó mang lại. Với 16GB RAM và bộ xử lý lõi tứ ARM Cortex-A76 64-bit mạnh mẽ tốc độ 2.4GHz, Raspberry Pi 5 có khả năng mang đến một trải nghiệm máy tính để bàn thực sự tốt hơn rất nhiều.
Bạn có thể chạy cùng lúc trình duyệt Firefox và Chrome, sử dụng VS Code cùng với Stack Overflow, và xem các video hướng dẫn trên YouTube mà không làm máy tính bị chậm lại. Thậm chí, bạn có thể gỡ bỏ Raspberry Pi OS và cài đặt một hệ điều hành yêu cầu tài nguyên cao hơn nhiều như Ubuntu nếu bạn thích giao diện hoặc cần các tính năng đặc biệt khác.
2. Chạy các mô hình AI và LLM
Theo Eben Upton, nhà sáng lập và CEO của Raspberry Pi Ltd, trí tuệ nhân tạo (AI) và các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) là một trong những trường hợp sử dụng được mong đợi cho phiên bản 16GB RAM mới này.
Suy luận máy học (Machine learning inference) thường rất ngốn tài nguyên tính toán, và việc có nhiều RAM hơn luôn là điều tốt. Mặc dù Raspberry Pi 5 không phải là lựa chọn tốt nhất để huấn luyện các mô hình, nhưng nó có thể được sử dụng để chạy một số mô hình học máy nhỏ cho thị giác máy tính, nhận dạng giọng nói và các ứng dụng khác. Việc bổ sung các phần cứng chuyên biệt như Raspberry Pi Hailo kit hoặc Raspberry Pi AI camera sẽ mở ra nhiều khả năng hơn nữa.
Một chiếc Raspberry Pi 5 với 16GB RAM có thể chạy hầu hết các mô hình ngôn ngữ dưới 7 tỷ tham số, chẳng hạn như ChatGLM, OpenLLaMA, Code Llama và Microsoft Phi-3, với đủ bộ nhớ dự phòng cho các tác vụ khác.
3. Thiết kế và mô hình 3D
Mặc dù Raspberry Pi 5 không nhắm đến đối tượng các nhà thiết kế hay nghệ sĩ đồ họa chuyên nghiệp, nhưng nó vẫn có thể được sử dụng cho các tác vụ thiết kế đồ họa 2D và 3D đơn giản. Một chiếc máy tính bo mạch đơn giá 120 USD chắc chắn sẽ không thể sánh bằng hiệu suất của một hệ thống render farm, nhưng nó hoàn toàn phù hợp cho các tác vụ thiết kế nhẹ và các dự án nhỏ. Bộ nhớ RAM bổ sung giúp bạn có thể làm việc với các tệp tin có kích thước lớn hơn một chút, tải nhiều tài sản hơn và hoàn thành các dự án nhanh hơn so với các phiên bản cũ.
Vỏ Raspberry Pi không ốc vít, một ví dụ về thiết kế 3D có thể thực hiện trên Raspberry Pi
Bạn có thể xây dựng các bản thiết kế vỏ và bộ vỏ Raspberry Pi có thể in 3D bằng phần mềm mô hình hóa 3D trực tiếp trên Raspberry Pi. Một số ứng dụng mô hình 3D có sẵn cho Raspberry Pi bao gồm FreeCAD, OpenSCAD, BlocksCAD và TinkerCAD. Blender không được hỗ trợ nguyên bản trên Pi, nhưng có thể chạy được với một số tinh chỉnh.
4. Tự host các dịch vụ (Self-Hosting)
“Đám mây” thực chất là máy tính của người khác. Vì lý do quyền riêng tư, bảo mật và cả mục đích giáo dục, bạn nên cân nhắc tự host một số dịch vụ mà bạn thường xuyên sử dụng trên một chiếc Raspberry Pi chạy cục bộ.
16GB RAM là đủ lớn để chạy nhiều dịch vụ cùng lúc trên một chiếc Raspberry Pi mà không cần xây dựng cụm máy chủ hay sử dụng phần mềm điều phối phức tạp. Bạn có thể vận hành Home Assistant, Pi-hole, Nextcloud, Jellyfin và trang web WordPress cá nhân của mình trên một chiếc Pi duy nhất mà không lo hết băng thông bộ nhớ.
Tuy nhiên, tự host dịch vụ không phải lúc nào cũng dễ dàng và có thể là nguồn gốc của nhiều vấn đề đau đầu. Nó đòi hỏi một nguồn điện ổn định và kết nối Internet đáng tin cậy. Bạn cũng sẽ cần thực hiện sao lưu và cập nhật phần mềm thường xuyên. Bạn sẽ cần một lượng kiên nhẫn và chuyên môn kỹ thuật nhất định để khắc phục mọi sự cố phát sinh. Mặc dù vậy, tự host là một cách tuyệt vời để phát triển các kỹ năng quản trị hệ thống hữu ích đồng thời giúp bạn thoát khỏi sự phụ thuộc vào các giải pháp độc quyền.
5. Chơi game và giả lập
Chơi game giả lập là một xu hướng lớn trong cộng đồng Raspberry Pi. Có những bản phân phối game giả lập chuyên dụng (như RetroPie) và các bộ kit phần cứng dành riêng cho Raspberry Pi. Raspberry Pi 5 vượt trội hơn hẳn Raspberry Pi 4 về hiệu năng và có thể giả lập các phần cứng phức tạp hơn như Sega Saturn, GameCube, PS2, PSP và Dreamcast.
Giao diện cài đặt RetroPie OS, nền tảng giả lập game phổ biến cho Raspberry Pi
Về mặt kỹ thuật, bạn không cần tới 16GB RAM để chạy hầu hết các game giả lập cổ điển. Tuy nhiên, việc có nhiều RAM hơn đồng nghĩa với việc bạn không phải tắt các ứng dụng khác trước khi chơi game trên Raspberry Pi của mình. Đối với mục đích chơi game giả lập, 16GB RAM là một yếu tố “nên có” giúp cải thiện trải nghiệm tổng thể.
6. Chạy máy ảo (Virtual Machines) và Container
Với 16GB RAM, bạn hoàn toàn có thể chạy máy ảo và container trên Raspberry Pi. Điều này cho phép bạn tạo ra các môi trường biệt lập cho các ứng dụng và tinh chỉnh các thiết lập ở cấp độ hệ thống. Proxmox là một nền tảng ảo hóa mã nguồn mở để quản lý máy ảo và container. Mặc dù không có sẵn trực tiếp cho Raspberry Pi, nhưng với một số tinh chỉnh, bạn có thể thiết lập nó thông qua Pimox.
Một chiếc Raspberry Pi 16GB sẽ chạy mượt mà một vài máy ảo, mặc dù hiệu suất có thể bắt đầu giảm khi yêu cầu tài nguyên tăng lên. Vì Proxmox không được hỗ trợ chính thức, việc thiết lập có thể không ổn định và không được khuyến nghị cho các triển khai chuyên nghiệp.
Docker giúp việc thiết lập và quản lý container trên Raspberry Pi trở nên dễ dàng. Điều này đặc biệt có giá trị khi tự host các dịch vụ, vì nó đảm bảo rằng các ứng dụng chạy độc lập mà không can thiệp lẫn nhau. Nó có thể giúp giảm thiểu thiệt hại trong trường hợp bị tấn công phần mềm độc hại và cung cấp một môi trường lý tưởng để khám phá và thử nghiệm.
7. An ninh và giám sát tại nhà
Giám sát tại nhà thường không phải là một dự án đòi hỏi một mẫu Raspberry Pi có thông số kỹ thuật cao, đặc biệt nếu bạn chỉ truyền phát từ một vài camera. Các mẫu Raspberry Pi cũ hơn vẫn là lựa chọn tuyệt vời cho các camera an ninh gia đình vì lý do đó.
Cài đặt thông báo email trong motionEyeOS, phần mềm giám sát camera an ninh cho Raspberry Pi
Tuy nhiên, nếu bạn cần truyền phát video 1080p từ nhiều camera độ phân giải cao, bạn có thể cần Raspberry Pi 5 16GB RAM để xử lý băng thông bổ sung. Bạn cũng sẽ có khả năng chạy các tác vụ xử lý nâng cao như phát hiện chuyển động và nhận diện khuôn mặt. motionEye là phần mềm giám sát mã nguồn mở phổ biến nhất để quản lý nhiều camera cùng lúc. Mặc dù dự án motionEyeOS hiện không hoạt động, bạn vẫn có thể chạy giao diện này trực tiếp trên một bản cài đặt Raspberry Pi OS.
Dòng sản phẩm Raspberry Pi đã trải qua một chặng đường dài cả về giá cả lẫn hiệu suất. Raspberry Pi 5 16GB đắt gấp khoảng ba lần so với Model B nguyên bản nhưng cũng có khả năng vượt trội hơn nhiều lần. Mặc dù mức tăng giá là đáng kể, nhưng khoảng cách hiệu suất cũng rộng lớn không kém, biến nó thành một lựa chọn đầu tư xứng đáng cho những dự án yêu cầu sức mạnh xử lý cao.
Nhìn chung, Raspberry Pi 5 16GB RAM không chỉ là một bản nâng cấp về phần cứng mà còn là một cánh cửa mở ra kỷ nguyên mới cho các dự án công nghệ cá nhân và chuyên nghiệp.
Bạn đã có kế hoạch gì với chiếc Raspberry Pi 5 16GB của mình chưa? Hãy chia sẻ ý kiến và các dự án tiềm năng của bạn trong phần bình luận bên dưới hoặc tìm hiểu thêm các bài viết khác về Raspberry Pi tại Thủ Thuật Mới!
