Sau nhiều năm gắn bó với Gmail, tôi cuối cùng đã quyết định tạo một tài khoản Proton Mail với ý định chuyển đổi hoàn toàn sang dịch vụ email bảo mật này. Lý thuyết về việc sử dụng một nhà cung cấp email được mã hóa như Proton Mail nghe có vẻ lý tưởng, nhưng thực tế, tôi nhanh chóng gặp phải những trở ngại khiến mình phải từ bỏ ý định chuyển đổi hoàn toàn, dù vẫn giữ tài khoản.
1. Ít Tiện Lợi Hơn So Với Gmail
Khi chuyển từ Gmail sang Proton Mail, tôi đã lường trước một chút về đường cong học hỏi. Ban đầu, tôi nghĩ quá trình chuyển đổi sẽ diễn ra suôn sẻ sau khi đọc về việc Proton Mail đã tối ưu hóa trải nghiệm người dùng của mình. Tuy nhiên, điều tôi không ngờ tới là mình sẽ phải từ bỏ quá nhiều sự tiện lợi.
Ví dụ điển hình là việc sắp xếp email. Gmail tự động phân loại email thành các tab như Chính, Xã hội, Diễn đàn, Khuyến mãi và Cập nhật, giúp hộp thư đến của tôi luôn được tổ chức gọn gàng, đặc biệt khi có một lượng lớn email đến hàng ngày.
Giao diện hộp thư đến Proton Mail trên web, thể hiện cách sắp xếp email thủ công không tự động như Gmail.
Trong Proton Mail, việc này không diễn ra tự động. Thay vào đó, tôi phải tự thiết lập các bộ lọc tùy chỉnh để nếu một email có những đặc điểm nhất định, nó sẽ được di chuyển đến một thư mục cụ thể hoặc được gắn nhãn phù hợp. Cách này hoạt động được, nhưng sẽ tốt hơn nhiều nếu Proton có thể cung cấp các quy tắc mặc định và cho phép những người dùng muốn tùy chỉnh thêm theo ý thích của họ. Rõ ràng, Proton Mail là một trong những dịch vụ email hàng đầu trong việc chống thư rác, vậy nên việc cung cấp các danh mục mặc định không nên là một vấn đề.
Đó chỉ là một ví dụ. Proton Mail còn có những hạn chế ở các khía cạnh khác, khiến tôi khó có thể gắn bó với dịch vụ này mặc dù đã có tài khoản. Chẳng hạn, tính năng danh bạ chưa hỗ trợ đồng bộ hóa với các ứng dụng danh bạ mặc định (mặc dù công ty có kế hoạch ra mắt trong tương lai nhưng chưa có lộ trình cụ thể). Thậm chí, một tính năng đơn giản như tìm kiếm cũng không hoạt động hiệu quả bằng Gmail, điều này thực sự đáng thất vọng.
Tôi đã tìm kiếm trên subreddit r/ProtonMail để tìm giải pháp và phát hiện ra rằng cách duy nhất là sử dụng Proton Mail Bridge (chỉ dành cho người dùng trả phí) cùng với một ứng dụng bên thứ ba như Thunderbird. Nhưng đối với tôi, tôi cần một giải pháp hoạt động mà không cần quá nhiều công sức.
2. Khó Khăn Khi Thuyết Phục Người Khác Chuyển Đổi
Một trong những điểm bán hàng lớn nhất của Proton Mail là tính năng mã hóa đầu cuối (end-to-end encryption), hứa hẹn giữ email của bạn riêng tư, không chỉ từ tin tặc mà ngay cả từ chính công ty. Đây là lý do chính tôi chuyển từ Gmail sang Proton Mail. Tuy nhiên, tính năng tuyệt vời này đi kèm với một nhược điểm: mã hóa đầu cuối chỉ hoạt động khi cả người gửi và người nhận đều sử dụng Proton Mail.
Để tận hưởng mức độ riêng tư cao nhất đó, tôi phải thuyết phục bạn bè và đồng nghiệp chuyển sang Proton Mail, một yêu cầu khá khó khăn. Thật khó để khiến mọi người từ bỏ các dịch vụ quen thuộc để chuyển sang một cái gì đó khác, và tệ hơn nữa, việc chấp nhận một ứng dụng hoàn toàn mới để trao đổi tin nhắn riêng tư không phải là một lý do hấp dẫn để chuyển đổi.
Tuy nhiên, sau đó tôi phát hiện ra rằng họ không cần phải chuyển đổi hoàn toàn, vì Proton Mail có một tùy chọn để gửi email mã hóa đầu cuối đến các nhà cung cấp khác bằng cách thêm bảo vệ mật khẩu. Nhưng điều này nhanh chóng trở thành một rào cản, vì nó tạo thêm ma sát cho một trải nghiệm vốn dĩ đơn giản. Bạn có thể tin rằng nó không hề diễn ra suôn sẻ.
PGP (Pretty Good Privacy) là lựa chọn cuối cùng, nhưng không phải là một giải pháp khả thi vì không phải ai cũng là người am hiểu công nghệ. Kế hoạch di chuyển của tôi cứ thế tan tành.
3. Tích Hợp Hệ Sinh Thái Hạn Chế
Một điều tôi không thực sự đánh giá cao trước khi chuyển sang Proton Mail là tài khoản Gmail của tôi đã được tích hợp chặt chẽ với mọi thứ tôi sử dụng. Gmail của tôi không chỉ là một hộp thư đến cho email. Nó là trung tâm của một toàn bộ hệ sinh thái các dịch vụ.
Tổng quan hệ sinh thái các dịch vụ bảo mật của Proton, bao gồm Proton Mail, Drive, Calendar, VPN và Pass.
Chắc chắn, Proton đã liên tục bổ sung thêm các dịch vụ để cung cấp một bộ công cụ hoàn chỉnh tương tự như những gì bạn có được ở Gmail, nhưng chúng không liền mạch bằng. Lấy Proton Drive làm ví dụ. Đúng vậy, đó là dịch vụ lưu trữ đám mây của Proton, nhưng nó không hoạt động đồng bộ với Proton Mail.
Ví dụ, nếu tôi nhận được một tệp đính kèm trong email, tôi không thể lưu nó vào Proton Drive trừ khi tôi tải xuống trước rồi mới tải lên. Một sự bực bội khác là không thể tạo cuộc họp trực tiếp từ Proton Mail như tôi có thể làm trong Gmail.
4. Khả Năng Tương Thích Với Ứng Dụng Bên Thứ Ba Thấp
Một vấn đề khác mà tôi gặp phải sau khi chuyển sang Proton Mail là khả năng tương thích hạn chế của nó với các công cụ kỹ thuật số khác mà tôi sử dụng hàng ngày. Vì lý do riêng tư, việc Proton Mail không hoạt động tốt với hầu hết các ứng dụng và dịch vụ của bên thứ ba là điều dễ hiểu, nhưng đó là điều tôi không hề chuẩn bị trước khi quyết định chuyển đổi.
Tôi nhanh chóng nhận ra rằng mặc dù Proton cung cấp một dịch vụ email đầy đủ với một hệ sinh thái xung quanh nó, nhưng tất cả chúng đều tồn tại trong một “khu vườn có tường bao quanh” với khả năng tích hợp hạn chế với các công cụ của bên thứ ba. Khác với Gmail, không có sự tích hợp nào với các ứng dụng tôi sử dụng hàng ngày như Slack, Todoist, Notion và Google Calendar. Và nếu bạn là người yêu thích tự động hóa, hãy quên nó đi vì không có hỗ trợ gốc, và các công cụ như Zapier và IFTTT cũng không được hỗ trợ.
Hơn nữa, vì không có hỗ trợ cho các giao thức email phổ biến như IMAP hoặc SMTP, tôi không thể thêm Proton Mail vào ứng dụng email mặc định của mình để có một quá trình chuyển đổi liền mạch. Lựa chọn duy nhất ở đây là Proton Mail Bridge, không chỉ độc quyền cho người dùng trả phí mà tệ hơn nữa, chỉ có sẵn trên máy tính để bàn.
Proton Mail là một lựa chọn vững chắc nếu bạn đang tìm kiếm một dịch vụ email được mã hóa. Tôi muốn sự riêng tư, và Proton Mail đã đáp ứng được điều đó, nhưng tôi đã không chuẩn bị cho những đánh đổi. Mặc dù tôi vẫn giữ tài khoản Proton Mail của mình, tôi sẽ tiếp tục sử dụng Gmail cho các giao tiếp hàng ngày và chỉ sử dụng Proton Mail khi quyền riêng tư thực sự quan trọng.
