WhatsApp, ứng dụng nhắn tin hàng đầu của Meta, vừa ra mắt một tính năng mới đầy ấn tượng: Meta AI sẽ tóm tắt các tin nhắn chưa đọc của bạn. Meta quảng bá đây là một tính năng tùy chọn, hoạt động trên nền tảng đám mây nhưng vẫn đảm bảo quyền riêng tư nhờ “Private Processing” (Xử lý Riêng tư). Nghe có vẻ hấp dẫn, song điều này cũng đồng nghĩa với việc Meta AI về mặt kỹ thuật sẽ “đọc” các cuộc trò chuyện của bạn – dù có được mã hóa hay không. Với vai trò chuyên gia tại Thuthuatmoi.net, chúng tôi sẽ cùng bạn phân tích sâu hơn về tính năng này.
Tính năng Tóm tắt Tin nhắn AI trên WhatsApp đã ra mắt
Tính năng tóm tắt tin nhắn bằng trí tuệ nhân tạo (AI) hiện đã có mặt cho một số người dùng tại Mỹ. Khi bạn mở một cuộc trò chuyện có tin nhắn chưa đọc, ngoài bộ đếm tin nhắn quen thuộc, bạn sẽ thấy một biểu tượng AI mới với dòng chữ “Summarize Privately” (Tóm tắt Riêng tư). Chỉ cần chạm vào đó, biểu tượng sẽ mở rộng thành một bản tóm tắt gạch đầu dòng các tin nhắn bạn đã bỏ lỡ.
Tính năng Tóm tắt Tin nhắn sử dụng khuôn khổ “Private Processing” của Meta. Về cơ bản, điều này có nghĩa là các phép tính AI được thực hiện trong một Môi trường Thực thi Tin cậy (Trusted Execution Environment – TEE) được hỗ trợ bởi phần cứng trên các máy chủ đám mây của Meta. Bên trong môi trường bảo mật này, tin nhắn chưa đọc của bạn sẽ được giải mã, Meta AI sẽ tiến hành tóm tắt, sau đó chúng được xóa bỏ ngay lập tức – theo như Meta tuyên bố, không có ai tại Meta nhìn thấy hay lưu trữ vào bất kỳ cơ sở dữ liệu nào.
Meta AI tóm tắt tin nhắn chưa đọc trên WhatsApp, minh họa tính năng mới và cách hiển thị nội dung.
Mã hóa đầu cuối vẫn tiếp tục bảo vệ tin nhắn của bạn trong quá trình truyền tải. Tuy nhiên, việc bật tính năng “Private Processing” sẽ tạm thời gỡ bỏ lớp mã hóa đó bên trong khu vực bảo mật TEE để AI có thể đọc các cuộc trò chuyện. Bên ngoài TEE, mọi thứ vẫn được mã hóa. Ít nhất đó là những gì Meta khẳng định.
Mã hóa Bảo vệ nhưng Dữ liệu có Thực sự An toàn?
Việc xử lý AI dựa trên đám mây luôn gây ra những lo ngại về quyền riêng tư. Giả sử rằng Meta không tự mình thu thập dữ liệu, thì ngay cả một môi trường bảo mật chặt chẽ như TEE vẫn có thể bị tấn công (hack) hoặc bị buộc phải tiết lộ dữ liệu theo yêu cầu pháp lý.
Mặc dù Meta tuyên bố không bao giờ lưu trữ các bản tóm tắt của bạn, nhưng lịch sử sao lưu của WhatsApp cho thấy quyền riêng tư không phải lúc nào cũng là ưu tiên hàng đầu. Cho đến tháng 9 năm 2021, các bản sao lưu trò chuyện không được mã hóa khi lưu trữ lên iCloud và Google Drive, nghĩa là bất kỳ ai có quyền truy cập vào các dịch vụ đám mây đó hoặc nhận được trát đòi hầu tòa đều có thể đọc toàn bộ lịch sử trò chuyện của bạn.
Đây cũng không phải là lần đầu tiên AI của Meta vấp phải vấn đề quyền riêng tư. Cách đây không lâu, trợ lý AI của WhatsApp đã tự tin cung cấp số điện thoại cá nhân của một người dùng cho một người lạ khi được hỏi thông tin về tàu hỏa. Khi bị chất vấn, AI đã thoái thác trách nhiệm và nói dối rằng đó là những con số “hư cấu”.
Ngay cả khi AI không tích trữ các tin nhắn thực tế của bạn, nó vẫn âm thầm thu thập metadata (siêu dữ liệu). Nó theo dõi những cuộc trò chuyện mà bạn yêu cầu tóm tắt, tần suất bạn sử dụng tính năng này và trong ngữ cảnh nào bạn yêu cầu bản tóm tắt. Dữ liệu về mô hình sử dụng này là “vàng” để phân tích hành vi người dùng, từ việc bạn quan tâm đến vấn đề gia đình nào nhất cho đến những cuộc trò chuyện công việc mà bạn đang cố gắng “bơ”.
Giao diện Meta AI trong WhatsApp hiển thị câu trả lời về tình hình lạm phát, cho thấy khả năng tương tác và cung cấp thông tin.
Liệu Tính năng “Tùy Chọn” Có Thực Sự Tùy Chọn?
Meta khẳng định rằng các bản tóm tắt AI này là tính năng tùy chọn. Tuy nhiên, chúng ta đều biết cách các tính năng mới thường được triển khai như thế nào. Một ngày nào đó, bạn nhận thấy một biểu tượng AI nhỏ trong các cuộc trò chuyện; ngày hôm sau, nó nhấp nháy liên tục mỗi khi bạn mở ứng dụng. Các tùy chỉnh chi tiết thường nằm sâu trong nhiều lớp menu, vì vậy hầu hết mọi người sẽ chỉ nhấp vào “Chấp nhận” và tự hỏi tại sao ứng dụng của họ lại có cảm giác khác lạ. Rõ ràng, đây chỉ là “tùy chọn” trên danh nghĩa.
Tương tự, sẽ là ngây thơ nếu nghĩ rằng tính năng này chỉ dừng lại ở việc tóm tắt. Một khi cơ sở hạ tầng đã được thiết lập, Meta có thể dễ dàng thêm vào các tính năng như trả lời thông minh, dịch thuật trực tiếp, hoặc phân tích chéo các cuộc trò chuyện dưới chiêu bài “hỗ trợ”. Nó sẽ từ từ mở rộng tính năng ban đầu thành một bộ công cụ giám sát AI hoàn chỉnh.
Và gác lại vấn đề quyền riêng tư – liệu chúng ta đang làm gì với tư cách là con người? Bạn sẽ đọc một bản tóm tắt AI về cuộc trò chuyện riêng tư của mình, sử dụng AI để viết câu trả lời, sau đó AI của bạn bè lại tóm tắt tin nhắn của AI bạn và viết một tin nhắn mới, để bạn có thể đọc bản tóm tắt đó? Đến một lúc nào đó, đây chỉ còn là những con bot nói chuyện với nhau trong khi chúng ta chỉ lướt qua các bản tóm tắt.
Kết luận
Việc Meta tích hợp AI để tóm tắt tin nhắn trên WhatsApp mang lại sự tiện lợi đáng kể, giúp người dùng dễ dàng nắm bắt nội dung cuộc trò chuyện mà không cần đọc từng tin. Tuy nhiên, đằng sau sự tiện lợi đó là những rủi ro tiềm ẩn nghiêm trọng về quyền riêng tư, đặc biệt là khi tin nhắn phải được giải mã (dù chỉ trong một môi trường được cho là bảo mật) và Meta có lịch sử không mấy minh bạch trong việc bảo vệ dữ liệu người dùng.
Trước khi bạn quyết định bật tính năng này, hãy tự hỏi liệu sự tiện lợi đó có đáng để đánh đổi với việc trao cho Meta AI thêm cơ hội “nhòm ngó” vào các cuộc trò chuyện của bạn hay không. Trao niềm tin vào quyền riêng tư cho một công ty có hồ sơ không mấy trong sạch chưa bao giờ là một quyết định dễ dàng – bất kể những lối tắt mà họ cung cấp có vẻ hấp dẫn đến mức nào. Hãy chia sẻ ý kiến của bạn về tính năng mới này và cách bạn ưu tiên quyền riêng tư trên các ứng dụng nhắn tin.
