Task Manager (Trình quản lý Tác vụ) là một tiện ích tích hợp mạnh mẽ trong Windows, cho phép người dùng giám sát sâu rộng hiệu suất hoạt động của máy tính. Với công cụ này, bạn có thể dễ dàng theo dõi mức độ sử dụng CPU, bộ nhớ RAM, ổ đĩa và tài nguyên mạng theo thời gian thực. Việc nắm vững cách sử dụng Task Manager sẽ giúp bạn nhanh chóng xác định các ứng dụng hoặc tiến trình đang tiêu thụ tài nguyên quá mức, từ đó đưa ra giải pháp khắc phục hiệu quả để tối ưu hóa hiệu suất và duy trì sự ổn định cho hệ thống máy tính Windows của mình.
Giám Sát Hiệu Suất CPU
Để theo dõi mức độ sử dụng CPU trên máy tính của bạn, hãy mở Task Manager bằng cách nhấp chuột phải vào nút Start và chọn Task Manager, hoặc sử dụng tổ hợp phím tắt nhanh Ctrl + Shift + Esc.
Sau khi Task Manager được mở, điều hướng đến thẻ Performance (Hiệu suất) và chọn CPU từ thanh bên trái để xem thông tin chi tiết theo thời gian thực về hoạt động của bộ vi xử lý.
Biểu đồ giám sát hiệu suất CPU trong Task Manager của Windows
Biểu đồ hiển thị mức độ sử dụng CPU của bạn theo thời gian. Nếu mức sử dụng tổng thể liên tục duy trì ở mức cao, hãy chuyển sang thẻ Processes (Tiến trình), sắp xếp danh sách theo mức sử dụng CPU và tìm kiếm bất kỳ ứng dụng nào đang ngốn nhiều tài nguyên.
Bạn nên xem xét đóng các ứng dụng này. Nếu chúng đang hoạt động không đúng cách hoặc bị treo, bạn có thể kết thúc các tác vụ này bằng cách chọn chúng và nhấp vào End Task (Kết thúc tác vụ) ở gần phía trên cùng của cửa sổ.
Giao diện tab Processes trong Task Manager hiển thị các tiến trình đang chạy
Bên dưới biểu đồ CPU trong thẻ Performance, bạn sẽ tìm thấy nhiều thông tin chi tiết hơn về CPU của mình. Phần này sẽ hiển thị số lõi (cores), tốc độ cơ bản (base speed), số socket, hỗ trợ ảo hóa—về cơ bản là tất cả những gì bạn cần biết về bộ vi xử lý của PC.
Nếu mức sử dụng CPU tại đây có vẻ cao một cách đáng ngờ, bạn có thể cần phải tìm cách khắc phục lỗi hiển thị sai mức sử dụng CPU trong Task Manager của Windows. Để làm mới dữ liệu nhanh hơn, bạn cũng có thể thay đổi tốc độ cập nhật của Task Manager để có được thông tin tức thì về hiệu suất CPU.
Kiểm Tra Mức Sử Dụng Bộ Nhớ RAM
Đôi khi, máy tính trở nên chậm chạp và không phản hồi. Trong những trường hợp này, nguyên nhân thường là do bộ nhớ không đủ.
Nếu bạn đang gặp phải các vấn đề tương tự, việc giám sát mức độ sử dụng RAM bằng Task Manager có thể giúp bạn xác định các ứng dụng đang chiếm dụng bộ nhớ lớn. Ngoài ra, thông tin này còn hữu ích để tối ưu hóa hiệu suất và đánh giá xem đã đến lúc nâng cấp RAM hay chưa.
Để kiểm tra mức độ sử dụng bộ nhớ RAM của PC, hãy mở Task Manager và chuyển đến thẻ Performance. Chọn Memory (Bộ nhớ) từ thanh bên trái để xem thông tin chi tiết theo thời gian thực về mức độ sử dụng RAM của hệ thống.
Biểu đồ hiển thị mức độ sử dụng bộ nhớ hiện tại của bạn, cùng với tổng lượng RAM và dung lượng đang được sử dụng. Nếu giá trị In use (Đang sử dụng) luôn gần bằng tổng dung lượng RAM, hệ thống của bạn có thể đang gặp khó khăn do thiếu bộ nhớ.
Biểu đồ theo dõi mức sử dụng bộ nhớ RAM trong Task Manager của Windows
Tiếp theo, bạn nên chuyển sang thẻ Processes và sắp xếp theo mức độ sử dụng Memory để xác định các ứng dụng “ngốn” RAM. Sau đó, hãy đóng các ứng dụng không cần thiết để giải phóng bộ nhớ RAM.
Nếu bạn thường xuyên theo dõi bộ nhớ, hãy cân nhắc thay đổi trang khởi động của Task Manager sang thẻ Performance để truy cập nhanh hơn.
Tuy nhiên, nếu bạn thường xuyên hết RAM, hãy chú ý đến giá trị Committed (Đã cam kết). Nếu giá trị này vượt quá tổng RAM vật lý của bạn, hệ thống đang phải dựa vào bộ nhớ ảo chậm chạp, cho thấy đã đến lúc cần nâng cấp bộ nhớ RAM.
Theo Dõi Mức Độ Sử Dụng Ổ Đĩa
Tình trạng hết dung lượng lưu trữ cũng có thể gây ra các vấn đề về hiệu suất trên máy tính Windows của bạn.
Để kiểm tra mức độ sử dụng ổ đĩa, điều hướng đến thẻ Performance trong Task Manager. Chọn ổ đĩa chính của bạn (thường là Disk 0) từ thanh bên trái để xem các số liệu thống kê sử dụng theo thời gian thực.
Biểu đồ hiển thị hoạt động đọc và ghi, trong khi cột Processes with Disk Activity (Các tiến trình với hoạt động ổ đĩa) hiển thị những ứng dụng nào hiện đang truy cập vào ổ đĩa.
Biểu đồ hiệu suất ổ đĩa và hoạt động đọc ghi trên Task Manager
Để xem chi tiết mức độ sử dụng ổ đĩa cho từng tiến trình, hãy chuyển sang thẻ Processes. Nếu cột Disk (Ổ đĩa) bị thiếu, hãy nhấp chuột phải vào bất kỳ tiêu đề cột nào và chọn Disk để thêm nó.
Bạn cũng có thể bật hộp tìm kiếm trong Task Manager để nhanh chóng tìm các tiến trình cụ thể. Nếu ổ đĩa chính của bạn gần đầy, hãy cân nhắc gỡ cài đặt các ứng dụng không sử dụng, di chuyển các tệp lớn sang một ổ SSD di động tốt hoặc nâng cấp lên một ổ SSD lớn hơn để cải thiện hiệu suất và dung lượng lưu trữ.
Phân Tích Mức Độ Sử Dụng Mạng
Giám sát mức độ sử dụng mạng có thể giúp bạn khắc phục các sự cố liên quan đến kết nối internet. Để xem số liệu thống kê mạng, hãy điều hướng đến thẻ Performance trong Task Manager và chọn Ethernet hoặc Wi-Fi từ thanh bên trái, tùy thuộc vào loại kết nối của bạn.
Biểu đồ hiển thị mức độ sử dụng mạng theo thời gian thực, cho thấy tốc độ gửi và nhận dữ liệu tính bằng Mbps. Nếu bạn nhận thấy mức sử dụng cao liên tục, hãy chuyển sang thẻ App history (Lịch sử ứng dụng) để xác định ứng dụng nào đang tiêu thụ nhiều tài nguyên mạng nhất.
Tab App history trong Task Manager hiển thị dữ liệu sử dụng mạng của ứng dụng
Bạn có thể nhấp chuột phải vào bất kỳ tiêu đề cột nào trong thẻ App history để thêm nhiều cột hơn, chẳng hạn như Downloads (Tải xuống) hoặc Uploads (Tải lên), để có cái nhìn chi tiết hơn về mức độ sử dụng mạng của ứng dụng.
Nếu bạn nghi ngờ một ứng dụng cụ thể đang chiếm dụng băng thông, hãy cân nhắc đóng nó hoặc giới hạn mức độ sử dụng mạng của nó thông qua cài đặt của ứng dụng hoặc sử dụng các công cụ của bên thứ ba như NetLimiter.
Bằng cách theo dõi mức độ sử dụng CPU, bộ nhớ, ổ đĩa và mạng với Task Manager, bạn có thể giữ cho máy tính của mình hoạt động trơn tru. Nếu bạn nhận thấy các vấn đề hiệu suất kéo dài khi khởi động, bạn nên tối ưu hóa các ứng dụng khởi động để giảm mức tiêu thụ tài nguyên và giúp PC của bạn chạy nhanh hơn, phản hồi tốt hơn.
