Hiệu năng điện thoại giảm sút có thể gây khó chịu tột độ, đặc biệt là khi vấn đề này xuất hiện ngay sau một bản cập nhật phần mềm. Tình trạng điện thoại trở nên ì ạch, các tác vụ cơ bản như chuyển đổi giữa các ứng dụng hay chụp ảnh đều mất nhiều thời gian hơn so với lúc máy còn mới, là một thực tế mà nhiều người dùng đang phải đối mặt. Nếu bạn đang trải nghiệm điều này, đừng vội vàng nghĩ đến việc nâng cấp thiết bị. Bài viết này sẽ đi sâu vào những lý do chính khiến điện thoại của bạn hoạt động chậm hơn sau khi cập nhật phần mềm và cung cấp các giải pháp thiết thực để giúp thiết bị hoạt động nhanh nhạy trở lại.
Tại sao điện thoại của bạn chậm sau một bản cập nhật?
Việc điện thoại trở nên ì ạch sau khi cài đặt một bản cập nhật phần mềm, đặc biệt là với các thiết bị đã qua sử dụng một thời gian, là một vấn đề khá phổ biến. Có nhiều yếu tố góp phần gây ra hiện tượng này, từ việc tối ưu hóa hệ thống cho đến các chính sách của nhà sản xuất.
Hiện tượng lỗi thời hóa có kế hoạch (Planned Obsolescence)
Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây ra hiệu suất kém là hiện tượng lỗi thời hóa có kế hoạch. Đây là chiến lược mà các công ty áp dụng để cố ý làm giảm hiệu suất của thiết bị theo thời gian, với mục đích khuyến khích người dùng nâng cấp lên các mẫu máy mới hơn. Ví dụ, theo BBC, Apple đã bị phạt 500 triệu USD tại Mỹ sau khi bị kết luận có tội vì cố tình làm chậm một số mẫu iPhone cũ. Mặc dù đây là một vấn đề gây tranh cãi, không thể phủ nhận tác động của nó đến trải nghiệm người dùng.
Tăng mức tiêu thụ tài nguyên hệ thống
Chúng tôi luôn khuyến nghị người dùng nên cập nhật thiết bị của mình ngay khi có bản cập nhật phần mềm mới. Các bản cập nhật này không chỉ vá lỗi và khắc phục các lỗ hổng bảo mật mà còn bổ sung thêm nhiều tính năng mới, cải thiện trải nghiệm người dùng. Tuy nhiên, chính những cải tiến và tính năng bổ sung này lại có thể gây bất lợi cho các thiết bị, đặc biệt là những mẫu máy cũ. Với yêu cầu về tài nguyên ngày càng tăng, chẳng hạn như cần nhiều RAM, CPU và bộ nhớ hơn, thiết bị của bạn có thể cảm thấy chậm hơn đáng kể sau khi cập nhật.
Vấn đề tương thích ứng dụng
Khi một bản cập nhật phần mềm lớn được phát hành, hệ điều hành sẽ có những thay đổi đáng kể. Điều này đòi hỏi các nhà phát triển ứng dụng phải tối ưu hóa phần mềm của họ để hoàn toàn tương thích với phiên bản mới. Tuy nhiên, quá trình này có thể mất một khoảng thời gian nhất định. Trong nhiều trường hợp, các ứng dụng vẫn có thể chạy trên các phiên bản hệ điều hành mới hơn mà không gặp sự cố, nhưng chúng sẽ không hoạt động hiệu quả tối đa. Điều này dẫn đến việc tăng mức tiêu thụ tài nguyên và làm chậm thiết bị của bạn.
Thay đổi trong quản lý pin và hiệu năng
Các bản cập nhật phần mềm thường bao gồm những thay đổi trong cách điện thoại quản lý pin và hiệu năng để đạt được hiệu quả tốt hơn. Tuy nhiên, những thay đổi này đôi khi có thể ảnh hưởng tiêu cực đến hiệu suất tổng thể của điện thoại. Chẳng hạn, một bản cập nhật có thể điều tiết hiệu suất của CPU và GPU trên các thiết bị cũ để kéo dài thời lượng pin, vì pin sẽ yếu đi theo thời gian sử dụng.
Điện thoại iPhone hiển thị biểu tượng pin và màn hình sử dụng pin trên bề mặt phẳng
Ví dụ, một bài viết hỗ trợ của Apple đã đề cập rằng các thuật toán quản lý hiệu suất của họ đôi khi có thể áp dụng các biện pháp cực đoan để ngăn chặn việc tắt máy đột ngột bằng cách giới hạn hiệu suất tối đa. Điều này có thể dẫn đến thời gian khởi chạy ứng dụng lâu hơn, tốc độ khung hình thấp hơn khi cuộn trên thiết bị và trong một số ứng dụng, cũng như giới hạn làm mới ứng dụng nền đối với các ứng dụng yêu cầu.
Cách khắc phục hiệu năng điện thoại sau cập nhật phần mềm
Hiệu suất chậm chạp là một trong những dấu hiệu cảnh báo rằng bạn cần nâng cấp điện thoại. Tuy nhiên, đừng vội vàng chi tiền cho một chiếc điện thoại mới toanh. Trước khi quyết định, hãy thử năm giải pháp sau đây để cải thiện hiệu suất thiết bị của bạn:
Cập nhật tất cả ứng dụng
Việc chạy các ứng dụng lỗi thời sau khi cài đặt phần mềm mới có thể làm chậm thiết bị của bạn. Bước đầu tiên sau khi cập nhật điện thoại lên một phiên bản phần mềm mới là cập nhật tất cả các ứng dụng đã cài đặt. Nếu có bản cập nhật cho bất kỳ ứng dụng nào, hãy cài đặt nó vì chúng có thể bao gồm các tối ưu hóa để cải thiện hiệu suất ứng dụng.
Đối với người dùng iPhone, bạn có thể kiểm tra các bản cập nhật trong App Store bằng cách chạm vào biểu tượng hồ sơ của bạn ở góc trên bên phải và cuộn xuống mục Upcoming Automatic Updates. Sau đó, chạm vào Update All để cập nhật tất cả các ứng dụng.
Giao diện App Store hiển thị danh sách các bản cập nhật ứng dụng có sẵn trên iPhone
Đối với Android, hãy chạm vào biểu tượng hồ sơ của bạn ở góc trên bên phải, chọn Manage apps & device, và chạm vào Update all bên cạnh mục Updates available.
Vô hiệu hóa hoặc gỡ bỏ ứng dụng không sử dụng
Biện pháp thứ hai, đặc biệt nếu bạn có xu hướng cài đặt nhiều ứng dụng, là gỡ cài đặt hoặc vô hiệu hóa bất kỳ ứng dụng nào bạn không cần. Các ứng dụng không sử dụng có thể tiêu tốn tài nguyên hệ thống, bao gồm bộ nhớ và tài nguyên CPU, dẫn đến hiệu suất ì ạch. Điều này càng đúng hơn với các ứng dụng cũ chưa được tối ưu hóa cho phiên bản hệ điều hành mới.
Có nhiều cách khác nhau để gỡ bỏ các ứng dụng không mong muốn trên Android. Nếu bạn gặp bất kỳ ứng dụng nào không thể gỡ cài đặt, hãy thử vô hiệu hóa chúng. Bạn cũng có thể gỡ cài đặt các ứng dụng không cần thiết trên iPhone từ nhiều nơi khác nhau.
Giải phóng không gian lưu trữ
Với không gian lưu trữ trống hạn chế trên thiết bị, điện thoại của bạn chắc chắn sẽ bị chậm ngay cả khi không cập nhật phần mềm. Tuy nhiên, vì các bản cập nhật phần mềm có thể làm tăng yêu cầu tài nguyên của hệ điều hành, thiết bị có thể cảm thấy chậm ngay lập tức sau khi cập nhật. Nếu bộ nhớ trống không đủ, các tiến trình hệ thống sẽ bị chậm lại, dẫn đến hiệu suất ì ạch.
Màn hình cài đặt quản lý bộ nhớ trên điện thoại Android
Cách khắc phục dễ dàng là giải phóng bộ nhớ trên điện thoại bằng cách xóa các tệp không cần thiết, chẳng hạn như các bản tải xuống cũ, các tệp phương tiện trùng lặp và nội dung ngoại tuyến bạn đã tải xuống từ các ứng dụng yêu thích như Netflix, YouTube hoặc Spotify. Gỡ cài đặt các ứng dụng bạn không cần cũng có thể giúp giải phóng dung lượng.
Xóa bộ nhớ đệm (Cache)
Khi bạn tiếp tục sử dụng điện thoại, nó sẽ thêm các tài nguyên thường xuyên sử dụng vào bộ nhớ đệm để truy cập nhanh, từ đó cải thiện hiệu suất. Tuy nhiên, dữ liệu bộ nhớ đệm có thể bị lỗi thời hoặc hỏng sau khi cập nhật hệ thống, dẫn đến tình trạng giật lag, treo máy và các hành vi không mong muốn. Xóa bộ nhớ đệm sẽ giúp loại bỏ các tệp hỏng hoặc lỗi thời, giải phóng không gian, cải thiện hiệu suất và thậm chí khắc phục mọi trục trặc hoặc lỗi bạn có thể gặp phải.
Vì Apple không cung cấp cách để xóa bộ nhớ đệm trên iOS, bạn có thể gỡ cài đặt và cài đặt lại một ứng dụng để xóa dữ liệu bộ nhớ đệm của nó. Đối với Android, bạn có thể xóa bộ nhớ đệm theo từng ứng dụng bằng cách điều hướng đến Cài đặt > Ứng dụng > Xem tất cả ứng dụng, chọn bất kỳ ứng dụng nào, chạm vào Bộ nhớ & bộ nhớ đệm, và chọn Xóa bộ nhớ đệm.
Danh sách tất cả ứng dụng đã cài đặt trên điện thoại Android trong phần cài đặt
Thông tin sử dụng bộ nhớ và tùy chọn xóa bộ nhớ đệm của một ứng dụng trên Android
Khôi phục cài đặt gốc (Factory Reset)
Nếu mọi biện pháp khác đều không cải thiện hiệu suất, bạn nên thực hiện khôi phục cài đặt gốc như một giải pháp cuối cùng. Thao tác này sẽ xóa tất cả dữ liệu và ứng dụng khỏi thiết bị của bạn, cho phép bạn bắt đầu lại từ đầu, giống như khi bạn mới mua máy.
Bạn có thể khôi phục cài đặt gốc điện thoại Android hoặc iPhone bằng nhiều cách khác nhau. Một khi đã thực hiện, thiết bị của bạn sẽ hoạt động tốt hơn đáng kể.
Lưu ý quan trọng: Khôi phục cài đặt gốc sẽ xóa tất cả dữ liệu. Trước khi thực hiện, hãy đảm bảo rằng bạn đã sao lưu tất cả dữ liệu quan trọng.
Kết luận
Một bản cập nhật phần mềm, dù được thiết kế để cải thiện trải nghiệm, đôi khi lại có thể ảnh hưởng tiêu cực đến hiệu suất điện thoại của bạn, đặc biệt là với các thiết bị cũ. Tuy nhiên, với những nguyên nhân được phân tích và các giải pháp khắc phục hiệu quả mà chúng tôi đã cung cấp, bạn hoàn toàn có thể giúp điện thoại của mình hoạt động nhanh nhạy trở lại mà không cần phải vội vàng nâng cấp. Hãy thử áp dụng các phương pháp này trước khi nghĩ đến việc sắm một thiết bị mới. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc hay kinh nghiệm nào khác về vấn đề này, hãy chia sẻ ý kiến của bạn trong phần bình luận bên dưới!
