ChatGPT, trợ lý AI được yêu thích của chúng ta, đã đạt đến một trình độ đáng kinh ngạc. Với những người không chuyên, việc phân biệt liệu một bài viết được tạo ra bởi con người hay máy móc gần như là bất khả thi. Tuy nhiên, dù nội dung có vẻ bóng bẩy đến đâu, ChatGPT và các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) khác vẫn để lại những “dấu vân tay” đặc trưng trong văn phong của mình. Là một chuyên gia SEO và biên tập viên tại Thuthuatmoi.net, chúng tôi sẽ “mổ xẻ” những dấu hiệu này, giúp bạn trang bị kiến thức để nhận diện và đánh giá chính xác hơn chất lượng nội dung trực tuyến trong kỷ nguyên AI.
5. Lạm Dụng Các Từ “Buzzword” Công Nghệ
Một số từ ngữ thoạt nghe có vẻ thông minh và chuyên nghiệp, nhưng khi chúng bắt đầu xuất hiện liên tục trong mọi đoạn văn, chúng sẽ mất đi ý nghĩa ban đầu. Có một “mùi vị” ngôn ngữ cụ thể mà ngay lập tức “tố cáo” đó là văn phong do AI tạo ra. Không phải vì các từ này sai, mà bởi vì không có người thật nào nói chuyện như vậy, trừ khi họ đang cố gắng gây ấn tượng trong buổi phỏng vấn marketing. Những từ như “kho báu vô giá” (treasure trove), “yếu tố thay đổi cuộc chơi” (game-changer), “tối ưu hóa” (maximize), “nâng cao” (enhance), “tinh giản” (streamline), “mạnh mẽ” (robust), “liền mạch” (seamless), “nâng tầm” (elevate), “đi sâu vào” (delve), “bắt tay vào” (embark), và tất nhiên, bất cứ điều gì xảy ra trong một “lĩnh vực” (realm) cụ thể.
Bạn sẽ nhận thấy những từ này xuất hiện liên tục trong các bài viết do AI tạo ra. Điều này không có gì đáng ngạc nhiên: ChatGPT được đào tạo dựa trên dữ liệu từ internet, và internet thì tràn ngập các nội dung được sao chép với văn phong quảng cáo. Vì vậy, khi bạn đọc một câu như: “Hãy cùng đi sâu vào những phức tạp của giải pháp liền mạch này, vốn sẽ nâng tầm quy trình làm việc của bạn”, nó không còn nghe chuyên nghiệp nữa; nó nghe giống AI. Một bài viết liên tục nói về việc “đi sâu vào những phức tạp” của một vấn đề nào đó, hoặc coi mọi giải pháp là “yếu tố thay đổi cuộc chơi”, cho thấy nó chịu ảnh hưởng rất lớn từ AI.
4. Lặp Lại Các Câu Hỏi Tu Từ Ngắt Quãng
Các phép tu từ nhìn chung là tốt. Chúng được tạo ra để khơi gợi sự tò mò, tạo ra sự tương phản, hoặc mang lại cho người đọc một khoảnh khắc hồi hộp trước khi đưa ra kết luận. Nhưng cũng như bất kỳ kỹ thuật nào khác, chúng chỉ hiệu quả khi bạn thực sự có một “cú đấm” hoặc không lạm dụng chúng quá nhiều.
Trong khi nhiều người viết không phải là fan hâm mộ lớn của các câu hỏi tu từ ngắt quãng, thì AI dường như lại rất yêu thích chúng. Hãy xem các ví dụ dưới đây, đây là những câu trả lời thực tế từ ChatGPT:
- “Và điều gì thậm chí còn tệ hơn? Nó đang khiến mọi người trở nên lười biếng.”
- “Vấn đề ư? Microsoft không làm những gì nó phải làm.”
- “Điều khác nữa? Toàn bộ mớ hỗn độn về khả năng tương thích.”
- “Và một điều nữa? AI đang ngày càng giống mọi thứ khác trên internet.”
ChatGPT lạm dụng câu hỏi tu từ ngắt quãng
Bạn sẽ nhận thấy cấu trúc luôn giống nhau. Một cách khắc phục nhanh chóng là biến chúng thành các mệnh đề hoàn chỉnh bằng cách thay dấu hỏi bằng “là” hoặc “là rằng”. Bằng cách này, bạn có một câu mang ý nghĩa thực sự mà không gây gánh nặng cho người đọc.
- Điều thậm chí còn tệ hơn là nó đang khiến mọi người trở nên lười biếng.
- Vấn đề là Microsoft không làm những gì nó phải làm.
- Điều khác là toàn bộ mớ hỗn độn về khả năng tương thích.
- Một điều nữa là AI đang ngày càng giống mọi thứ khác trên internet.
3. Cấu Trúc Câu “Participial Add-Ons” Phức Tạp
Đây là một cấu trúc câu khác mà AI “yêu thích” quá mức. Một “participial add-on” xảy ra khi bạn mô tả một hành động, thêm dấu phẩy, và sau đó thêm một cụm từ thứ hai để giải thích kết quả hoặc tác động của hành động đó.
ChatGPT sử dụng cấu trúc câu participial add-ons
Mặc dù về mặt ngữ pháp không sai, nhưng cấu trúc này hiếm khi đọc trôi chảy. Bạn sẽ nhận ra nó ngay lập tức khi bắt đầu tìm kiếm. Nhiều người khác đã nhận ra nó từ lâu, vì cấu trúc câu này là một trong những lý do chính khiến các công cụ kiểm tra AI có thể gắn cờ bài viết của bạn. Dưới đây là những ví dụ trực tiếp từ ChatGPT khi tôi hỏi nó về Excel:
- “Trình hướng dẫn biểu đồ tạo đường xu hướng, minh họa quỹ đạo tăng trưởng theo thời gian.”
- “Công cụ lọc thu hẹp bản ghi, tập trung vào các giao dịch ưu tiên trong vài giây.”
- “Macro VBA tự động hóa các tác vụ lặp đi lặp lại, tăng hiệu quả trên các tập dữ liệu lớn.”
- “Bảng tổng hợp nhóm các mục theo danh mục, hiển thị các mẫu chi tiêu trong nháy mắt.”
Trong hầu hết các ví dụ này, phần thứ hai không thêm bất cứ điều gì mà không thể được viết rõ ràng hơn bằng cách sử dụng “và”. Về cơ bản, AI đang cố gắng gộp hai ý tưởng lại với nhau thay vì để mỗi ý tưởng đứng độc lập hoặc trôi chảy tự nhiên với một từ nối rõ ràng.
Những câu này có thể được cải thiện bằng cách chọn một động từ chính mạnh hơn, tách ý tưởng thành hai câu riêng biệt, hoặc đơn giản là thay thế dấu phẩy và phân từ hiện tại bằng “và”. Lấy ví dụ về công cụ lọc:
| Gốc | Tốt hơn |
|---|---|
| Công cụ lọc thu hẹp bản ghi, tập trung vào các giao dịch ưu tiên trong vài giây. | Công cụ lọc thu hẹp bản ghi và làm nổi bật các giao dịch ưu tiên trong vài giây. |
2. Lạm Dụng Kiểu Định Nghĩa Tương Phản
Đây là một thủ thuật viết khác lẽ ra phải rất mạnh mẽ nhưng lại bị AI sử dụng một cách lộn xộn. Các nhà văn thường sử dụng cấu trúc hai phần để tăng kịch tính: đầu tiên họ bác bỏ một điều gì đó là bình thường, sau đó họ tuyên bố nó là phi thường. Cấu trúc chung là “Đây không chỉ là X. Nó là Y.” (This isn’t just X. It’s Y.). Được sử dụng một cách tiết chế, nó rất hiệu quả. Nhưng ChatGPT dường như không hiểu nghĩa của từ “tiết chế”.
Một số ví dụ từ một phiên làm việc với ChatGPT:
- “Đây không phải là sự tiến hóa tuyến tính—nó là sự phát triển theo dạng rễ cây.”
- “Adriana không phải là tổng hòa của nguồn gốc của cô ấy—cô ấy là một cái gì đó mới mẻ, được tôi luyện trong mâu thuẫn.”
- “Sự kết hợp này không phải là sự pha loãng. Nó là sự biến đổi.”
- “Đây không chỉ là một con đường sự nghiệp—nó là một quỹ đạo biến đổi.”
- “Con đường của bạn không chỉ là về hậu cần. Nó là về bản thể học.”
- “Sao lưu dữ liệu Gmail của bạn không chỉ thông minh—nó là thiết yếu.”
Sáu trong số các ví dụ này đến từ cùng một chuỗi hội thoại với ChatGPT! Thật đáng tiếc, vì bản thân cấu trúc này rất vững chắc. Tuy nhiên, mục đích của cấu trúc này là tạo ra sự căng thẳng và giải quyết. Khi mọi thứ đều được định nghĩa lại thành một cái gì đó thơ mộng hơn hoặc “sâu sắc” hơn, nó sẽ mất đi ý nghĩa.
ChatGPT lạm dụng định nghĩa tương phản
Khi bạn thấy một bài viết liên tục khẳng định “đây không chỉ là một điều gì đó—nó thực sự là một bước đột phá vũ trụ, định nghĩa lại tâm hồn, siêu hình”, hãy dừng lại và tự hỏi: liệu nó có thực sự mang lại cảm giác đó không? Nếu không, thì rất có thể nó được viết bởi AI.
1. Đánh Dấu Gạch Ngang (Em Dash) Quá Mức
Dấu gạch ngang (em dash) là một dấu câu tuyệt vời. Chúng linh hoạt, phong cách và có thể làm cho một câu trở nên năng động. Nhưng ChatGPT thực sự “điên cuồng” với chúng. Hãy yêu cầu nó viết một bài blog đơn giản về việc lên kế hoạch cho một chuyến đi cuối tuần, và ngay lập tức cứ ba câu lại có một câu vấp phải dấu gạch ngang:
ChatGPT lạm dụng dấu gạch ngang trong phản hồi của nó
Hãy nhìn xem! Không chỉ có quá nhiều dấu gạch ngang; mà hầu hết chúng thậm chí còn không có ý nghĩa. Mọi sự ngắt nghỉ, mọi sự chuyển đổi, mọi suy nghĩ trong dấu ngoặc đơn đều có một dấu gạch ngang riêng. Nó có thể đọc thú vị trong vài dòng đầu tiên, nhưng rất nhanh sau đó nó trở nên chóng mặt. Nhiều đoạn ngắt đó sẽ hiệu quả hơn nếu dùng dấu phẩy, và một vài đoạn có thể đứng độc lập như những câu riêng.
Sức mạnh của dấu gạch ngang nằm ở sự tiết chế, và khi bị lạm dụng, nó trở nên vô nghĩa. Vì vậy, khi bạn nhận được một bài viết đầy rẫy dấu gạch ngang từ một người không bao giờ sử dụng chúng, bạn có thể tin rằng họ không viết nó. ChatGPT đã viết.
Tất nhiên, tất cả những đặc điểm văn phong này cũng tồn tại trong các bài viết của con người. Không có dấu hiệu nào trong số chúng tự nó có thể chứng minh một văn bản được tạo ra bởi AI. Nhưng khi bạn phát hiện chúng được sử dụng một cách kỳ lạ, quá mức, hoặc một vài trong số những “lá cờ đỏ” này xuất hiện cùng nhau, đó là lúc bạn nên “nhướn mày” và cẩn trọng. Bạn đã từng nhận ra những dấu hiệu này chưa? Hãy chia sẻ kinh nghiệm của bạn trong phần bình luận bên dưới!
