Trí tuệ nhân tạo (AI) đang dần len lỏi vào nhiều khía cạnh của cuộc sống hiện đại, và âm nhạc cũng không ngoại lệ. Từ các giai điệu được tạo tự động đến giọng hát tổng hợp, AI đang định hình lại cách chúng ta tạo ra và tiêu thụ âm nhạc. Tuy nhiên, nếu bạn không muốn nghe nhạc do AI tạo ra trên các dịch vụ phát trực tuyến yêu thích, việc hiểu cách nhận diện và tránh chúng là điều cần thiết để bảo vệ trải nghiệm âm nhạc chân thực của mình. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những công cụ cần thiết để phân biệt nhạc AI và chủ động kiểm soát danh sách phát của bạn.
I. Nhận Diện Âm Nhạc Được Tạo Bởi Trí Tuệ Nhân Tạo
Âm nhạc do AI tạo ra ngày càng trở nên khó phân biệt với âm nhạc đích thực khi công nghệ đằng sau nó liên tục phát triển. Tuy nhiên, bằng cách lắng nghe cẩn thận, hầu hết các bản nhạc vẫn sẽ bộc lộ những dấu hiệu tinh tế về nguồn gốc nhân tạo của chúng. Với một chút luyện tập, việc nhận ra “phù thủy” đằng sau bức màn sẽ trở nên dễ dàng hơn.
1. Phân Tích Lời Bài Hát Và Tiêu Đề Có Vẻ Chung Chung, Lặp Lại
Yếu tố con người thường là dấu hiệu rõ ràng nhất khi nhận biết âm nhạc do AI tạo ra. Mặc dù nhiều bản nhạc hiện đại kết hợp công nghệ âm nhạc theo cách này hay cách khác, như một vòng lặp trống được lượng tử hóa hoặc một đường bass tổng hợp, lời bài hát của AI thường thiếu chiều sâu và sắc thái cảm xúc. Sắc thái chính là chìa khóa để tạo ra âm nhạc thuyết phục và dễ đồng cảm.
Lời bài hát do AI tạo ra thường mang tính chung chung và tuân theo các khuôn mẫu quen thuộc, không đi sâu vào ý nghĩa sâu sắc hơn hoặc kể chuyện. Hãy tìm kiếm các tiêu đề bài hát quen thuộc, lời bài hát mơ hồ, những câu sáo rỗng và các đoạn vocal lặp đi lặp lại một cách bất thường. Mặc dù lời bài hát thường mơ hồ tự nhiên, nhưng những bản do con người viết thường dựa vào phép ẩn dụ, ý nghĩa kép và kinh nghiệm trong quá khứ, những điều mà AI không thể tái tạo một cách chân thực.
2. Đánh Giá Sự Thiếu Cảm Xúc Trong Giọng Hát
Phải thừa nhận rằng, khả năng của AI trong việc bắt chước và thậm chí cải thiện giọng hát con người thật đáng kinh ngạc. Cá nhân tôi thậm chí đã thử nghiệm và đạt được kết quả đáng dùng khi áp dụng AI để cải thiện những đoạn vocal chưa được tốt của mình. Tuy nhiên, các màn trình diễn giọng hát của con người thường bắt nguồn từ kinh nghiệm hoặc ý nghĩa mang chiều sâu cảm xúc đáng kể. Do đó, chìa khóa để nhận diện giọng hát AI không phải là tìm kiếm sự hoàn hảo mà là tìm kiếm những điểm không hoàn hảo nhỏ.
AI gặp khó khăn trong việc tái tạo những sắc thái đi kèm với một màn trình diễn vocal, bao gồm sự thay đổi ngữ điệu, những lỗi nhỏ tự phát, kiểm soát hơi thở hoặc các âm thanh phụ (sibilant sounds) lọt vào bản phối. Nếu một bài hát nghe quá hoàn hảo về cao độ và độ rõ ràng, với phần thể hiện không tì vết, hoặc thiếu sự đa dạng về âm sắc và cách ngắt câu giữa các đoạn, thì rất có thể nó được tạo ra bởi AI.
3. Kiểm Tra Lý Lịch Nghệ Sĩ Và Hoạt Động Mạng Xã Hội
Hồ sơ Instagram của nghệ sĩ Lenny Kravitz
Hồ sơ Instagram của nhóm nhạc Rizzle Kicks
Hồ sơ Instagram của ban nhạc Muse
Hồ sơ Instagram của dự án nhạc AI The Velvet Sundown
Mạng xã hội gắn liền với các hoạt động sáng tạo, và hầu hết mọi nghệ sĩ có lượng người theo dõi đáng kể đều sử dụng nó để kết nối với cộng đồng người hâm mộ của mình. Nếu ai đó có sự hiện diện trực tuyến tối thiểu, không tương tác với người hâm mộ và không công khai thông tin về nguồn gốc hoặc những ảnh hưởng của họ, đây là một dấu hiệu cảnh báo lớn.
Các nghệ sĩ do AI tạo ra thường có tiểu sử chung chung, chỉ xoay quanh các bản phát hành âm nhạc của họ và rất ít thông tin khác. Nếu bạn kiểm tra một trang web cá nhân, các cuộc phỏng vấn trên YouTube, lịch biểu diễn trực tiếp, hợp tác với các nhạc sĩ khác hoặc một trang Wikipedia mà không tìm thấy gì, thì nghệ sĩ đó rất có thể là AI. Điều này đã quá rõ ràng với hiện tượng AI lan truyền trên Spotify, nhóm The Velvet Sundown, đã thu hút 500.000 người nghe hàng tháng trước khi được tiết lộ là một dự án hoàn toàn do AI.
4. Lắng Nghe Các Mẫu Sản Xuất Âm Nhạc Bất Thường
Ngay cả khi bạn không tự tạo nhạc, bạn có thể đã quen thuộc một cách tự nhiên với các công thức và cấu trúc tạo nên một bài hát. Bạn không cần phải là Mozart để có thể nhận ra liệu có điều gì đó “không ổn” hay không.
Nếu bạn nghe thấy một chuyển tiếp kỳ lạ, một sự tiến triển âm nhạc không thực sự giải quyết được, hoặc sự không nhất quán trong các mẫu nhịp điệu, thì có thể AI đang gặp khó khăn trong việc tạo ra một bức tranh âm nhạc liền mạch. Ngược lại, con người rất giỏi trong việc tạo ra sự căng thẳng và giải tỏa trong âm nhạc, cũng như tìm cách kết nối các phần của một bài hát một cách liền mạch. Nếu một bài hát không gợi lên bất kỳ cảm xúc nào hoặc thiếu động lực, điều đó có thể báo hiệu rằng âm nhạc đó được tạo ra bằng máy móc.
5. Kiểm Tra Thông Tin Tác Giả Và Người Đóng Góp
Kể từ khi phương tiện âm nhạc vật lý suy giảm, hiếm khi chúng ta nghĩ về những người đứng sau các bản nhạc mà chúng ta nghe. Tuy nhiên, đây là một yếu tố nhận diện quan trọng về việc liệu một bài hát có phải là do AI tạo ra hay không. Hãy kiểm tra các thông tin tác giả trên dịch vụ phát trực tuyến của bạn để tìm kiếm các bút danh, biệt danh hoặc tên công ty không phản ánh danh tính thực của nghệ sĩ, vì những thông tin này thường đi kèm với các bản nhạc AI.
Ngược lại, nếu một bài hát được tạo bởi con người, bạn thường có thể tìm thấy một danh sách đầy đủ những người tham gia vào quá trình tạo ra nó, bao gồm nhà sản xuất, kỹ sư, nhạc sĩ sáng tác, người hòa âm phối khí và các nhạc công tham gia. Một tìm kiếm nhanh trên cơ sở dữ liệu ngành âm nhạc như AllMusic hoặc Discogs sẽ giúp bạn gạt bỏ những nghi ngờ nếu bạn vẫn không chắc liệu một bài hát có phải là do AI tạo ra hay không.
II. Chủ Động Kiểm Soát Trải Nghiệm Âm Nhạc Của Bạn
Nếu bạn không muốn ủng hộ âm nhạc do AI tạo ra, có những biện pháp bạn có thể thực hiện để ủng hộ các nghệ sĩ thực và duy trì sự sáng tạo chân chính trong ngành công nghiệp âm nhạc.
1. Tự Tạo Các Danh Sách Phát (Playlist) Của Riêng Bạn
Sự tiện lợi của các danh sách phát được chọn lọc tự động từ Spotify mang lại nhiều trải nghiệm âm nhạc mới lạ. Tuy nhiên, tốt nhất bạn nên tránh những danh sách được tạo bởi thuật toán hoặc tự động tạo nếu bạn không muốn nghe các bản nhạc do AI tạo ra. Bằng cách tự mình tuyển chọn playlist, bạn có thể đảm bảo chỉ bao gồm những nghệ sĩ và tác phẩm mà bạn thực sự muốn ủng hộ.
2. Sử Dụng Nền Tảng Ưu Tiên Sự Minh Bạch
Banner trang web Bandcamp, thể hiện sự hỗ trợ cho nghệ sĩ độc lập
Một số nền tảng, như Bandcamp và SoundCloud, ưu tiên cung cấp thông tin chi tiết về nghệ sĩ và hỗ trợ âm nhạc độc lập. Bandcamp là một nguồn tài nguyên tuyệt vời để tìm nhạc mới theo thể loại, và cho đến nay, nó vẫn không bị nhiễm nội dung do AI tạo ra một cách đáng mừng. Deezer là một trong những nền tảng phát nhạc trực tuyến đầu tiên tích cực dán nhãn âm nhạc AI, giúp bạn dễ dàng phát hiện và tránh nó nếu muốn.
3. Theo Dõi Và Ủng Hộ Các Nhạc Sĩ Thực Thụ
Luôn có một câu chuyện lớn hơn đằng sau âm nhạc. Bằng cách tương tác với chính các nghệ sĩ, thông qua mạng xã hội, các buổi biểu diễn trực tiếp hoặc các cuộc phỏng vấn, bạn sẽ có được sự hiểu biết sâu sắc hơn về những ảnh hưởng của họ và hành trình sáng tạo mà họ đang đi. Điều này không chỉ giúp bạn tìm thấy nhạc chất lượng mà còn tạo nên một cộng đồng âm nhạc bền vững.
4. Quan Tâm Đến Pháp Chế Và Tiêu Chuẩn Đạo Đức
Với tư cách là một người hâm mộ âm nhạc, việc cập nhật thông tin về các quy định của ngành liên quan đến âm nhạc AI là rất quan trọng. Việc thể hiện sự ủng hộ đối với tính minh bạch trong thông tin tác giả và việc dán nhãn chính xác âm nhạc do thuật toán tạo ra giúp đảm bảo rằng mọi người có quyền lựa chọn liệu họ có muốn nghe âm nhạc do AI tạo ra hay không.
III. Nhận Thức Về Những Tác Động Tiêu Cực Của Âm Nhạc AI
Âm nhạc không ngừng phát triển. Cá nhân tôi, với tư cách là một nhạc sĩ, đã chứng kiến sự chuyển đổi từ việc ghi âm bằng băng DAT trong các phòng thu, sang ghi âm kỹ thuật số tại nhà, và giờ đây là sự đổi mới trong việc sáng tạo âm nhạc bằng AI. Một điều chắc chắn là: âm nhạc do AI tạo ra sẽ tồn tại, điều này làm dấy lên những lo ngại về tương lai của ngành công nghiệp âm nhạc và bức tranh âm nhạc rộng lớn hơn.
Chúng ta nên nhận thức rằng, mặc dù AI có thể tạo ra những kết quả dễ nghe, nhưng nó đang ngày càng len lỏi vào các danh sách phát được chọn lọc, các phương tiện truyền thông và các bản phát hành thương mại như một cách tiện lợi để tạo ra âm thanh mà không phải trả tiền bản quyền cho nghệ sĩ. Tuy nhiên, sự tiện lợi luôn đi kèm với một cái giá, và trong trường hợp này, điều đó có nghĩa là các nhạc sĩ mất đi thu nhập và cơ hội tiếp cận, khi máy móc thay thế vị trí của họ.
Hậu quả là, tương lai của âm nhạc chất lượng cao đang gặp nguy hiểm. Cái từng là một trải nghiệm độc đáo của con người giờ đây đã được thay thế bằng một sự bắt chước rẻ tiền, mà mặc dù ấn tượng, nhưng lại thiếu đi mọi thứ làm cho âm nhạc trở nên đặc biệt, đặc biệt là ở cấp độ cảm xúc. Sự sáng tạo của chúng ta đang được lọc qua một lăng kính tổng hợp, và chúng ta có nguy cơ làm thị trường tràn ngập những sản phẩm rập khuôn và vô hồn.
Trong khi không thể phủ nhận những gì trí tuệ nhân tạo có thể làm được, tôi vẫn thích nó chỉ được sử dụng trong những cách sáng tạo hạn chế cho âm nhạc, tương tự như cách chúng ta sử dụng autotune để cải thiện giọng hát. Bằng cách nhận biết các dấu hiệu của AI trong âm nhạc và cập nhật thông tin về các ứng dụng rộng hơn của AI trong ngành, chúng ta vẫn có quyền lựa chọn những gì mình muốn nghe, ủng hộ các nghệ sĩ thực và giúp đảm bảo rằng sự sáng tạo của con người không bị pha loãng cho các thế hệ tương lai. Hãy là người nghe thông thái để cùng thuthuatmoi.net bảo vệ giá trị cốt lõi của âm nhạc.
