Hiệu suất ổ cứng kém và tốc độ ổ đĩa chậm là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất khiến máy tính của bạn hoạt động ì ạch. Nếu máy tính không còn nhanh như trước, việc kiểm tra tốc độ ổ đĩa SSD (Solid-State Drive) là điều cần thiết để đảm bảo chúng vẫn hoạt động bình thường. Đây là bước quan trọng giúp bạn chẩn đoán vấn đề và đưa ra quyết định nâng cấp hoặc tối ưu phù hợp, đảm bảo trải nghiệm sử dụng máy tính mượt mà và hiệu quả.
Kiểm Tra Tốc Độ SSD Bằng Công Cụ Tích Hợp Sẵn
Hầu hết các hệ điều hành hiện đại đều cung cấp sẵn các công cụ tích hợp, cho phép người dùng kiểm tra hiệu năng phần cứng mà không cần cài đặt thêm phần mềm bên ngoài. Điều này giúp tiết kiệm thời gian và đảm bảo tính tương thích cao.
Trên Windows
Để kiểm tra tốc độ SSD trên Windows, bạn có thể sử dụng Command Prompt. Điều quan trọng là phải chạy Command Prompt với quyền quản trị viên để tránh các vấn đề phát sinh tiềm ẩn và đảm bảo lệnh được thực thi đầy đủ.
- Gõ CMD vào thanh tìm kiếm của Start Menu, sau đó nhấp chuột phải vào kết quả phù hợp nhất và chọn Run as Administrator (Chạy với quyền quản trị viên).
- Tiếp theo, nhập lệnh sau: winsat disk -ran -write -drive [drive_letter]
Thay thế [drive_letter] bằng ký tự ổ đĩa bạn muốn kiểm tra (ví dụ: C, D, E). Thông thường, các tệp hệ thống của Windows được cài đặt trên ổ “C”. Nếu bạn không biết ký tự ổ đĩa, có thể tìm thấy chúng bằng cách điều hướng đến This PC và kiểm tra các ổ đĩa có sẵn.
Trên Linux
Người dùng Linux có thể tận dụng các tiện ích sẵn có của hệ điều hành để đo riêng tốc độ đọc và ghi. Quá trình này đòi hỏi một chút thiết lập để đảm bảo kết quả chính xác, đặc biệt là với tốc độ đọc.
- Mở Terminal trên Linux.
- Để chạy kiểm tra tốc độ ghi, hãy gõ hoặc dán lệnh sau: dd if=/dev/zero of=/tmp/tempfile bs=1M count=1024 conv=fdatasync
- Để kiểm tra tốc độ đọc của ổ đĩa, cần thiết lập thêm một chút. Tệp tạm thời được tạo trong lệnh trước đó có thể bị lưu vào bộ nhớ cache, dẫn đến kết quả không chính xác. Vì vậy, bạn cần xóa bộ nhớ cache trước bằng cách nhập lệnh sau: sudo /sbin/sysctl -w vm.drop_caches=3
- Bây giờ, bạn đã sẵn sàng kiểm tra tốc độ đọc của ổ đĩa bằng lệnh này: dd if=tempfile of=/dev/null bs=1M count=1024
Kết quả kiểm tra tốc độ ghi ổ cứng SSD trên Linux sử dụng lệnh dd trong Terminal
Trên macOS
Đối với người dùng Mac, rất tiếc, không có tính năng tích hợp sẵn để kiểm tra các thông số kỹ thuật phần cứng một cách chi tiết như tốc độ ổ đĩa. Apple thường không công khai nhiều về thông số bên trong thiết bị của họ. Tuy nhiên, bạn vẫn có thể kiểm tra hiệu suất của thiết bị thông qua các ứng dụng bên thứ ba chuyên dụng.
Kiểm Tra Tốc Độ SSD Với Phần Mềm Bên Thứ Ba
Mặc dù các công cụ tích hợp sẵn của hệ điều hành khá tiện dụng, nhưng có rất nhiều ứng dụng của bên thứ ba cung cấp khả năng kiểm tra tốc độ và tình trạng ổ đĩa lưu trữ với nhiều tính năng nâng cao hơn.
CrystalDiskMark
CrystalDiskMark vẫn là một trong những công cụ phổ biến nhất trên Windows để đo tốc độ ổ đĩa. Nhờ giao diện thân thiện với người dùng, việc đo tốc độ ổ đĩa có thể thực hiện đơn giản bằng cách nhấn nút All.
Kết quả đầu tiên, mô tả tốc độ đọc và ghi tuần tự (sequential read and write speed), có lẽ là chỉ số hiệu suất dễ hiểu nhất đối với người dùng thông thường. Đây là tốc độ mà ổ đĩa có thể xử lý các tệp lớn, liên tục.
Giao diện và kết quả đo hiệu năng đọc ghi của SSD qua phần mềm CrystalDiskMark
Tải xuống: CrystalDiskMark cho Windows (Miễn phí)
Novabench
Novabench là một chương trình đo hiệu suất của các thành phần cốt lõi trong hệ thống của bạn: CPU, GPU, bộ nhớ RAM và bộ nhớ lưu trữ. Việc chỉ chạy kiểm tra tốc độ ổ đĩa riêng lẻ có thể không trực quan lắm, vì vậy cách dễ nhất là nhấn Start All Benchmark Tests và chờ báo cáo đầy đủ.
Bỏ qua một vài điểm đặc biệt nhỏ, Novabench bù đắp bằng khả năng hỗ trợ đa nền tảng rộng rãi. Ngoài Windows, Novabench cũng chạy trên macOS. Vì là chương trình bên thứ ba, nó không có sẵn trên App Store mà phải tải từ trang web của Novabench. Công cụ này cũng đã được cập nhật để hỗ trợ cả bộ xử lý Intel và chip M1, M2 của Apple (còn gọi là Apple Silicon). Cuối cùng, vì Linux luôn ưu tiên các chương trình mã nguồn mở, Novabench cũng hoạt động tốt trên hệ thống Linux, trở thành một công cụ benchmark đĩa đáng tin cậy.
Màn hình kết quả kiểm tra tốc độ ổ cứng SSD trên Novabench, một công cụ benchmark đa năng
Tải xuống: Novabench cho Windows | macOS | Linux (Miễn phí)
Blackmagic Disk Speed Test
Blackmagic Disk Speed Test là một công cụ kiểm tra tốc độ SSD tiện lợi, hỗ trợ đa nền tảng cho cả Windows và macOS. Dễ dàng có sẵn trên App Store, phần mềm này chủ yếu dành cho người dùng Mac. Tuy nhiên, người dùng Windows cũng có thể sử dụng bằng cách truy cập trang web của họ và tải xuống bản cập nhật phần mềm mới nhất.
Trên trang tải xuống cho Windows, một màn hình đăng ký sẽ hiện ra, nhưng bạn có thể bỏ qua hoàn toàn. Nhấp vào Download Only ở góc dưới bên trái sẽ giúp bạn bỏ qua bước này. Khi đã khởi chạy chương trình, việc sử dụng rất đơn giản: chỉ cần nhấn Speed Test Start và để ứng dụng thực hiện công việc của nó.
Giao diện thân thiện của phần mềm Blackmagic Disk Speed Test trên Windows để đo hiệu suất SSD
Tải xuống: Blackmagic Disk Speed Test cho Windows | macOS (Miễn phí)
Nên Làm Gì Khi Ổ Đĩa SSD Hoạt Động Chậm?
Khi công nghệ ngày càng phát triển, phần cứng trong máy tính của bạn nhanh chóng trở nên lỗi thời. Nâng cấp một ổ đĩa cũ lên SSD hiện đại là một cách tương đối tiết kiệm chi phí để cải thiện đáng kể hiệu suất máy tính của bạn.
Nếu bạn đang nâng cấp từ ổ cứng HDD cũ lên SSD, bạn chắc chắn sẽ cảm nhận được sự khác biệt “một trời một vực” về tốc độ. Tuy nhiên, hãy lưu ý rằng trong một số trường hợp, nâng cấp RAM có thể mang lại hiệu quả tốt hơn cho PC của bạn so với SSD. Ngoài ra, lợi ích có thể là tối thiểu khi nâng cấp từ một SSD lên một SSD khác cùng thế hệ, nhưng bạn sẽ thấy sự khác biệt rõ rệt giữa các thế hệ PCIe (ví dụ: PCIe 3.0, 4.0, 5.0).
Cài đặt một SSD mới vào hệ thống chỉ cần vài bước đơn giản. Đầu tiên, hãy đảm bảo bạn hiểu rõ sự khác biệt giữa NVMe, SATA và M.2 SSD để có thể mua loại được thiết bị của bạn hỗ trợ. NVMe là chuẩn mới nhất và nhanh nhất, nhưng các máy tính hoặc laptop cũ hơn có thể không có cổng NVMe. Sau khi mua SSD, bạn sẽ cần chuyển dữ liệu từ ổ đĩa gốc sang ổ mới. Thật không may, việc này không đơn giản như sao chép tệp, vì vậy cách tốt nhất là clone ổ đĩa cũ sang SSD mới.
Kết Luận
Việc nâng cấp các thành phần chính của máy tính có thể trở nên phức tạp và tốn kém một cách nhanh chóng. Trong khi đó, việc nâng cấp thiết bị lưu trữ lại là một lựa chọn ít tốn kém và dễ dàng hơn nhiều. Kiểm tra tốc độ ổ đĩa là một quá trình khá đơn giản; với các phần mềm được Thủ Thuật Mới giới thiệu ở trên, mọi thông tin quan trọng đều nằm trong tầm tay bạn. Hãy thường xuyên kiểm tra hiệu suất SSD để đảm bảo máy tính của bạn luôn hoạt động ở trạng thái tốt nhất. Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi hoặc kinh nghiệm nào muốn chia sẻ, đừng ngần ngại để lại bình luận phía dưới!
