Bạn có tin rằng chỉ với một chiếc điện thoại di động, bạn hoàn toàn có thể tạo ra những bức ảnh phơi sáng dài (long exposure) đầy nghệ thuật, không thua kém gì máy ảnh chuyên nghiệp? Ban đầu, tôi cũng hoài nghi về khả năng này. Tuy nhiên, chỉ với một chiếc tripod điện thoại giá cả phải chăng và một chút sáng tạo trong hậu kỳ, tôi đã hoàn toàn bị thuyết phục. Thực tế cho thấy, bạn không cần phải sở hữu một chiếc máy ảnh đắt tiền để chụp được những bức ảnh long exposure ấn tượng, mà các thủ thuật chụp ảnh phơi sáng dài bằng điện thoại dưới đây sẽ giúp bạn làm được điều đó một cách dễ dàng.
1. Tận Dụng Tính Năng Live Photos Của iPhone
Khi nhắc đến nhiếp ảnh, chúng ta thường quen thuộc với việc điều chỉnh khẩu độ (aperture), tốc độ màn trập (shutter speed) và ISO để tạo ra các hiệu ứng sáng tạo. Đối với ảnh phơi sáng dài, tốc độ màn trập cực chậm là yếu tố then chốt. Tuy nhiên, hầu hết các camera tích hợp trên điện thoại di động lại không cung cấp khả năng điều khiển tốc độ màn trập một cách trực tiếp, ngoại trừ một số chế độ ban đêm cho phép điều chỉnh giới hạn.
Mặc dù camera chuyên nghiệp vẫn là lựa chọn hàng đầu cho những dự án sáng tạo, nhưng với iPhone, bạn có một “lối tắt” thú vị để chụp ảnh phơi sáng dài: thông qua tính năng Live Photos. Khi bạn chụp một Live Photo, iPhone sẽ tự động ghi lại một đoạn video ngắn khoảng 1.5 giây trước và sau khoảnh khắc bạn nhấn nút chụp. Sau đó, trình chỉnh sửa ảnh tích hợp trên iPhone cung cấp tùy chọn để chuyển đổi những Live Photo này thành ảnh phơi sáng dài.
Cách làm này khá đơn giản và nhanh chóng. Tuy nhiên, theo kinh nghiệm cá nhân, tôi nhận thấy có sự giảm sút về độ sắc nét, đặc biệt là ở các chi tiết tĩnh trong khung hình. Ví dụ, trong bức ảnh chụp suối của tôi, những tảng đá cũng bị mờ đi đáng kể. Hơn nữa, chúng ta bị giới hạn ở mức phơi sáng ba giây, điều này có thể không đủ để đạt được những hiệu ứng “lụa” mong muốn trên mặt nước hoặc vệt sáng dài ấn tượng. Đối với những người muốn tự do sáng tạo và kiểm soát hoàn toàn tốc độ màn trập cũng như các hiệu ứng khác, một chiếc camera chuyên dụng vẫn là lựa chọn lý tưởng hơn.
Ảnh chụp suối nhỏ bằng Live Photo đã chuyển đổi sang phơi sáng dài
2. Sức Mạnh Từ Ứng Dụng Chụp Ảnh Chuyên Biệt: Slow Shutter Cam
Mặc dù yêu thích máy ảnh chuyên nghiệp của mình, nhưng việc mang theo nó khắp mọi nơi, đặc biệt trong các chuyến du lịch gia đình, là điều không mấy thực tế. Với mong muốn chụp được những bức ảnh ấn tượng mà không cần mang theo nhiều thiết bị cồng kềnh, tôi đã khám phá ra ứng dụng Slow Shutter Cam – một công cụ tuyệt vời cho nhiếp ảnh phơi sáng dài trên di động. Tôi đã tải ứng dụng này ngay lập tức với giá 2.99 USD.
Nhìn chung, Slow Shutter Cam rất dễ sử dụng. Ứng dụng cung cấp ba chế độ chính: Long Exposure (Phơi sáng dài), Light Trails (Vệt sáng), và Low Light (Thiếu sáng). Bên cạnh đó, bạn cũng có thể khóa phơi sáng và lấy nét, điều này cực kỳ hữu ích khi điều kiện ánh sáng thay đổi hoặc khi chủ thể di chuyển.
Tôi chủ yếu thử nghiệm với chế độ Long Exposure, liên tục điều chỉnh tốc độ màn trập. Tôi thực sự ngạc nhiên về chất lượng của những bức ảnh thu được. Một điểm cộng nữa là tùy chọn “Bulb”, cho phép bạn giữ màn trập mở bao lâu tùy thích, mang lại sự linh hoạt tối đa cho những ý tưởng sáng tạo độc đáo.
Giao diện cài đặt ứng dụng Slow Shutter Cam với các tùy chọn phơi sáng
3. Bí Quyết Chọn Chủ Thể Sáng Tạo cho Long Exposure
Sau khi đã nắm được cách kiểm soát tốc độ màn trập, bước tiếp theo là tìm kiếm một chủ thể phù hợp và sáng tạo. Đối với ảnh phơi sáng dài, chủ thể cần phải có sự chuyển động để tạo ra hiệu ứng mờ ảo, “trong mơ” đặc trưng. Các chủ thể phổ biến nhất bao gồm nước (như suối, thác nước, biển), phương tiện giao thông (tạo vệt sáng đèn), và mây trên bầu trời. Để tiện lợi, tôi đã tìm một con suối nhỏ gần nhà.
Là một nhiếp ảnh gia động vật hoang dã quen nhìn thế giới qua ống kính tele zoom, việc bố cục với ống kính góc rộng của iPhone là một thử thách đáng kể. Ngay cả khi có ứng dụng chuyên dụng và các tính năng hỗ trợ từ thiết bị, việc nhìn và bố cục một cảnh một cách sáng tạo vẫn đòi hỏi sự kiên nhẫn và con mắt được rèn luyện.
Tôi thường chỉnh sửa ảnh bằng Lightroom trên điện thoại. Mặc dù tôi tin tưởng vào khả năng chỉnh sửa mạnh mẽ của Lightroom, nhưng mục tiêu của tôi luôn là chụp được một bức ảnh “sạch” ngay từ đầu. Việc chú ý đến hậu cảnh, loại bỏ hoặc tránh các yếu tố gây xao nhãng có thể giúp bạn tiết kiệm rất nhiều thời gian trong quá trình hậu kỳ.
Tôi đã thử nhiều vị trí khác nhau để đặt điện thoại, bao gồm leo trèo, cúi mình và mọi thứ có thể. Tìm được bố cục phù hợp thực sự là phần khó khăn nhất khi chụp bức ảnh này, điều này không có gì ngạc nhiên vì bố cục chính là yếu tố quyết định thành công hay thất bại của một bức ảnh.
4. Chân Máy (Tripod) – Phụ Kiện Không Thể Thiếu
Khi chụp ảnh với tốc độ màn trập chậm, chân máy (tripod) là một phụ kiện cực kỳ quan trọng để tránh rung lắc camera. Ngay cả một cử động nhẹ nhất cũng có thể làm bức ảnh của bạn bị mờ nếu bạn chụp bằng tay. Một chiếc tripod tốt cũng giúp bạn kiểm soát góc và phối cảnh một cách chính xác hơn. Tôi đã sử dụng một chiếc tripod điện thoại giá rẻ có thể kiêm luôn chức năng gậy selfie.
Hình ảnh một chiếc điện thoại được gắn trên tripod đang chụp cảnh đêm
Nếu bạn chưa có tripod, đừng lo lắng. Bạn có thể sáng tạo bằng cách tận dụng các cấu trúc có sẵn như cầu, lan can để đặt điện thoại. Tuy nhiên, hãy đảm bảo rằng đó là một vị trí an toàn và bạn không vô tình làm rơi điện thoại. Bạn cũng có thể dùng ba lô hoặc những tảng đá để hỗ trợ điện thoại của mình. Điều quan trọng nhất là giữ cho điện thoại được cố định mà không cần chạm hoặc giữ bằng tay.
5. Điều Khiển Chụp Ảnh Từ Xa (Wireless Shutter Release)
Một vật dụng hữu ích khác cho nhiếp ảnh phơi sáng dài là bộ điều khiển chụp ảnh từ xa không dây. Một lần nữa, bạn cần thiết bị này để giữ cho điện thoại hoàn toàn không bị chạm tay. Bạn cũng có thể sử dụng tai nghe hoặc AirPods của mình để điều khiển màn trập của camera. Có rất nhiều video hướng dẫn trực tuyến nếu bạn không chắc cách thực hiện.
Hoặc, bạn có thể sử dụng một lựa chọn đơn giản hơn như tôi đã làm. Tôi sử dụng tính năng hẹn giờ (timer) trong ứng dụng Slow Shutter Cam để chụp ảnh. Nhược điểm duy nhất của phương pháp này là bạn phải đợi vài giây, nhưng đối với tôi điều đó không thành vấn đề lớn.
6. Tối Ưu Tốc Độ Màn Trập để Đạt Hiệu Ứng Mong Muốn
Trong ứng dụng Slow Shutter Cam, bạn có thể điều chỉnh tốc độ màn trập và cường độ mờ. Tôi đã dành thời gian để thử nghiệm với các cài đặt khác nhau cho đến khi đạt được hiệu ứng mong muốn.
Nếu bạn muốn phơi sáng bức ảnh trong hơn 30 giây, bạn có thể thử chế độ ‘Bulb’. Chế độ này cho phép bạn giữ màn trập mở miễn là bạn còn nhấn nút chụp. Lưu ý rằng bạn cần một bộ điều khiển chụp từ xa để thực hiện điều này một cách hiệu quả. Với tùy chọn hẹn giờ, bạn sẽ phải chạm vào màn trập của điện thoại, điều này có thể gây ra hiện tượng rung mờ không mong muốn.
7. Nghệ Thuật Hậu Kỳ – Nâng Tầm Ảnh Phơi Sáng Dài
Một chiếc iPhone tốt và một ứng dụng hiệu quả vẫn chưa đủ để tạo ra những bức ảnh tuyệt vời. Bạn phải khai thác sức mạnh của phần mềm chỉnh sửa ảnh để đưa tác phẩm của mình lên một tầm cao mới. Công cụ chỉnh sửa ảnh yêu thích của tôi là Lightroom trên di động. Là một nhiếp ảnh gia, tôi đã sử dụng rộng rãi Lightroom Classic trên máy tính xách tay và giờ đây đã thích nghi việc chỉnh sửa của mình với ứng dụng di động.
Khi chỉnh sửa ảnh, tôi có xu hướng áp dụng phương pháp tối giản. Tôi chỉnh sửa một cách có chủ đích để tăng cường màu sắc và chất lượng một cách tinh tế. Tôi không phải là người hâm mộ HDR – tôi không thích những hình ảnh quá sắc nét hoặc bão hòa cao.
Ngay cả với sự cẩn trọng và bố cục kỹ lưỡng, tôi nhận thấy bức ảnh của mình vẫn cần một chút “công sức”. Vấn đề chính của tôi là những mảng ánh sáng chiếu xuyên qua cây. Tôi đã đi chụp vào sáng sớm khi mặt trời đang lên, và một số ánh sáng chiếu vào ở góc không đẹp mắt. Lẽ ra tôi có thể quay lại vào buổi tối, nhưng tôi quyết định thử chỉnh sửa trước.
Giao diện chỉnh sửa ảnh trong Lightroom Mobile với tùy chọn Masking
Cảnh của tôi cũng chứa đựng những yếu tố gây xao nhãng. Một số tảng đá nằm không đúng chỗ, cành cây và cành con rải rác xung quanh. Tôi đang chụp từ một cây cầu, vì vậy việc di chuyển hoặc sắp xếp bất cứ thứ gì là không thể.
Tôi luôn chụp ở định dạng HEIC (High Efficiency Image Container), tương tự như định dạng RAW được sử dụng trong máy ảnh. Định dạng này mang lại chất lượng và khả năng kiểm soát tốt hơn khi chỉnh sửa so với ảnh JPEG. Tôi bắt đầu với các điều chỉnh thông thường như phơi sáng (exposure), vùng sáng (highlights) và vùng tối (shadows). Tôi cũng tăng cường độ bão hòa (saturation) và độ sống động (vibrance).
Tôi đã sử dụng công cụ xóa (erase tool) trong ứng dụng Lightroom để loại bỏ những tảng đá và các yếu tố gây xao nhãng khác. Tôi cũng thử tùy chọn mặt nạ (masking) để giảm độ sáng của những mảng ánh sáng chói.
Tôi chưa hài lòng với kết quả cuối cùng, vì vậy tôi đã chuyển đổi hình ảnh sang đen trắng, điều này giúp đơn giản hóa cảnh. Các yếu tố gây xao nhãng không còn nổi bật nữa. Nhìn chung, tôi rất hài lòng với kết quả cuối cùng.
Ảnh phơi sáng dài của suối sau khi chỉnh sửa và chuyển sang đen trắng
Nếu bạn muốn chụp ảnh phơi sáng dài đầy tính nghệ thuật như vậy, hãy tìm kiếm một số ví dụ trực tuyến để lấy cảm hứng. Nghiên cứu các địa điểm gần nhà mà bạn có thể ghé thăm để chụp ảnh thác nước và suối. Tìm kiếm những góc nhìn đẹp để chụp vệt sáng đèn khi bạn ra ngoài.
Trong trường hợp của tôi, tôi đã từng chụp nhiều ảnh phơi sáng dài bằng máy ảnh của mình tại cùng một địa điểm trước đây. Hãy nhớ rằng, mục tiêu của chúng ta với tư cách là nhiếp ảnh gia là “tạo ra” một bức ảnh, chứ không chỉ là chụp những khoảnh khắc đơn thuần. Vì vậy, việc lập kế hoạch kỹ lưỡng là điều cần thiết để tận hưởng quá trình và mang về những bức ảnh tuyệt đẹp.
