Bạn có biết rằng router WiFi nhà mình không chỉ dùng để cắm dây Ethernet? Hầu hết các router hiện đại đều được trang bị một cổng USB ở mặt sau, và đây chính là chìa khóa để biến thiết bị này thành một trung tâm lưu trữ và sao lưu dữ liệu tuyệt vời cho ngôi nhà bạn. “Thủ Thuật Mới” sẽ cùng bạn khám phá cách tận dụng tính năng ít người biết này để xây dựng một hệ thống lưu trữ mạng (NAS mini) cá nhân, giúp chia sẻ tệp và sao lưu dữ liệu một cách tiện lợi, hiệu quả mà không cần đầu tư thêm phần cứng đắt đỏ.
Tận Dụng Cổng USB Trên Router Để Tạo Kho Lưu Trữ Mạng Đơn Giản
Tùy thuộc vào nhãn hiệu và model router của bạn, cổng USB này có thể hỗ trợ nhiều loại thiết bị lưu trữ USB gắn ngoài như USB flash drive hoặc thậm chí là ổ cứng di động, miễn là chúng sử dụng các hệ thống tệp phổ biến như FAT32, NTFS, hoặc exFAT. Mặc dù có nhiều thiết bị khác mà bạn có thể cắm vào cổng USB của router, nhưng lưu trữ USB vẫn là mục đích sử dụng chính và phổ biến nhất.
Cận cảnh cổng USB trên mặt sau của router WiFi hiện đại
Các Bước Thiết Lập Lưu Trữ USB Với Router
Quá trình thiết lập một hệ thống lưu trữ mạng cơ bản thông qua router của bạn khá đơn giản. Đầu tiên, bạn chỉ cần cắm ổ USB vào cổng USB trên router. Sau đó, truy cập vào trang quản trị (admin page) của router thông qua trình duyệt web. Thông thường, bạn có thể truy cập bằng cách nhập địa chỉ IP cục bộ của router (ví dụ: 192.168.1.1 hoặc 192.168.0.1) vào thanh địa chỉ.
Sau khi đăng nhập (thông tin đăng nhập mặc định thường được in trên nhãn dán ở mặt sau router, tuy nhiên bạn nên thay đổi chúng để đảm bảo an toàn bảo mật), hãy tìm và kích hoạt tính năng liên quan đến USB. Mục này có thể được đặt tên là “USB Application”, “USB Sharing”, “Storage” hoặc tương tự.
Cách Truy Cập Dữ Liệu Từ Ổ USB Gắn Vào Router
Sau khi đã thiết lập thành công, ổ đĩa của bạn sẽ xuất hiện như một ổ đĩa mạng trên các hệ điều hành như Windows hoặc macOS. Đối với các thiết bị di động như Android hay iPhone, bạn có thể sử dụng các ứng dụng quản lý tệp tương thích FTP của bên thứ ba (ví dụ: FTPManager trên iPhone hoặc Solid Explorer trên Android) để truy cập vào các tệp của mình.
Đáng chú ý, nhiều router còn cho phép bạn thiết lập để truy cập ổ đĩa này từ xa thông qua Internet. Tùy chọn này thường nằm trong cùng menu cài đặt với các tính năng USB khác. Việc này biến router của bạn thành một đám mây cá nhân mini, cho phép bạn truy cập dữ liệu mọi lúc, mọi nơi.
Giao diện cài đặt tùy chọn ổ đĩa USB trên trang quản trị router ASUS
Giải Pháp Lưu Trữ USB Qua Router: Có Nên Áp Dụng?
Biến router thành một thiết bị NAS cơ bản có thể tiết kiệm đáng kể thời gian và chi phí, đặc biệt nếu bạn chỉ cần chia sẻ các loại tệp thông thường với dung lượng vừa phải trong mạng gia đình. So với việc mua một thiết bị NAS chuyên dụng hoặc chuyển đổi một chiếc PC cũ thành NAS (điều này sẽ khiến PC đó không thể sử dụng cho mục đích khác), router mang lại sự tiện lợi vượt trội.
Lợi Ích Không Ngờ Của Việc Biến Router Thành NAS Mini
- Tiết kiệm chi phí: Bạn không cần phải mua một thiết bị NAS chuyên dụng đắt tiền.
- Luôn hoạt động 24/7: Router của bạn luôn bật, đảm bảo ổ đĩa lưu trữ cũng luôn sẵn sàng truy cập mà không tốn thêm điện năng của PC.
- Không chiếm tài nguyên máy tính: Bạn không cần phải để một chiếc máy tính hoạt động liên tục chỉ để chia sẻ tệp.
- Lưu trữ cá nhân, không phí thuê bao: Dữ liệu của bạn được giữ tại nhà, không phải trả phí lưu trữ đám mây hàng tháng.
- Sao lưu tự động: Một số router cao cấp còn hỗ trợ tính năng sao lưu dữ liệu tự động theo lịch trình hoặc theo thời gian thực từ các thư mục chia sẻ trên mạng vào ổ USB gắn ngoài.
Những Hạn Chế Cần Lưu Ý Khi Dùng Router Làm Lưu Trữ Mạng
Mặc dù có nhiều lợi ích, giải pháp lưu trữ qua router cũng tồn tại những hạn chế đáng kể:
- Tốc độ truyền dữ liệu chậm: Hầu hết các router sử dụng cổng USB 2.0, giới hạn tốc độ truyền tải ở mức 20 đến 30 MB/s. Ngay cả với cổng USB 3.0, tốc độ cũng khó lòng so sánh được với NAS chuyên dụng hoặc việc cắm trực tiếp ổ đĩa vào máy tính. CPU của router thường được tối ưu cho các tác vụ mạng, nên chức năng lưu trữ USB chỉ là thứ cấp.
- Ảnh hưởng hiệu suất mạng: Việc truyền tải các tệp lớn liên tục qua mạng có thể làm giảm hiệu suất tổng thể của router và tốc độ kết nối internet cho các thiết bị khác trong nhà.
- Vấn đề nguồn điện USB: Các ổ đĩa USB, đặc biệt là ổ cứng di động, có thể yêu cầu dòng điện cao hơn khả năng cung cấp của cổng USB trên router, dẫn đến mất kết nối hoặc thậm chí hỏng dữ liệu trong quá trình truyền tải.
- Hạn chế về hệ thống tệp: Không phải router nào cũng hỗ trợ tất cả các hệ thống tệp. Mặc dù FAT32, NTFS, exFAT thường được hỗ trợ, các định dạng chuyên biệt hơn như EXT3 hay EXT4 của Linux có thể không tương thích.
- Rủi ro bảo mật khi truy cập từ xa: Nếu bạn thiết lập truy cập ổ đĩa qua Internet, bạn sẽ đối mặt với nguy cơ bị hacker xâm nhập mạng. Để giảm thiểu rủi ro này, cần thiết lập tường lửa, sử dụng mật khẩu mạnh, tạo tài khoản chia sẻ riêng biệt và luôn cập nhật firmware cho router.
- Không phải sao lưu ngoại tuyến thực sự: Nếu bản sao lưu duy nhất của bạn chỉ là ổ USB gắn vào router, các sự cố như hỏa hoạn, lũ lụt, hoặc trộm cắp có thể khiến bạn mất cả dữ liệu gốc lẫn bản sao lưu. Một giải pháp sao lưu an toàn cần phải có ít nhất một bản sao được lưu trữ ở một địa điểm vật lý khác (off-site backup).
Các thành phần cần thiết để tạo hệ thống lưu trữ mạng (NAS) cơ bản bằng router WiFi và ổ cứng USB
Kết Luận Về Hiệu Quả Thực Tế
Tóm lại, cổng USB trên router không thể thay thế một thiết bị NAS chuyên dụng. Tuy nhiên, nó là một giải pháp đủ tốt để chia sẻ các tệp có kích thước nhỏ hơn giữa các thiết bị trong nhà. Điều này không hẳn là một vấn đề, vì việc sao lưu thường xuyên sẽ giữ kích thước tệp ở mức tối thiểu và giải quyết hầu hết các vấn đề lưu trữ của bạn. Điều quan trọng là bạn cần nhận thức rõ những giới hạn của phương pháp này trước khi áp dụng.
Hướng Dẫn Chi Tiết Cách Thiết Lập & Truy Cập Ổ USB Trên Router (Ví Dụ TP-Link Archer C5)
Để giúp bạn hình dung rõ hơn, “Thủ Thuật Mới” sẽ hướng dẫn cụ thể các bước thiết lập lưu trữ USB trên router, sử dụng ví dụ với router TP-Link Archer C5 và một ổ USB flash 8GB định dạng NTFS. Các bước chính có thể khác nhau đôi chút tùy theo model router, nhưng quy trình chung vẫn tương tự.
Chuẩn Bị Ổ Đĩa USB
Trước tiên, hãy định dạng ổ đĩa lưu trữ của bạn bằng một hệ thống tệp được router hỗ trợ. “Thủ Thuật Mới” khuyến nghị sử dụng định dạng NTFS vì nó tương thích với hầu hết các kích thước ổ đĩa và phần lớn các router. Bạn nên tham khảo sách hướng dẫn sử dụng router để biết thêm thông tin chi tiết về các định dạng được hỗ trợ.
Thiết Lập Chia Sẻ USB Trên Giao Diện Router
- Cắm ổ USB vào cổng USB trên router của bạn.
- Mở trình duyệt web và truy cập vào giao diện quản trị (admin interface) của router (ví dụ:
192.168.0.1). - Sau khi đăng nhập, tìm và nhấp vào tab USB Sharing (hoặc tên tương tự như Storage, USB Application).
- Trong mục Device Settings, nhấp vào nút Scan để đảm bảo router nhận diện được ổ USB.
- Trong mục Sharing Account, chọn tùy chọn Use New Account. Nhập tên người dùng và mật khẩu cho tài khoản mới này rồi nhấp Save. Mặc dù bạn có thể sử dụng tài khoản mặc định (giống với thông tin đăng nhập router), nhưng việc tạo một tài khoản riêng được khuyến nghị nếu bạn định chia sẻ bộ nhớ này với người khác hoặc muốn truy cập qua internet.
- Trong mục Sharing Settings, đảm bảo các tùy chọn Media Server, Network Neighborhood, và FTP Server được kích hoạt. Nếu bạn muốn ổ đĩa có thể truy cập qua internet, hãy bật thêm tùy chọn FTP (via internet). Bạn cũng có thể thay đổi tên máy chủ phương tiện bằng cách chỉnh sửa trường Network/Media Server Name.
Cách Truy Cập Ổ Đĩa Qua FTP Trên Windows
Sau khi thiết lập trên router, ổ USB của bạn giờ đây đã có thể truy cập qua kết nối Wi-Fi hoặc Ethernet của router. Có nhiều cách để truy cập ổ đĩa, nhưng FTP là phương pháp đáng tin cậy nhất. Sau đây là các bước truy cập từ máy tính Windows:
- Mở File Explorer và nhấp vào tùy chọn Network ở bảng điều khiển bên trái.
- Bạn có thể được nhắc bật Network discovery and file sharing. Hãy nhấp vào lời nhắc để thực hiện.
- Quay lại mục This PC, nhấp chuột phải vào bất kỳ khoảng trống nào và chọn Add a network location.
- Nhấp Next trên trình hướng dẫn Add Network Location.
- Chọn Choose a custom network location. Nhấp Next để tiếp tục.
- Nhập địa chỉ ổ đĩa, bạn có thể tìm thấy địa chỉ này trong cài đặt chia sẻ trong giao diện quản trị router. Theo mặc định, đây là địa chỉ IP cục bộ của router theo sau là cổng FTP. Nếu bạn chưa thay đổi, theo ví dụ của chúng tôi, địa chỉ ổ đĩa của bạn sẽ là
ftp://192.168.0.1:21. - Trên màn hình tiếp theo, bỏ chọn tùy chọn Log on anonymously và nhập tên người dùng bạn đã tạo cho tài khoản chia sẻ trên router.
- Nhập tên cho ổ đĩa và nhấp Next. Nhấp Finish trên màn hình tiếp theo.
Bây giờ, bạn đã có thể truy cập ổ đĩa mà không gặp bất kỳ vấn đề nào. Nếu được nhắc, hãy nhập mật khẩu của bạn, và bạn đã sẵn sàng sử dụng.
Việc tận dụng cổng USB trên router để biến nó thành một kho lưu trữ mạng cho tất cả các thiết bị trong nhà là một cách nhanh chóng và tiện lợi để mô phỏng một NAS, dù là để chia sẻ tệp hay sao lưu dữ liệu. Đây có thể không phải là cách nhanh nhất để chia sẻ tệp qua mạng, nhưng nó dễ thiết lập, không yêu cầu bạn chi thêm tiền mua phần cứng và có thể mang lại hiệu quả đáng ngạc nhiên cho các tác vụ sao lưu nhanh chóng. Hãy thử nghiệm và chia sẻ trải nghiệm của bạn với “Thủ Thuật Mới” nhé!
