Trong bối cảnh trí tuệ nhân tạo (AI) đang dần len lỏi vào mọi lĩnh vực của đời sống, từ y tế đến tài chính, ứng dụng của nó trong nghệ thuật, đặc biệt là nhiếp ảnh, cũng ngày càng trở nên rõ nét. Là một nhiếp ảnh gia động vật hoang dã, tôi từng nghĩ AI không có nhiều mối liên hệ với công việc của mình. Tuy nhiên, sự tò mò đã thúc đẩy tôi thử nghiệm khả năng phân tích hình ảnh của ChatGPT. Liệu công cụ AI này có thực sự hiểu được các sắc thái nghệ thuật và kỹ thuật của một bức ảnh, đồng thời đưa ra những gợi ý chỉnh sửa hữu ích? Trải nghiệm sau đây sẽ cho thấy câu trả lời.
Phân tích ban đầu: ChatGPT đọc hiểu bức ảnh chim nhạn biển
Để bắt đầu, tôi đã tải lên một bức ảnh chụp chim nhạn biển (Common Tern) của mình. Bức ảnh này được chụp vào buổi sáng một ngày xuân, với ánh sáng dịu nhẹ, và tôi muốn mang lại cảm giác bình yên, thanh thản cho người xem. Tôi chỉ đơn giản yêu cầu ChatGPT phân tích hình ảnh mà không sử dụng bất kỳ kỹ thuật tạo prompt phức tạp nào.
Chim nhạn biển đang bay với hậu cảnh mờ ảo
Phân tích ban đầu của ChatGPT thực sự rất ấn tượng. Nó không chỉ xác định chính xác loài chim mà còn nhận diện được các yếu tố quan trọng trong bức ảnh: phong cách tối giản, hiện tượng phơi sáng quá mức, cảm giác về không gian rộng mở và chủ thể chim đang trong tư thế chuyển động. Điều này cho thấy khả năng “đọc hiểu” hình ảnh của AI là rất đáng nể.
Giao diện ChatGPT hiển thị phân tích ban đầu về bức ảnh chim nhạn biển, nhận diện các yếu tố chính
Phân tích chuyên sâu kỹ thuật nhiếp ảnh qua AI
Sau khi nhận được phân tích ban đầu khá chính xác, tôi tiếp tục yêu cầu ChatGPT đi sâu hơn vào các kỹ thuật nhiếp ảnh đã được áp dụng trong bức ảnh. Lời nhắc mà tôi sử dụng vẫn rất đơn giản.
Màn hình ChatGPT với phân tích chuyên sâu về kỹ thuật nhiếp ảnh được áp dụng trong ảnh chim, bao gồm bố cục và thông số máy
Một lần nữa, ChatGPT vượt ngoài mong đợi của tôi trong việc giải mã các phương pháp mà tôi đã sử dụng. Tôi đã sử dụng không gian âm (negative space) để làm nổi bật chủ thể và giữ cho bức ảnh thoáng đãng, không bị lộn xộn, và ChatGPT đã giải thích điều này rất tốt. Với phong cách nhiếp ảnh theo hướng tối giản, việc ChatGPT nhận ra đây là kỹ thuật đầu tiên quả không có gì đáng ngạc nhiên.
Trong quá trình chỉnh sửa, tôi cố ý tăng độ phơi sáng để đạt được hiệu ứng high-key, và ChatGPT cũng nhanh chóng nhận ra điều này. Nó còn lưu ý rằng đường chân trời màu xanh nhạt mềm mại đã góp phần tạo nên cảm giác thanh bình. Công cụ AI phổ biến này còn xác định chính xác các yếu tố kỹ thuật như cài đặt phơi sáng và thông số máy ảnh. Ví dụ, ChatGPT có thể biết rằng bức ảnh được chụp với độ sâu trường ảnh nông (shallow depth of field) bằng ống kính tele và tốc độ màn trập cao. Nó cũng chỉ ra quy tắc một phần ba, quy tắc bố cục mà tôi đã áp dụng.
Gợi ý cải thiện ảnh từ ChatGPT: Điều gì có thể tốt hơn?
Khi tôi yêu cầu ChatGPT đưa ra những gợi ý chỉnh sửa, đây là danh sách chi tiết các điểm nó đã đề xuất:
Danh sách chi tiết các gợi ý chỉnh sửa ảnh từ ChatGPT, bao gồm điều chỉnh ánh sáng, màu sắc và bố cục
ChatGPT đã khuyến nghị một số chỉnh sửa để nâng cao chất lượng bức ảnh. Nó gợi ý điều chỉnh ánh sáng và độ tương phản để làm sắc nét đôi cánh của chim, tăng cường tông màu trung gian và tinh chỉnh các vùng sáng, vùng tối. Để làm nổi bật chim hơn, AI khuyên nên tăng cường màu sắc, đặc biệt là mỏ chim, và thử nghiệm với các tông màu ấm hoặc lạnh.
Về bố cục, nó đề xuất cắt xén theo quy tắc một phần ba (mặc dù tôi đã áp dụng trước đó) và cân nhắc tính đối xứng hoặc bất đối xứng. Về mặt kỹ thuật, ChatGPT đề nghị làm sắc nét đôi cánh và kiểm tra nhiễu ở những vùng ảnh bị phơi sáng quá mức. Cuối cùng, AI gợi ý thêm họa tiết (vignette), thay thế bầu trời và thử nghiệm các hiệu ứng sáng tạo như thêm hiệu ứng flare hoặc lớp phủ màu nước.
Quy trình chỉnh sửa Lightroom theo hướng dẫn của AI
ChatGPT đã đưa ra ba lựa chọn để chỉnh sửa cụ thể trong Lightroom, Photoshop và GIMP. Tôi yêu cầu quy trình chi tiết trong Lightroom vì đây là công cụ chỉnh sửa ảnh động vật hoang dã ưa thích của tôi.
Hướng dẫn từng bước chỉnh sửa ảnh trong Adobe Lightroom do ChatGPT cung cấp
Từ việc nhập khẩu và xuất khẩu cho đến từng thanh trượt nhỏ, ChatGPT đã cung cấp một quy trình từng bước, đôi khi kèm theo giá trị cụ thể. Tôi đã tuân thủ cẩn thận các chỉnh sửa này. Tôi bỏ qua một số hiệu ứng nghệ thuật tùy chọn, như lớp phủ (overlays) và hiệu ứng flare, vì tôi thường giữ các chỉnh sửa ở mức tối thiểu cho các bức ảnh thiên nhiên của mình, không thích những thay đổi quá cực đoan.
Bạn có thể xem sự khác biệt giữa ảnh trước và sau khi chỉnh sửa trong hình ảnh dưới đây.
So sánh ảnh chim nhạn biển trước và sau chỉnh sửa theo gợi ý của ChatGPT trong Lightroom
Như bạn có thể thấy, các chỉnh sửa của ChatGPT rất tinh tế và không làm thay đổi đáng kể bức ảnh của tôi. Sự khác biệt dễ nhận thấy nhất nằm ở độ sắc nét của chim. Bức ảnh đã chỉnh sửa cho thấy nhiều chi tiết hơn ở đôi cánh của chim và bầu trời hơi tối hơn một chút.
Tuy nhiên, tôi đã cố ý giảm texture và clarity để đạt được vẻ thanh bình và mơ màng. Độ sáng tăng lên trong ảnh gốc của tôi cũng được thực hiện có chủ đích để tạo hiệu ứng high-key. Vì vậy, những ý tưởng chỉnh sửa của ChatGPT không hoàn toàn phù hợp với tầm nhìn nghệ thuật của tôi.
AI phân tích hình ảnh: Công cụ đắc lực cho nhiếp ảnh gia mới
Tôi đã thử quy trình tương tự với nhiều bức ảnh khác và đi đến cùng một kết luận. Là một nhiếp ảnh gia giàu kinh nghiệm, với nhiều năm mài giũa tay nghề, các phân tích và gợi ý của ChatGPT, dù hoàn hảo, không mang tính đột phá đối với tôi. Nhưng tôi chắc chắn sẽ vô cùng biết ơn nó 10 năm trước, khi còn là một nhiếp ảnh gia mới chập chững tìm kiếm phong cách riêng.
Chim nhạn biển đang bay với hậu cảnh mờ ảo
Bức ảnh chim nhạn biển đã được chỉnh sửa với độ sắc nét và độ tương phản cải thiện theo hướng dẫn của AI
Dù vậy, tôi sẽ tiếp tục sử dụng ChatGPT để tạo ra ý tưởng và cải thiện nhiếp ảnh của mình. Nếu bạn là một nhiếp ảnh gia tự học đang tìm kiếm sự tiến bộ, lời khuyên của tôi với tư cách là một nhà giáo dục nhiếp ảnh là: đừng ngại trí tuệ nhân tạo. AI có thể là một công cụ giá trị, đóng vai trò như một người cố vấn và nhà phê bình, giúp bạn trở thành một nhiếp ảnh gia tự tin hơn. Bạn nghĩ sao về khả năng phân tích ảnh của AI? Hãy chia sẻ ý kiến của bạn trong phần bình luận!
