Khi bạn sắm một router mới hoặc nhà cung cấp dịch vụ Internet (ISP) gửi đến thiết bị mới hơn, bạn sẽ đối mặt với một vấn đề quen thuộc: làm gì với chiếc router cũ? Nó có thể nằm gọn trong một chiếc hộp, làm bừa bộn ngăn kéo, hoặc bị lãng quên ở một góc tủ quần áo. Dù thế nào đi nữa, chiếc router Wi-Fi hoặc modem/router kết hợp cũ của bạn hoàn toàn có thể được tái sử dụng. Nếu bạn đang có một chiếc router cũ không dùng đến, dưới đây là 14 cách thông minh để tận dụng lại nó.
Biến Router Cũ Thành Bộ Lặp Sóng Wi-Fi (Wireless Repeater)
Mạng Wi-Fi của bạn không phủ sóng hết toàn bộ ngôi nhà? Mặc dù có thể sử dụng các bộ điều hợp Ethernet qua đường điện (powerline Ethernet adapters), việc thêm một router thứ hai vào hệ thống là một giải pháp thay thế hiệu quả. Điều này có nghĩa là kết nối router cũ của bạn vào mạng không dây hiện có bằng tín hiệu Wi-Fi. Nó sẽ chia sẻ quyền truy cập vào mạng Wi-Fi, giúp mở rộng phạm vi phủ sóng. Mặc dù có thể phát sinh một số vấn đề về độ trễ, đây là một cách nhanh chóng và dễ dàng để mở rộng mạng không dây của bạn.
Giải pháp này có nhiều ứng dụng, từ việc tăng cường tín hiệu Wi-Fi quanh nhà cho đến việc cho phép bạn xem video trên máy tính bảng khi thư giãn ngoài vườn. Tuy nhiên, bộ lặp sóng Wi-Fi không phải là lựa chọn duy nhất; có những giải pháp sửa lỗi Wi-Fi khác có thể tốt hơn so với việc sử dụng bộ lặp.
Tạo Mạng Wi-Fi Khách Riêng Biệt
Nếu bạn thường xuyên có khách đến nhà và sử dụng Wi-Fi, tại sao không cung cấp cho họ một mạng riêng?
Tùy chọn mạng khách trên router ASUS
Dự án này tương tự như việc tạo bộ lặp sóng không dây nhưng có một chút khác biệt. Router cũ sẽ kết nối với mạng hiện có của bạn (được bảo vệ bằng mật khẩu) nhưng cung cấp quyền truy cập không cần mật khẩu cho các thiết bị mới. Điều này sẽ sử dụng tính năng mạng khách của router cũ. Theo mặc định, tính năng này ngăn khách truy cập vào các thiết bị khác trên mạng của bạn. Nếu mức độ bảo mật này chưa đủ, bạn có thể kiểm tra cài đặt tường lửa trên router chính để điều chỉnh thêm.
Biến Router Cũ Thành Bộ Chia Mạng (Network Switch) Giá Rẻ
Hầu hết các router không có quá sáu cổng Ethernet. Với sự gia tăng của công nghệ không dây trong gia đình, con số này thậm chí có thể thấp tới bốn cổng. Nhưng với nhu cầu rõ ràng về việc kết nối các thiết bị qua Ethernet, bạn có thể sẽ hết cổng.
Khi bạn đang cố gắng quyết định giữa việc sử dụng Wi-Fi hay Ethernet, tốt hơn hết là đưa ra quyết định dựa trên trường hợp sử dụng cụ thể. Ví dụ, chơi game trực tuyến với console hoặc PC sẽ ổn định hơn khi sử dụng Ethernet. Đầu thu TV của bạn sẽ cung cấp khả năng truyền phát tốt hơn qua Ethernet so với không dây.
Nếu bạn hết cổng Ethernet, bạn có thể bổ sung thêm với một bộ chia mạng (network switch). Về cơ bản, nó là phiên bản mạng của một ổ cắm điện; việc kết nối router cũ với router hiện tại của bạn sẽ ngay lập tức tăng số lượng cổng có sẵn. Để tránh xung đột, đừng quên tắt tính năng mạng không dây trên router cũ.
Chuyển Đổi Router Cũ Thành Cầu Nối Không Dây (Wireless Bridge)
Điều gì sẽ xảy ra nếu router mới của bạn chỉ có kết nối không dây? Có thể ISP của bạn không cung cấp router có cổng Ethernet, hoặc bạn đang sử dụng nhà cung cấp Internet 4G hoặc 5G. Dù bằng cách nào, nếu bạn cần kết nối các thiết bị Ethernet vào mạng gia đình của mình, một cầu nối không dây (wireless bridge) là câu trả lời.
Đây là một dự án vừa thú vị vừa không tốn kém để biến một router cũ thành cầu nối không dây bằng cách sử dụng firmware miễn phí. Nó hoạt động hơi giống một bộ lặp sóng không dây, nhưng thay vì chia sẻ kết nối Wi-Fi, cầu nối không dây sẽ cung cấp cổng Ethernet. Router cũ kết nối với mạng Wi-Fi hiện có của bạn – bạn chỉ cần kết nối các thiết bị vào các cổng Ethernet của nó.
Tận Dụng Router Cũ Làm Ổ Lưu Trữ Mạng (NAS Drive)
Bạn đang tìm kiếm một cách để lưu trữ dữ liệu của mình trên một thiết bị duy nhất và truy cập từ bất kỳ đâu trong nhà? Bạn cần Hệ thống Lưu trữ Đính kèm Mạng (Network Attached Storage – NAS), về cơ bản là một ổ cứng được gắn vào mạng của bạn. Nếu bạn đang cố gắng quyết định giữa việc tự làm NAS (DIY NAS) so với NAS làm sẵn, bạn có thể tiết kiệm tiền bằng cách tận dụng một router cũ còn sót lại.
Lưu ý rằng việc này chỉ giới hạn ở các router có thể chạy firmware tùy chỉnh (như DD-WRT) và có cổng USB. Bạn cũng nên có thể duyệt nội dung của bất kỳ thiết bị USB nào được kết nối qua router. (Nếu không có cổng USB, sẽ không có cách dễ dàng để gắn thêm các thiết bị lưu trữ). Sau khi thiết lập, NAS tự chế của bạn sẽ cho phép bạn truy cập tức thì vào các tập tin từ bất cứ đâu trong nhà.
Xây Dựng Máy Chủ Web Đơn Giản Với Router Cũ
Ngoài tất cả những công dụng khác, router của bạn còn có thể lưu trữ một trang web cơ bản. Đây có thể là một trang web chỉ dùng trong gia đình, nhằm chia sẻ thông tin quan trọng với các thành viên. Hoặc, nó thậm chí có thể là một blog, vì firmware tùy chỉnh của router sẽ hỗ trợ máy chủ LAMP (Linux, Apache, MySQL, PHP). Vì vậy, bạn thậm chí có thể sử dụng phần cứng cũ của mình để cài đặt WordPress trên Ubuntu.
Bạn đang điều hành một trang web và cần một khu vực thử nghiệm giá cả phải chăng để kiểm tra các giao diện, plugin và mã mới? Router cũ của bạn có thể là máy chủ cấu hình thấp mà bạn cần.
Tự Làm Router VPN Tại Nhà
Các router cũ được hỗ trợ bởi firmware tùy chỉnh có thể được thiết lập với phần mềm VPN. Điều này có nghĩa là nếu bạn có tài khoản VPN với một nhà cung cấp nào đó, nó có thể được cấu hình ngay trên router của bạn.
Việc kích hoạt VPN ở cấp độ router có nghĩa là mọi thiết bị trên mạng của bạn đều được bảo vệ bởi VPN. Bạn không cần phải cài đặt các ứng dụng khách riêng lẻ trên PC hoặc thiết bị di động khi kết nối với VPN thông qua mạng gia đình.
Lưu ý rằng một số router cũ có tính năng VPN tích hợp sẵn, nhưng điều này chỉ hoạt động khi chúng được đặt ở chế độ chỉ modem.
Kiếm Tiền Từ Router Cũ
Nếu bạn không muốn mất thời gian cố gắng thiết lập router cũ với phần cứng hiện đại, tại sao không bán nó?
Có nhiều kênh sẽ cho phép bạn kiếm được vài đô la từ công nghệ cũ, đáng chú ý nhất là eBay hoặc các trang thương mại điện tử, diễn đàn công nghệ tại Việt Nam. Chỉ cần liệt kê thiết bị với tên nhà sản xuất và số kiểu máy. Khách hàng của bạn thường sẽ là những người tìm kiếm một router giá cả phải chăng, nhưng những người đam mê mạng và các nhà sưu tập công nghệ cổ điển cũng có thể quan tâm. Tạo ra tiền từ thiết bị cũ là một cách tuyệt vời để gây quỹ cho các tiện ích mới.
Thiết Lập Mạng Riêng Cho Thiết Bị IoT và Nhà Thông Minh
Như đã đề cập trước đó, hầu hết các router hiện tại sẽ cho phép bạn thiết lập một mạng thứ cấp. Đây cũng là một ý tưởng hay nếu bạn sử dụng công nghệ nhà thông minh và các thiết bị Internet of Things (IoT), đặc biệt nếu bạn lo lắng rằng thiết bị thông minh của mình có thể là một rủi ro về an ninh mạng.
Nếu router hiện tại của bạn không hỗ trợ mạng không dây bổ sung, hãy thiết lập router cũ của bạn như một mạng dành riêng cho các thiết bị nhà thông minh và IoT. Giống như việc tạo một cầu nối không dây, router có thể được liên kết với mạng chính của bạn, và sau đó bạn chỉ cần kết nối các thiết bị IoT của mình vào đó. Trong trường hợp có vấn đề, bạn có thể dễ dàng ngắt kết nối, trong khi tường lửa trên router có thể được sử dụng để cấu hình các kết nối.
Học Hỏi Về Mạng Gia Đình Bằng Router Cũ
Các router thường là thiết bị plug-and-play. Chúng tự động cấu hình các kết nối mới, cho phép bạn truy cập internet nhanh chóng và dễ dàng. Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về mạng gia đình của mình, bạn có thể xem màn hình quản trị. Nhưng nếu bạn nhấp nhầm tùy chọn, mọi thứ có thể trở nên tồi tệ. Giải pháp? Sử dụng một router cũ để tìm hiểu thêm về mạng gia đình. Tường lửa, DMZ, bộ lọc MAC và nhiều thứ khác đều có thể được tìm hiểu thông qua kinh nghiệm thực hành mà không làm gián đoạn toàn bộ mạng của bạn. Khi sử dụng một mạng được lưu trữ trên một router cũ, bạn không phải dựa vào việc khôi phục cài đặt gốc nếu mọi thứ đi sai hướng.
Cấu Hình Router Cũ Thành Điểm Phát Wi-Fi Công Cộng (Public Hotspot)
Thay vì sử dụng router cũ như một điểm truy cập Wi-Fi khách tiêu chuẩn cho những người đến nhà bạn, bạn có thể tận dụng nó một cách sáng tạo hơn. Phần mềm chuyên dụng có thể được cài đặt trên router OpenWrt hoặc DD-WRT (các firmware khác cũng được hỗ trợ) cho phép bạn tạo một điểm phát Wi-Fi (hotspot) cho doanh nghiệp của mình. Điều này có thể cung cấp quyền truy cập Internet miễn phí hoặc trả phí, cùng với các giao diện tùy chỉnh và thậm chí cả quảng cáo, và được khách truy cập chào đón khi họ muốn có Wi-Fi mà không cần nhà cung cấp dịch vụ Internet.
Đương nhiên, các bước phải được thực hiện để tuân thủ các luật bảo mật dữ liệu như CCPA, GDPR và các luật tương tự. Tuy nhiên, nếu router cũ của bạn tương thích với các firmware như HotspotSystem, hãy cân nhắc tùy chọn này cho doanh nghiệp hoặc công việc phụ của bạn.
Biến Router Cũ Thành Trung Tâm Tự Động Hóa Nhà Thông Minh
Với đúng loại router, bạn có thể mở rộng khả năng vượt ra ngoài một mạng IoT hoặc nhà thông minh. Đừng chỉ nghĩ đến một mạng – hãy xây dựng trung tâm tự động hóa của riêng bạn!
Một số công cụ tự động hóa có sẵn cho các router OpenWrt và DD-WRT. Ví dụ, một công cụ có tên Crelay có thể được cài đặt trên OpenWrt. Điều này cho phép bạn điều khiển các card relay USB và kích hoạt hoặc điều khiển từ xa các thiết bị được kết nối. Crelay là một trong số các công cụ tự động hóa mà bạn có thể cài đặt và điều khiển từ router của mình.
Một lần nữa, đây là một cách sử dụng dành cho router cũ tương thích với OpenWrt hoặc DD-WRT. Nếu router của bạn không được hỗ trợ, bạn sẽ phải loại bỏ khả năng nâng cấp này.
Quyên Góp Router Cũ Cho Mục Đích Tốt Đẹp
Cuối cùng, tại sao bạn không đơn giản quyên góp router cũ của mình cho một mục đích từ thiện? Các trường học, nhà trẻ, nhà thờ, tổ chức từ thiện và nhiều nơi khác có thể sử dụng nó. Bất kỳ tổ chức nào dựa vào sự thiện chí đều có thể sử dụng router cũ của bạn để mở rộng mạng của họ, phát sóng radio Internet, thiết lập mạng Wi-Fi khách hoặc bất kỳ công dụng nào khác được liệt kê ở đây. Bạn có thể sẽ không kiếm được tiền từ nó, nhưng bạn sẽ biết rằng nó đang được sử dụng cho một mục đích tốt đẹp.
Không quan trọng bạn có một router tiêu chuẩn hay một router có tích hợp modem. Nếu bạn đang tìm kiếm ý tưởng về việc nên làm gì với một router băng thông rộng cũ hoặc một router độc lập, đây đều là những cách tuyệt vời để tái sử dụng nó. Hãy biến những thiết bị tưởng chừng bỏ đi thành những công cụ hữu ích cho cuộc sống số của bạn!