Bạn có biết rằng Task Manager không chỉ dùng để đóng các chương trình bị treo? Nếu hệ thống của bạn đang thiếu bộ nhớ (RAM), Task Manager có thể giúp bạn phát hiện và khắc phục tình trạng ngốn RAM một cách tương đối dễ dàng. Công cụ tích hợp sẵn này của Windows cung cấp cái nhìn sâu sắc về cách các ứng dụng và tiến trình sử dụng tài nguyên hệ thống, cho phép bạn tối ưu hóa hiệu suất và cải thiện trải nghiệm sử dụng máy tính.
1. Nắm Vững Thẻ “Processes” (Tiến trình)
Màn hình thẻ Processes trong Task Manager hiển thị các ứng dụng đang chạy và mức sử dụng CPU, RAM của chúng
Có lẽ phần quan trọng nhất của Task Manager trong việc quản lý bộ nhớ chính là thẻ Processes (Tiến trình). Mục này hiển thị tất cả các chương trình và tiến trình của Windows đang chạy, cùng với mức sử dụng CPU, bộ nhớ, ổ đĩa và băng thông mạng của chúng. Điều này giúp bạn dễ dàng theo dõi hiệu suất PC của mình một cách tổng quan.
Để tìm các tiến trình đang “ngốn” nhiều bộ nhớ nhất, bạn có thể nhấp vào cột Memory (Bộ nhớ). Task Manager sẽ sắp xếp các tiến trình theo thứ tự mức độ sử dụng bộ nhớ từ cao xuống thấp. Giờ đây, bạn có thể dễ dàng kiểm tra xem một tiến trình đang sử dụng bao nhiêu RAM và đóng nó ngay lập tức nếu cần. Đây cũng là một cách tiện dụng để xử lý các lỗi rò rỉ bộ nhớ (memory leak).
Hệ điều hành Windows chạy nhiều chương trình cùng lúc, nhưng nó chỉ có một vùng RAM duy nhất để chia sẻ giữa chúng. Thông thường, khi một chương trình muốn sử dụng thêm RAM, nó sẽ yêu cầu từ Windows, và Windows sẽ cấp phát một khối bộ nhớ chưa được phân bổ cho chương trình đó.
Rò rỉ bộ nhớ xảy ra khi chương trình không trả lại khối bộ nhớ đó sau khi đã sử dụng xong. Điều này dẫn đến tình trạng bộ nhớ bị chiếm dụng mà cả chương trình lẫn Windows đều không thể sử dụng được, từ từ làm cạn kiệt tổng dung lượng RAM khả dụng khi chương trình yêu cầu thêm bộ nhớ.
Cách dễ nhất để xử lý các tình huống như vậy là mở Task Manager, kiểm tra xem tiến trình nào đang chiếm dụng bộ nhớ và đóng nó. Bạn thậm chí có thể mở rộng một tiến trình để kiểm tra toàn bộ cây tiến trình (process tree) nhằm xác định chính xác tiến trình con nào đang gây ra sự cố.
2. Kiểm Tra Các Ứng Dụng Khởi Động (Startup apps)
Giao diện thẻ Startup apps trong Task Manager liệt kê các ứng dụng khởi động cùng Windows
Việc thêm ứng dụng vào danh sách khởi động cùng Windows rất tiện lợi, nhưng thường có nghĩa là bạn sẽ khởi chạy các ứng dụng mà bạn không cần ngay lập tức. Điều này có thể làm chậm thời gian khởi động hệ thống vì có nhiều chương trình chạy ngay từ đầu. Nó cũng tiêu tốn nhiều bộ nhớ hơn.
Mục Startup apps (Ứng dụng khởi động) trong Task Manager liệt kê tất cả các ứng dụng khởi chạy ngay sau khi Windows khởi động. Nếu PC của bạn mất nhiều thời gian để khởi động, việc vô hiệu hóa một số ứng dụng khởi động có thể giúp bạn có thời gian khởi động nhanh hơn. Ngoài ra, vì các chương trình sẽ không tự động khởi chạy, bạn có thể giải phóng thêm RAM cho các tiến trình khác.
Mục này cũng hiển thị mức độ tác động khi khởi động (startup impact) của mỗi ứng dụng khởi động đã đăng ký trên hệ thống của bạn. Điều này giúp bạn dễ dàng kiểm tra các ứng dụng có tác động cao và giảm thời gian BIOS để khởi động nhanh hơn. Các chương trình có tác động khởi động cao nhất thường cũng tiêu tốn nhiều bộ nhớ hệ thống nhất, vì vậy bạn sẽ giải quyết được hai vấn đề cùng lúc.
3. Theo Dõi Các Dịch Vụ Hệ Thống (Services)
Thẻ Services (Dịch vụ) là một cách nhanh chóng để kiểm tra tất cả các dịch vụ hệ thống đang chạy trên máy tính của bạn. Điều này bao gồm các dịch vụ của Windows và của bên thứ ba. Trong trường hợp bạn không thể đóng một chương trình không phản hồi từ thẻ Processes, bạn có thể ghi lại ID tiến trình (PID) của một dịch vụ và đóng nó bằng lệnh taskkill /F /PID pid_number trong Command Prompt.
Hãy đảm bảo thay thế pid_number bằng PID thực tế bạn thấy trong thẻ Services. Nếu bạn gặp vấn đề về quyền truy cập, việc chạy Command Prompt với quyền quản trị viên sẽ giúp khắc phục điều đó.
Thẻ này cũng cho phép bạn nhanh chóng khởi động, dừng hoặc khởi động lại các dịch vụ có vấn đề. Nếu bạn muốn kiểm tra các dịch vụ đang hoạt động chi tiết hơn, cũng có một lối tắt để mở ứng dụng Windows Services ở góc trên bên phải.
4. Lịch Sử Ứng Dụng (App History) Giúp Theo Dõi Mức Sử Dụng Tài Nguyên
Như bạn có thể đoán được, Task Manager có thể làm được nhiều việc hơn là chỉ theo dõi và khắc phục tình trạng sử dụng bộ nhớ cao. Nếu bạn sử dụng nhiều ứng dụng từ Microsoft Store, thẻ App history (Lịch sử ứng dụng) có thể giúp xác định lượng CPU và mạng mà một ứng dụng UWP (Universal Windows Platform) cụ thể đang sử dụng.
Thẻ này trước đây chỉ hiển thị các ứng dụng UWP, nhưng giờ đây cũng bao gồm các chương trình thông thường bạn cài đặt trên PC chạy Windows của mình. Bạn có thể sử dụng nó để nhanh chóng theo dõi mức tài nguyên mà một tiến trình đã tiêu thụ trong khoảng thời gian đã cho. Điều này đặc biệt hữu ích khi bạn đang chẩn đoán các vấn đề sử dụng bộ nhớ cao hoặc kiểm tra hệ thống của mình để tìm phần mềm độc hại tiềm ẩn.
5. Chi Tiết Tiến Trình (Details) Cung Cấp Thông Tin Chuyên Sâu
Thẻ Details trong Task Manager hiển thị thông tin chi tiết về các tiến trình đang chạy, bao gồm SnagIt và Slack
Thẻ Details (Chi tiết) là thẻ cung cấp thông tin chi tiết nhất trong Task Manager. Nó hiển thị PID, trạng thái và thậm chí cả người dùng trên PC của bạn đang chạy tiến trình đó. Thẻ này cũng làm nổi bật mức sử dụng CPU, bộ nhớ đang được sử dụng tích cực và cung cấp mô tả ngắn gọn về tiến trình. Có một số tiêu đề khác mà bạn có thể bật bằng cách nhấp chuột phải vào bất kỳ tiêu đề nào và chọn tùy chọn Select headings (Chọn tiêu đề).
Trừ khi bạn là một nhà phát triển hoặc người dùng chuyên sâu, thẻ Processes có lẽ đủ để tìm ra hầu hết các vấn đề về bộ nhớ. Tuy nhiên, nếu bạn không thể tìm ra lý do tại sao PC của mình lại tiêu thụ nhiều bộ nhớ hơn mong đợi, thẻ Details sẽ cung cấp thông tin chuyên sâu về mọi tiến trình đang chạy trên hệ thống của bạn. Điều này giúp dễ dàng xác định và khắc phục các vấn đề bộ nhớ cao mà không cần đến các công cụ nâng cao hơn.
Task Manager là một trong những công cụ tích hợp sẵn của Windows thường bị đánh giá thấp. Nó có thể được sử dụng cho mọi việc từ giám sát hiệu suất hệ thống đến tăng tốc thời gian khởi động. Chỉ với vài cú nhấp chuột, nó cũng có thể giải phóng thêm bộ nhớ và giúp tăng tốc PC của bạn mà không buộc bạn phải sử dụng các chương trình quản lý bộ nhớ phức tạp hơn, vốn không phải là lựa chọn của tất cả mọi người.
Hãy tận dụng Task Manager để làm chủ chiếc máy tính của bạn và duy trì hiệu suất tối ưu! Chia sẻ kinh nghiệm của bạn về việc quản lý RAM với Task Manager trong phần bình luận bên dưới nhé.
