Trong kỷ nguyên số, quyền riêng tư trực tuyến ngày càng trở nên quan trọng. Các dịch vụ Mạng Riêng Ảo (VPN) xuất hiện như một giải pháp thiết yếu để bảo vệ dữ liệu và danh tính của bạn khi lướt web. Tuy nhiên, không phải VPN nào cũng đáng tin cậy. Tôi đã thử nghiệm nhiều loại VPN, từ miễn phí đến trả phí, và nhận ra rằng dù tất cả đều hứa hẹn quyền riêng tư, nhưng không phải tất cả đều thực hiện được lời hứa đó. Theo thời gian, tôi đã học được cách nhận diện nhanh chóng các “dấu hiệu đỏ” – những cảnh báo quan trọng cho thấy một dịch vụ VPN có thể không an toàn hoặc kém chất lượng. Nếu một VPN cho thấy bất kỳ dấu hiệu nào trong số này, tôi sẽ bỏ qua ngay lập tức trước khi cài đặt.
Việc lựa chọn một VPN sai lầm không chỉ khiến tiền của bạn bị lãng phí mà còn đặt quyền riêng tư và bảo mật dữ liệu của bạn vào rủi ro lớn. Thay vì che giấu hoạt động trực tuyến, một VPN kém chất lượng có thể vô tình tiết lộ thông tin của bạn cho các bên thứ ba, hoặc tệ hơn là tự thu thập và bán dữ liệu của bạn. Để giúp bạn tránh những cạm bẫy này và đưa ra quyết định sáng suốt, hãy cùng tìm hiểu 8 dấu hiệu cảnh báo hàng đầu mà một VPN không đáng tin cậy thường thể hiện. Nắm vững những dấu hiệu này sẽ giúp bạn bảo vệ bản thân trên không gian mạng và chọn được một dịch vụ VPN thực sự đáng giá.
8 Dấu Hiệu Cảnh Báo Khi Chọn VPN Mà Bạn Cần Nắm Rõ
1. Chính Sách Ghi Nhật Ký (Logging Policy) Không Rõ Ràng
Chính sách không ghi nhật ký (no-log policy) là một trong những điểm bán hàng lớn nhất cho các dịch vụ VPN hàng đầu. Nếu một VPN có chính sách ghi nhật ký không rõ ràng hoặc mơ hồ, đó là một dấu hiệu cảnh báo nghiêm trọng. VPN ra đời để bảo vệ quyền riêng tư của bạn bằng cách che giấu địa chỉ IP và mã hóa lưu lượng internet của bạn.
Nếu nhà cung cấp VPN ghi lại hoạt động của bạn, điều đó sẽ làm mất đi mục đích ban đầu, bởi vì bạn chỉ đơn giản là chuyển dữ liệu của mình từ nhà cung cấp dịch vụ internet (ISP) sang công ty VPN. Hơn nữa, nếu một nhà cung cấp VPN lưu trữ nhật ký, những hồ sơ đó có thể bị giao nộp nếu các cơ quan chức năng yêu cầu, hoặc hoạt động của bạn có thể bị bán cho bên thứ ba hay bị lộ trong một vụ vi phạm dữ liệu. Khi xem xét chính sách ghi nhật ký, tôi không chỉ lướt qua trang chủ của công ty và tin vào những tuyên bố không ghi nhật ký của họ.
Một số VPN có thể tuyên bố họ không ghi lại dữ liệu, nhưng chính sách quyền riêng tư của họ lại kể một câu chuyện khác. Dịch vụ có thể tuyên bố không ghi lại hoạt động duyệt web của bạn, nhưng sau đó lại thừa nhận thu thập các siêu dữ liệu kết nối khác có thể được sử dụng để nhận dạng bạn, chẳng hạn như dấu thời gian kết nối, định danh thiết bị, thời lượng phiên và địa chỉ IP của bạn, thường được ghi chú bằng chữ nhỏ. Nếu một VPN thu thập bất kỳ dữ liệu nào, nó phải minh bạch về những gì được thu thập, tại sao và cách xử lý.
2. Trụ Sở Đặt Tại Quốc Gia Thân Thiện Với Giám Sát
Nơi một VPN đặt trụ sở quan trọng hơn bạn nghĩ. Một VPN có thể tuyên bố áp dụng chính sách không ghi nhật ký, nhưng điều này có thể dễ dàng bị xâm phạm nếu trụ sở của nó nằm ở một quốc gia có luật giám sát xâm phạm hoặc yêu cầu lưu trữ dữ liệu nghiêm ngặt. Điều quan trọng là liệu quyền tài phán pháp lý của VPN có thân thiện với quyền riêng tư hay không.
Các quốc gia tai tiếng mà tôi hoàn toàn tránh là những quốc gia thuộc các liên minh giám sát Five Eyes, Nine Eyes và Fourteen Eyes, bao gồm Vương quốc Anh, Hoa Kỳ, Canada, Úc, New Zealand và Bỉ. Các quốc gia trong bất kỳ liên minh nào trong số này đều có thỏa thuận gián điệp công dân của họ, chia sẻ thông tin tình báo và có khung pháp lý cho phép buộc các công ty phải giao nộp dữ liệu người dùng, hoặc tệ hơn.
Một số quốc gia trong liên minh còn có các lệnh cấm tiết lộ (gag orders), có thể buộc bất kỳ công ty nào bắt đầu ghi nhật ký hoạt động mà không bao giờ thông báo cho người dùng của họ. Do đó, một VPN không ghi nhật ký vẫn sẽ duy trì tuyên bố về quyền riêng tư cho mục đích tiếp thị, nhưng thực tế lại đang làm điều hoàn toàn ngược lại, vì việc vi phạm các lệnh cấm này là một tội hình sự.
Một VPN có thể có văn phòng ở nhiều quốc gia, bao gồm cả những quốc gia trong liên minh Five, Nine hoặc 14 Eyes, điều này không sao cả vì điều quan trọng nhất là quyền tài phán pháp lý của nó. Quyền tài phán pháp lý là yếu tố xác định nơi công ty được đăng ký và quản lý chính thức.
Đây là lý do tại sao các ứng dụng tập trung vào quyền riêng tư tốt nhất thường đặt trụ sở ở những nơi có luật bảo vệ quyền riêng tư mạnh mẽ, như Panama, Thụy Sĩ và Quần đảo Virgin thuộc Anh (những nơi này tách biệt với Vương quốc Anh). Nếu một VPN không tiết lộ vị trí trụ sở của mình, bạn không nên tin tưởng giao phó dữ liệu của mình cho nó.
3. Thiếu Minh Bạch Về Quyền Sở Hữu
Khi bạn sử dụng VPN, về cơ bản bạn đang giao phó lưu lượng truy cập internet của mình cho một bên thứ ba, và do đó, bạn xứng đáng được biết ai là người đứng sau công ty đó. Nếu một nhà cung cấp không công khai về việc ai sở hữu hoặc vận hành nó, đó là một dấu hiệu cảnh báo lớn.
Việc tôi có tin tưởng một nhà cung cấp nhất định sẽ chăm sóc dữ liệu của mình tốt hay không còn tùy thuộc vào việc ai là người đứng sau bức màn. Lòng tin đòi hỏi sự minh bạch và trách nhiệm giải trình, vì vậy nếu một công ty ẩn mình đằng sau sự ẩn danh, nó không xứng đáng được truy cập vào hoạt động internet riêng tư của tôi.
Một VPN nên công khai về cấu trúc sở hữu của mình, và thông tin này phải rõ ràng trên trang web của công ty. Trang web cũng nên bao gồm các thông tin quan trọng, bao gồm đội ngũ sáng lập hoặc cá nhân, và người thực sự đứng sau VPN. Một số nhà cung cấp là một phần của các công ty lớn hơn có thể có xung đột lợi ích, chẳng hạn như các công ty công nghệ quảng cáo, điều này có thể ảnh hưởng đến chính sách xử lý dữ liệu của nhà cung cấp.
4. Không Có Tính Năng Kill Switch
Giao diện cài đặt tính năng Kill Switch tự động của ứng dụng VPN CyberGhost, giúp bảo vệ dữ liệu khi kết nối bị ngắt.
Kill Switch là một tính năng ngắt kết nối thiết bị của bạn khỏi internet ngay lập tức khi kết nối VPN bị gián đoạn đột ngột. Nó ngăn chặn lưu lượng internet của bạn bị gửi hoặc nhận bên ngoài đường hầm bảo mật của VPN cho đến khi kết nối VPN được khôi phục.
Điều này đảm bảo rằng trong trường hợp kết nối bị ngắt, khi bạn đang gửi hoặc nhận thông tin riêng tư, thông tin đó sẽ không bị lộ ra ngoài cho ISP của bạn hoặc thậm chí là những kẻ xấu đang theo dõi lưu lượng truy cập của bạn. Nhiều yếu tố có thể gây ra lỗi kết nối, bao gồm sự cố internet, vấn đề máy chủ VPN hoặc thậm chí là sự cố ứng dụng.
Ngoài ra còn có một khoảng thời gian ngắn có thể khiến dữ liệu của bạn dễ bị tổn thương khi chuyển đổi máy chủ hoặc vị trí máy chủ, vì VPN phải ngắt kết nối khỏi máy chủ đầu tiên trước khi kết nối với máy chủ thứ hai. Có một Kill Switch đảm bảo rằng hoạt động và dữ liệu của bạn luôn được bảo mật, ngay cả khi thiết bị của bạn đột ngột ngắt kết nối khỏi máy chủ VPN.
Đây là một tính năng bắt buộc phải có, và điều quan trọng hơn nữa là dịch vụ VPN nên bao gồm tính năng Kill Switch trên tất cả các nền tảng mà nó hỗ trợ. Điểm cộng nếu nó được bật theo mặc định.
5. Thiếu Khả Năng Bảo Vệ Rò Rỉ Dữ Liệu (Leak Protection)
Ngoài Kill Switch, bảo vệ rò rỉ dữ liệu là một tính năng quan trọng khác cần chú ý khi đánh giá một VPN. Chỉ cần nhấn nút kết nối với VPN không có nghĩa là hoạt động của bạn ngay lập tức được bảo mật và riêng tư.
Rò rỉ là một điều khác cần chú ý vì ngay cả khi có kết nối an toàn, địa chỉ IP thực, yêu cầu DNS hoặc lưu lượng IPv6 của bạn vẫn có thể bị rò rỉ ra ngoài đường hầm VPN. Nếu một VPN không có khả năng bảo vệ rò rỉ, nó giống như việc bạn khóa cửa nhưng lại để mở cửa sổ. Đừng nhầm lẫn giữa bảo vệ rò rỉ và Kill Switch: Kill Switch ngăn chặn rò rỉ khi bị ngắt kết nối, trong khi bảo vệ rò rỉ thực hiện điều đó khi đã kết nối.
Một trong những loại rò rỉ phổ biến nhất là rò rỉ DNS, nơi thiết bị của bạn trực tiếp chuyển tiếp yêu cầu đến máy chủ DNS của ISP thay vì máy chủ DNS của VPN. Do đó, rò rỉ DNS có thể phá hủy tính ẩn danh, tương tự như các loại rò rỉ khác, chẳng hạn như WebRTC (Web Real-Time Communication) và IPv6.
Nếu một VPN thiếu khả năng bảo vệ rò rỉ hoặc mơ hồ về nó, đừng mạo hiểm. Một trong những cách tôi thường dùng để kiểm tra mã hóa của VPN là kiểm tra rò rỉ DNS.
6. Số Lượng Máy Chủ Và Vị Trí Hạn Chế
Giao diện chọn vị trí máy chủ trong ứng dụng CyberGhost 8 VPN, minh họa sự đa dạng của các địa điểm máy chủ toàn cầu.
Một dấu hiệu cảnh báo khác mà tôi chú ý khi tìm kiếm VPN là số lượng máy chủ và vị trí máy chủ bị hạn chế. Điều này thoạt nhìn có vẻ không quan trọng, nhưng nó đóng vai trò then chốt trong hiệu suất của dịch vụ và quyền riêng tư. Ít máy chủ hơn có nghĩa là khả năng tắc nghẽn cao hơn khi số lượng người dùng tăng lên, bởi vì sẽ có nhiều người kết nối với một máy chủ duy nhất.
Điều này dẫn đến tốc độ chậm hơn hoặc kết nối không ổn định, khiến dịch vụ không thể sử dụng được cho các hoạt động yêu cầu độ trễ thấp và băng thông cao như phát trực tuyến, chơi game hoặc tải xuống các tệp lớn. Tệ hơn nữa, trong giờ cao điểm, có thể có trường hợp bạn không thể kết nối với một máy chủ hoặc vị trí máy chủ cụ thể do tắc nghẽn.
Mặc dù tôi kiểm tra số lượng máy chủ, nhưng điều đó không nói lên toàn bộ câu chuyện. Các yếu tố khác như tổng dung lượng mạng và mức sử dụng cũng quan trọng, nhưng vì các VPN không tiết lộ thông tin này, bạn không thể đưa ra phán đoán dựa trên nó.
Điều quan trọng nữa là một VPN phải có máy chủ ở các vị trí khác nhau, điều này đảm bảo rằng có nhiều địa chỉ IP hơn để sử dụng. Điều đó có thể giúp bỏ qua các hạn chế địa lý và thậm chí cả kiểm duyệt. Ngoài ra, việc thay đổi địa chỉ IP thường xuyên giúp tăng cường tính ẩn danh vì nó khiến việc theo dõi hoạt động trực tuyến của bạn theo thời gian trở nên khó khăn hơn. Ít máy chủ và vị trí máy chủ hơn có nghĩa là ít IP hơn, và những IP đó có thể dễ dàng bị gắn cờ hoặc chặn.
7. Cung Cấp Gói Đăng Ký Trọn Đời (Lifetime Subscription)
Việc trả phí đăng ký rất tốn kém, đặc biệt đối với VPN, vì những dịch vụ đáng tin cậy nhất có giá khoảng 10 đô la một tháng trừ khi bạn chọn các gói dài hạn. Thoạt nhìn, một VPN cung cấp gói đăng ký trọn đời có vẻ rất hời. Nhưng đối với VPN, đó là một dấu hiệu cảnh báo lớn.
Bạn thấy đấy, việc vận hành một dịch vụ VPN không hề rẻ và nó đòi hỏi chi phí vận hành liên tục. Một nhà cung cấp phải liên tục đầu tư vào cơ sở hạ tầng, phát triển, bảo mật và nhân viên hỗ trợ. Nếu một dịch vụ cung cấp gói đăng ký trọn đời, làm thế nào để nó tài trợ cho các hoạt động liên tục? Chắc chắn sẽ không có đủ khách hàng mới đăng ký mỗi tháng để duy trì dịch vụ.
Có khả năng dịch vụ như vậy có thể bán dữ liệu của bạn để tài trợ chi phí hoạt động và cắt giảm chi phí ở các lĩnh vực khác để tồn tại. Cũng như hầu hết các loại dịch vụ, bạn nhận được những gì bạn trả cho khi nói đến VPN. Đó là lý do tại sao tôi tránh các VPN cung cấp gói đăng ký trọn đời như tránh bệnh dịch hạch. Trong hầu hết các trường hợp, các VPN như vậy sẽ đóng cửa hoặc, nếu tồn tại, sẽ thu hồi các gói đăng ký trọn đời sau vài năm.
8. Không Hỗ Trợ Các Giao Thức Hiện Đại
Giao thức mà VPN sử dụng quyết định cách dữ liệu của bạn được mã hóa và truyền đi, điều này ảnh hưởng trực tiếp đến cả bảo mật và tốc độ. Có một số giao thức VPN tồn tại và hầu hết các nhà cung cấp VPN đều hỗ trợ ít nhất hai trong số chúng. Các giao thức chính bao gồm WireGuard, OpenVPN, L2TP/IPsec, IKEv2 và PPTP.
Các giao thức lỗi thời, chẳng hạn như PPTP, IKEv1 và một số triển khai kế thừa của L2TP/IPsec, không còn được coi là an toàn. Vì vậy, nếu một VPN chỉ hỗ trợ các giao thức cũ này, tôi sẽ không sử dụng nó.
Đó là lý do tại sao ngay cả một số nhà cung cấp VPN tốt nhất, như ExpressVPN, NordVPN và Surfshark, đã ngừng hỗ trợ các giao thức cũ hơn và khuyến nghị các giao thức hiện đại như OpenVPN, IKEv2 và WireGuard. Nếu một VPN không hỗ trợ các giao thức hiện đại hoặc không đề cập đến các giao thức mà nó sử dụng, tôi sẽ gạch tên nó ra khỏi danh sách.
Kể từ khi hiểu được sự khác biệt giữa VPN tốt và xấu, tôi không còn bị lừa bởi những lời quảng cáo thổi phồng nữa. Những dấu hiệu cảnh báo này quá phổ biến, vì vậy nếu bạn thấy một nhà cung cấp VPN có dù chỉ một dấu hiệu, đừng mạo hiểm. Với vô số VPN riêng tư và đáng tin cậy trên thị trường, đừng chấp nhận những dịch vụ tầm thường.
Việc đầu tư vào một dịch vụ VPN chất lượng là một khoản đầu tư xứng đáng cho quyền riêng tư và bảo mật trực tuyến của bạn. Hãy luôn cảnh giác và thực hiện kiểm tra kỹ lưỡng trước khi chọn bất kỳ nhà cung cấp nào. Đừng để những lời hứa hẹn suông hoặc các ưu đãi hấp dẫn đánh lừa bạn. Lựa chọn một VPN kém chất lượng có thể gây ra nhiều rủi ro hơn là lợi ích.
Bạn có kinh nghiệm gì khi lựa chọn VPN? Hãy chia sẻ ý kiến và những dấu hiệu bạn đã nhận biết được về các VPN kém chất lượng trong phần bình luận bên dưới để cộng đồng Thủ Thuật Mới cùng tham khảo nhé!
