Trong suy nghĩ của nhiều người, trò chơi điện tử thường bị coi là kẻ thù của năng suất, một yếu tố gây xao nhãng và lãng phí thời gian. Tuy nhiên, quan điểm này có thể đã lỗi thời. Khi được sử dụng một cách chiến lược và có chọn lọc, trò chơi điện tử thực chất có tiềm năng đáng kinh ngạc trong việc nâng cao hiệu suất làm việc của bạn, ngay cả trong những ngày bận rộn nhất. Bài viết này của Thủ Thuật Mới sẽ khám phá những lợi ích bất ngờ mà trò chơi điện tử mang lại cho năng suất và tinh thần của bạn.
Tăng cường kỹ năng giải quyết vấn đề
Nhiều trò chơi điện tử đặt người chơi vào những tình huống phức tạp, yêu cầu họ phải vận dụng tư duy để tìm ra lối thoát hoặc cách tiến bộ. Các tựa game giải đố như Portal hay The Witness là những ví dụ điển hình. Chúng buộc bạn phải tiếp cận vấn đề từ nhiều góc độ khác nhau và tư duy sáng tạo để vượt qua những thử thách “hại não”.
Màn chơi đầu tiên của tựa game giải đố The Witness trên PS4, minh họa khả năng rèn luyện tư duy.
Một ví dụ khác là các trò chơi xây dựng bộ bài (deck builder) như Slay the Spire hoặc các game chiến lược thời gian thực (RTS) như Sid Meier’s Civilization VII. Những trò chơi này yêu cầu bạn phải thử nghiệm nhiều giải pháp khác nhau, đồng thời quản lý và tối ưu hóa tài nguyên để vượt qua các chướng ngại vật khó khăn. Khi chơi và thành công trong các thể loại game này, bạn có thể cải thiện khả năng linh hoạt nhận thức (cognitive flexibility) của mình. Đây là một kỹ năng vô cùng hữu ích, có thể giúp bạn giải quyết nhiều vấn đề trong các tình huống thực tế đời sống và công việc.
Giảm căng thẳng hiệu quả
Căng thẳng có thể gây ra hàng loạt tác động tiêu cực đến cả thể chất và tâm lý, khiến bạn khó tập trung vào công việc hiện tại và dễ rơi vào vòng xoáy trì hoãn. Trong khi các công cụ công nghệ có thể hỗ trợ giảm căng thẳng, trò chơi điện tử cũng đóng một vai trò quan trọng.
Các trò chơi điện tử thường mang lại cảm giác vui vẻ, hấp dẫn, thú vị và có tính tương tác cao. Trong một số trường hợp phù hợp, chúng thậm chí có thể đưa bạn vào trạng thái “dòng chảy” (flow state) – một trạng thái tập trung cao độ và say mê tương tự như thiền định. Những trải nghiệm tích cực này có khả năng làm giảm mức độ căng thẳng hoặc cải thiện tâm trạng của bạn, giúp bạn trở lại làm việc với tinh thần thoải mái và tràn đầy năng lượng hơn.
Tuy nhiên, điều quan trọng là bạn cần chọn những trò chơi có tính thư giãn để giải tỏa căng thẳng. Những tựa game siêu thử thách như Dark Souls hay các game “Soulslike” khác có thể làm tăng thêm mức độ căng thẳng của bạn. Một lựa chọn phổ biến để thư giãn là các trò chơi di động đơn giản, ví dụ như Mini Metro – một game về xây dựng hệ thống đường sắt bằng cách kết nối các điểm, đặc biệt ở chế độ chơi vô tận (Endless mode) không có trạng thái thua cuộc.
Giao diện game Mini Metro trên iPhone, một ví dụ về trò chơi di động giúp thư giãn và giảm căng thẳng sau giờ làm việc.
Có rất nhiều trò chơi di động nhẹ nhàng và nhiều tựa game trên PC, console cũng được biết đến với khả năng thư giãn cao như Animal Crossing: New Horizons, Stardew Valley, Tetris Effect: Connected, Jusant, hay Farming Simulator 25.
Phá vỡ sự đơn điệu trong công việc
Khi bạn đã làm việc liên tục một nhiệm vụ trong thời gian dài, não bộ có thể trở nên mệt mỏi và kiệt sức. Trong những trường hợp này, việc nghỉ ngơi và làm một điều gì đó khác biệt thường giúp bạn tránh được tình trạng kiệt sức (burnout). Đó là lý do tại sao các kỹ thuật quản lý năng suất như Pomodoro lại tỏ ra hiệu quả đến vậy.
Thay vì thụ động xem YouTube hoặc lướt mạng xã hội trong giờ giải lao, hãy thử tham gia vào một hoạt động giải trí năng động và thú vị. Trò chơi điện tử có thể là một công cụ tuyệt vời để phá vỡ sự đơn điệu trong ngày làm việc, mang lại sự tương tác tích cực giúp làm mới tâm trí của bạn.
Các trò chơi di động thường là lựa chọn lý tưởng cho các phiên chơi ngắn và ngẫu hứng, phù hợp với những giờ giải lao chớp nhoáng. Các ví dụ điển hình bao gồm Tetris hoặc Shovel Knight Pocket Dungeon.
Nuôi dưỡng sự kiên trì và bền bỉ
Trò chơi điện tử củng cố tính kiên trì bằng cách cho bạn thấy rằng sự nỗ lực luôn được đền đáp. Khi bạn đối mặt với một thử thách và thất bại, chúng khuyến khích bạn phân tích tình hình, học hỏi từ sai lầm của mình và thử lại. Và khi bạn thành công, bạn sẽ được thưởng bằng các cấp độ mới, kỹ năng, nội dung hoặc các phần thưởng trong game khác.
Đây là một trong những lý do tại sao nhiều nền tảng học tập, như Duolingo và Khan Academy, đã áp dụng cơ chế “gamification” (trò chơi hóa) với điểm số, cấp độ, thành tích và huy hiệu. Nó nuôi dưỡng sự kiên trì và thúc đẩy người dùng tiếp tục học hỏi bất chấp thử thách.
Hình ảnh trò chơi Tetris chạy trên terminal Linux, minh họa một tựa game kinh điển giúp rèn luyện sự kiên trì và tư duy nhanh nhạy.
Bất cứ điều gì khuyến khích sự kiên trì đều có thể điều kiện hóa tâm trí của bạn nhìn nhận những thất bại như một con đường dẫn đến thành công. Ngay cả những trò chơi thông thường như Tetris và Candy Crush – miễn là bạn không mua vật phẩm tăng cường – cũng là những ví dụ điển hình về lợi ích này. Lợi ích này không chỉ dành cho những người yêu thích các trò chơi điện tử khó nhằn.
Phần thưởng xứng đáng cho một ngày làm việc hiệu quả
Khi cảm thấy kém năng suất trong một ngày làm việc, nhiều người thường tự nhủ rằng nếu không hoàn thành khối lượng công việc trước một giờ cố định, họ sẽ phải làm việc suốt đêm và không thể tận hưởng những tựa game yêu thích. Đây là một trong những cách mà trò chơi điện tử có thể được sử dụng như một động lực để tăng năng suất.
Khi làm việc, thay vì nghĩ đến việc muốn được chơi game ngay lập tức, bạn sẽ tập trung vào công việc đang làm trong khi mong chờ một buổi chơi game “hoành tráng” như một phần thưởng xứng đáng sau khi hoàn thành nhiệm vụ. Điều quan trọng là phải chọn những tựa game phù hợp. Những trò chơi mang lại niềm vui tức thời hoặc phần thưởng không cần nỗ lực có thể thực sự “giết chết” năng suất của bạn.
Hãy tập trung vào những trò chơi mang lại phần thưởng ở cấp độ trung gian – những phần thưởng mà bạn thực sự phải nỗ lực để đạt được – để thực sự hưởng lợi từ chúng trong việc cải thiện năng suất. Ngoài ra, hãy duy trì các giới hạn nghiêm ngặt bằng cách đặt ra các điều kiện cụ thể về thời gian bạn có thể chơi (ví dụ: trong giờ nghỉ trưa hoặc sau khi hoàn thành tất cả các nhiệm vụ trong ngày).
Trò chơi điện tử không phải lúc nào cũng là kẻ thù của năng suất. Khi được tiếp cận với một chiến lược thông minh và có chừng mực, chúng có thể trở thành một công cụ mạnh mẽ giúp bạn cải thiện kỹ năng giải quyết vấn đề, giảm căng thẳng, phá vỡ sự đơn điệu, nuôi dưỡng tính kiên trì và thậm chí là động lực để hoàn thành công việc. Hãy thử áp dụng những lời khuyên này để biến thời gian chơi game thành một khoản đầu tư cho năng suất của bạn.
Bạn có kinh nghiệm hay ý kiến gì về việc sử dụng game để tăng năng suất không? Hãy chia sẻ suy nghĩ của bạn ở phần bình luận bên dưới!
