Trong thế giới bận rộn ngày nay, việc tìm kiếm những phương pháp giúp tăng cường năng suất, làm việc và học tập hiệu quả hơn luôn là ưu tiên hàng đầu. Hầu hết chúng ta đều đã quen thuộc với những bí quyết năng suất truyền thống như phương pháp Pomodoro, kỹ thuật time-blocking, lập danh sách công việc từ đêm hôm trước hay thói quen thức dậy sớm để có khởi đầu thuận lợi. Tuy nhiên, không phải lúc nào những phương pháp phổ biến này cũng phù hợp hoặc mang lại hiệu quả như mong đợi cho tất cả mọi người. Đôi khi, những thủ thuật độc đáo và có phần “kỳ lạ” lại chính là chìa khóa để phá vỡ vòng luẩn quẩn của sự trì hoãn và phân tâm.
Với vai trò là một chuyên gia công nghệ đã dành nhiều thời gian nghiên cứu và thử nghiệm, tôi nhận ra rằng những “thủ thuật năng suất” mà tôi sắp chia sẻ dưới đây, dù nghe có vẻ không giống ai, lại thực sự mang lại hiệu quả đáng kinh ngạc. Đây là những phương pháp được đúc kết từ trải nghiệm cá nhân, giúp tôi duy trì sự tập trung, vượt qua sự sao nhãng và hoàn thành công việc một cách hiệu quả nhất. Hãy cùng khám phá 7 bí quyết tăng năng suất khác biệt này, biết đâu bạn cũng sẽ tìm thấy “chân ái” cho riêng mình.
1. Khóa Điện Thoại Vào Tủ: Tuyệt Đối Loại Bỏ Sao Nhãng
Dù là đang học thi hay làm việc, chiếc điện thoại luôn là một cám dỗ khó cưỡng. Tôi thường có xu hướng cầm điện thoại lên “một chút” rồi lạc vào TikTok hay Instagram lúc nào không hay. Trước khi kịp nhận ra, tôi đã lãng phí hàng giờ đồng hồ chỉ để lướt xem những nội dung vô bổ. Hậu quả là cả ngày hôm đó đều trở nên kém năng suất, và tôi thường tự nhủ “thôi thì để mai làm lại từ đầu”. Đây là một vòng lặp kéo dài rất lâu.
Để thoát khỏi tình trạng này, tôi đã thử nhiều cách để ngừng sử dụng điện thoại khi làm việc hoặc học tập. Ban đầu, tôi thử đặt điện thoại ra khỏi tầm mắt, nghĩ rằng tôi sẽ quá lười để đứng dậy và đi lấy nó. Nhưng tôi đã sai. Tôi phát hiện ra mình “lười có chọn lọc” và vẫn sẽ đứng dậy chỉ để kiểm tra điện thoại. Sau đó, tôi thử các ứng dụng giới hạn thời gian sử dụng màn hình, vốn có các tính năng chặn ứng dụng gây sao nhãng (hoặc tất cả ứng dụng) trong một khoảng thời gian nhất định.
Ứng dụng hẹn giờ học tập trên iPad với ghi chú xung quanh
Tuy nhiên, với tư cách là một người làm việc trong lĩnh vực công nghệ, tôi luôn tìm ra cách “lách luật” và vượt qua các hạn chế này. Điều này hoàn toàn phá vỡ mục đích ban đầu của việc chặn ứng dụng hoặc điện thoại, vì tôi có thể truy cập lại chúng bất cứ lúc nào mình muốn. Rõ ràng, tôi cần một phương pháp hiệu quả hơn, một cách buộc tôi phải tránh xa điện thoại, bất kể tôi cố gắng làm gì.
Vì vậy, tôi quyết định loại bỏ hoàn toàn nguồn gây xao nhãng này (ít nhất là tạm thời, khi tôi cần tập trung cao độ). Bây giờ, tôi bỏ điện thoại vào tủ, khóa tủ lại, và đưa chìa khóa cho một thành viên trong gia đình. Tôi dặn họ không được trả lại chìa khóa cho tôi dù tôi có nói hay làm gì đi chăng nữa. Suốt thời thơ ấu, mẹ tôi luôn lặp đi lặp lại một điều: điện thoại di động là sự sao nhãng lớn nhất thời đại chúng ta. Bà thường gọi chúng là “vật đáng ghét” và nói rằng, bất chấp những lợi ích chúng mang lại, chúng gây hại nhiều hơn có lợi. Mặc dù khi đó tôi chưa bao giờ thực sự hiểu tại sao bà lại phản đối những “thiết bị vô hại” như vậy, nhưng giờ đây tôi nhận ra bà đã đúng, ít nhất là ở một mức độ nào đó. Với quan điểm của mẹ tôi về điện thoại, tôi biết mình có thể tin tưởng bà trong nhiệm vụ này.
2. Nghe Nhạc Nền Trò Chơi Điện Tử: Kích Hoạt Tinh Thần
Một số người thích nghe nhạc Lo-Fi khi muốn tập trung, trong khi những người khác lại ưa chuộng các loại âm thanh màu sắc như tiếng ồn trắng (white noise), tiếng ồn nâu (brown noise) hay tiếng ồn xanh (green noise). Có người có thể nghe nhạc có lời, người khác thì không. Nhiều người thích bật TV hoặc phim ở chế độ nền khi làm việc, hoặc nghe podcast. Phần lớn mọi người lại yêu thích những bản nhạc êm dịu như tiếng mưa rơi, sóng biển hoặc chim hót.
Riêng tôi, tôi không phải là fan của những thể loại trên. Thay vào đó, tôi tự nguyện chọn nghe nhạc nền trò chơi điện tử, và không phải loại nhạc nhẹ nhàng hay thư giãn. Tôi đang nói đến những bản nhạc đầy năng lượng như nhạc nền của Subway Surfers! Nhạc nhẹ nhàng thường làm tôi buồn ngủ, vậy tại sao không thử một cái gì đó hoàn toàn trái ngược? Rốt cuộc, đôi khi một chút “adrenaline rush” chính là thứ tôi cần để tỉnh táo.
Năm ngoái, tôi có một vài kỳ thi cực kỳ quan trọng, và tôi không hề phóng đại khi nói rằng tôi đã nghe nhạc Subway Surfers suốt cả ngày, mỗi ngày. Nếu bạn không tin, Spotify Wrapped của tôi đã nói lên tất cả. Bản nhạc chủ đề chính của Subway Surfers đã trở thành ca khúc được nghe nhiều nhất của tôi trong năm, và đến giờ tôi vẫn chưa hết ngượng vì điều đó. Dù kỳ lạ, thủ thuật tăng năng suất này chắc chắn đã giúp tôi đạt được điểm số mong muốn trong các kỳ thi đó.
3. Mang Giày Ở Nhà: Giữ “Chế Độ Làm Việc”
Sau một ngày học mệt mỏi, nơi duy nhất tôi muốn đến là phòng của mình. Ngay cả khi có hàng tá deadline chất chồng, tôi vẫn muốn giải quyết chúng ở nhà hơn là đến thư viện hay quán cà phê. Tuy nhiên, ngay khi về đến nhà, điều đầu tiên tôi muốn làm là thay bộ đồ ngủ thoải mái. Và chỉ một phút sau, chiếc giường đã vẫy gọi, một giấc ngủ ngắn không có vẻ gì là tệ.
Giấc ngủ ngắn chưa bao giờ hiệu quả với tôi, và một khi đã ngủ, việc đánh thức tôi dậy gần như là không thể. Vì vậy, tôi cố gắng tránh chúng. Nhưng việc trở nên thoải mái ở nhà gần như luôn dẫn đến một giấc ngủ trưa với tôi. Mặc dù không sẵn sàng hy sinh sự thoải mái, tôi quyết định tìm một giải pháp trung gian để “đánh lừa” bản thân rằng mình vẫn đang ở “chế độ làm việc”.
Đối với tôi, cách dễ nhất để làm điều đó là đơn giản là mang giày khi ở nhà! Tôi không nói đến những đôi dép đi trong nhà hàng ngày. Thay vào đó, tôi mang những đôi giày thực sự mà bạn sẽ đi ra ngoài. Đã có những lúc tôi làm việc trong khi mang giày cao gót (ngay cả khi mặc đồ ngủ) bởi vì bằng cách nào đó, sự kết hợp kỳ lạ đó giúp tôi tỉnh táo và làm việc hiệu quả. Nếu bạn có thói quen trang điểm, một thủ thuật kỳ lạ khác là cứ giữ lớp trang điểm đó cho đến khi bạn hoàn thành công việc! Mẹo ở đây chỉ đơn giản là đánh lừa bộ não của bạn nghĩ rằng ngày làm việc chưa kết thúc, ngay cả khi bạn đã ở nhà!
4. Giải Thích Khái Niệm Cho “Khán Giả Tưởng Tượng”: Kỹ Thuật Ghi Nhớ Khoa Học
Mặc dù thủ thuật này có lẽ không kỳ lạ bằng những mẹo khác tôi đang đề cập trong bài viết này, nhưng tôi ngạc nhiên khi thấy rằng hầu như không ai tôi biết có thói quen giải thích mọi thứ cho một “khán giả tưởng tượng”. Không giống như các mẹo còn lại, phương pháp này thực sự được khoa học chứng minh. Nó về cơ bản là một phương pháp “hồi tưởng chủ động” (active recall), một kỹ thuật học tập khuyến khích bạn chủ động truy xuất thông tin từ bộ nhớ thay vì chỉ đọc lại ghi chú một cách thụ động.
Active recall được thiết kế để củng cố trí nhớ và cải thiện khả năng ghi nhớ dài hạn. Mặc dù thẻ ghi nhớ (flashcards) là một trong những cách tốt nhất để sử dụng hồi tưởng chủ động, nhưng đôi khi nó có thể trở nên nhàm chán và lặp đi lặp lại. Một cách hay để thay đổi không khí (trong khi vẫn thực hành hồi tưởng chủ động) là đóng ghi chú của bạn lại và dạy mọi thứ bạn đã học cho người khác.
Chú chim cánh cụt đồ chơi ngồi cạnh MacBook
Khi các em gái tôi còn nhỏ, tôi thường bắt chúng ngồi cùng tôi và nghe tôi giải thích sự khác biệt giữa liên kết cộng hóa trị và liên kết ion. Bây giờ khi chúng lớn hơn, không dễ để bắt chúng ngồi nghe tôi giải thích thứ gì đó chỉ vì lợi ích của tôi nữa! Vì vậy, tôi phải sáng tạo hơn… Tôi bắt đầu giải thích những gì mình đang học cho một “khán giả tưởng tượng”. Đôi khi tôi nhắm mắt và giả vờ mình là một giáo viên, và những lúc khác tôi lại giải thích các khái niệm cho những con thú nhồi bông của mình! Tôi cũng đã dạy nhiều chủ đề cho những con vật cưng mà tôi đã nuôi trong nhiều năm. Nghe có vẻ hơi ngớ ngẩn, nhưng nó thực sự hiệu quả.
5. Biến Ghi Chú Thành Bài Hát Hoặc Câu Ghi Nhớ Kỳ Lạ: Đánh Bại Thông Tin Khó Nhớ
Đôi khi, dù tôi có làm gì đi chăng nữa, vẫn có một số thông tin đơn giản là không thể đọng lại trong đầu tôi. Một phút tôi nhớ nó, phút sau thì không. Đối với những khái niệm tôi cần nắm vững, việc giải thích chúng cho một “khán giả tưởng tượng” có hiệu quả. Nhưng việc ghi nhớ các thuật ngữ cụ thể lại là một cuộc chiến hoàn toàn khác. May mắn thay, biến những điều đó thành bài hát hoặc câu ghi nhớ (mnemonics) chưa bao giờ làm tôi thất vọng. Bài hát hoặc câu ghi nhớ càng lạ, tôi càng nhớ lâu.
Trong kỳ thi GCSE của mình, tôi cần nhớ các con sông quan trọng ở đất nước tôi: Jhelum, Sutlej, Swat, Ravi, Hub, Chenab, Kabul, Chitral, Dasht, Hingol, Zhob, Indus và Mula. Nghe có vẻ lạ không? Tôi lúc 16 tuổi cũng nghĩ vậy. Vì vậy, tôi quyết định sử dụng Justin Bieber, Selena Gomez, Kim Kardashian và Zayn Malik để ghi nhớ! Đây là câu ghi nhớ tôi đã dùng (mà đến nay tôi vẫn còn nhớ):
Justin said Selena rejected him, so he called Kim. Chaotic drama happened. Zayn intensely meditated.
(Justin nói Selena từ chối anh ấy, nên anh ấy gọi Kim. Drama hỗn loạn xảy ra. Zayn thiền định sâu sắc.)
Nếu bạn thích ca hát, hãy biến nó thành một bài hát với những lời lẽ kỳ lạ nhất có thể. Việc nhớ lại lời bài hát có thể hơi ngượng ngùng trong phòng thi, nhưng này, đó là điểm số của bạn mà!
6. Gửi Một Tin Nhắn “Mạo Hiểm”: Tạo Động Lực Tránh Điện Thoại
Nếu bạn không muốn khóa điện thoại vào tủ, tôi có một cách khác (gần như luôn đảm bảo hiệu quả) để giữ bạn tránh xa điện thoại. Nếu bạn có một suy nghĩ bạn đã giữ kín với ai đó, một lời thú nhận bạn muốn gửi, một tin nhắn bạn lo lắng khi chia sẻ, hoặc đơn giản là một tin nhắn “mạo hiểm” nói chung, bạn có thể sử dụng nó để làm lợi thế cho mình.
Hãy gửi nó ngay trước khi bạn cần tập trung vào một nhiệm vụ. Mỗi khi tôi gửi một tin nhắn “mạo hiểm”, ngay cả khi đó không phải là điều gì quá đáng sợ, tôi luôn tránh cầm điện thoại lên, sợ những gì người nhận có thể nói! Vì vậy, hãy dành một tin nhắn “mạo hiểm” mà bạn cần gửi cho thời điểm bạn cần tập trung vào một nhiệm vụ.
7. Quay Phim Time-Lapse Quá Trình Làm Việc: Hạn Chế Xao Nhãng
Nếu bạn muốn giữ điện thoại ngay bên cạnh khi đang tập trung vào một nhiệm vụ, và cũng không có tin nhắn “mạo hiểm” nào để gửi, một cách kỳ lạ khác để duy trì sự tập trung là quay phim time-lapse quá trình làm việc của chính bạn. Vì tất cả các điện thoại hiện đại đều đi kèm với chế độ time-lapse tích hợp, bạn không cần bất kỳ thiết bị bổ sung hay ứng dụng bên thứ ba nào.
Chỉ cần đặt điện thoại lên, chuyển sang chế độ Time-Lapse trong ứng dụng Camera mặc định của thiết bị, và bắt đầu làm việc. Khi biết rằng việc quay phim sẽ mang lại cho tôi một video tua nhanh về tất cả sự nỗ lực của mình, tôi luôn có động lực để tiếp tục cho đến khi hoàn thành nhiệm vụ.
Bàn làm việc với MacBook, iPad và điện thoại
Nếu những thủ thuật năng suất thông thường không còn hiệu quả với bạn, hãy thử một vài trong số những phương pháp độc đáo mà tôi đã chia sẻ ở trên. Tính chất “khác thường” của chúng có thể khiến bạn ngần ngại thử, nhưng đừng đánh giá thấp chúng cho đến khi bạn đã cho chúng một cơ hội công bằng. Ai biết được, bạn có thể tìm thấy một phương pháp thực sự phù hợp với mình, giúp bạn chinh phục mọi mục tiêu học tập và làm việc. Hãy chia sẻ ý kiến của bạn về những thủ thuật này, hoặc khám phá thêm các bài viết khác cùng chủ đề để nâng cao năng suất của bạn!
