Tôi từng đổ lỗi cho nhà cung cấp dịch vụ internet (ISP) vì tốc độ mạng quá chậm, cho đến khi nhận ra vấn đề thực sự nằm ngay trong phòng khách nhà mình. Sau khi thực hiện vài điều chỉnh đơn giản, tốc độ internet của tôi đã chuyển từ “chậm rì” sang “nhanh vù vù” một cách đáng ngạc nhiên. Trong thế giới số hóa ngày nay, internet tốc độ cao, ổn định là yếu tố then chốt cho mọi hoạt động, từ làm việc, học tập trực tuyến đến giải trí. Tốc độ Wi-Fi yếu, hay mạng internet chậm không chỉ gây khó chịu mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất và trải nghiệm của bạn. Nếu bạn cũng đang gặp phải tình trạng tương tự, đừng vội đổi nhà mạng. Bài viết này sẽ chia sẻ 6 mẹo đơn giản nhưng cực kỳ hiệu quả mà tôi đã áp dụng để cải thiện đáng kể tốc độ Wi-Fi tại nhà, giúp bạn tận dụng tối đa gói cước internet của mình.
1. Luôn Cập Nhật Phần Mềm (Firmware) Cho Router Của Bạn
Giống như điện thoại hay máy tính, router của bạn cũng chạy trên một phần mềm riêng, thường được gọi là firmware, và nó cần được cập nhật thường xuyên. Những bản cập nhật này cực kỳ quan trọng vì chúng giải quyết nhiều vấn đề khác nhau. Cập nhật phần mềm có thể bổ sung các tính năng mới, sửa lỗi, vá các lỗ hổng bảo mật, đồng thời cải thiện hiệu suất và độ ổn định của thiết bị. Tôi từng bỏ qua bước này cho đến khi nhận ra rằng firmware lỗi thời có thể là nguyên nhân gây ra tình trạng mất kết nối ngẫu nhiên và tốc độ mạng chậm chạp.
Hãy kiểm tra định kỳ và cài đặt các bản cập nhật ngay khi chúng có sẵn. Một số router đời mới có thể tự động cập nhật, nhưng nhiều mẫu cũ hơn yêu cầu bạn phải đăng nhập thủ công – thường là bằng cách nhập địa chỉ IP như 192.168.1.1 vào trình duyệt của bạn. Bạn có thể tham khảo sách hướng dẫn sử dụng của router để biết chi tiết cách thực hiện.
2. Khởi Động Lại Router Định Kỳ
Nghe có vẻ đơn giản, nhưng việc khởi động lại router có thể giải quyết một số lượng đáng ngạc nhiên các vấn đề về internet. Giống như việc khởi động lại điện thoại có thể khắc phục nhiều sự cố, khởi động lại router cũng có thể giải quyết các lỗi tạm thời.
Hình ảnh cận cảnh một router Wi-Fi với các cổng kết nối và đèn báo trạng thái
Router có thể tích tụ các lỗi bộ nhớ, các tiến trình chạy nền và những sai sót nhỏ có thể làm chậm hiệu suất của chúng. Việc khởi động lại sẽ xóa bộ nhớ tạm thời, làm mới mạng và giúp router hoạt động hiệu quả hơn. Tôi thường khởi động lại router bất cứ khi nào gặp vấn đề về internet để đảm bảo rằng vấn đề là do mạng của nhà cung cấp chứ không phải do thiết bị của tôi.
Bạn không cần phải khởi động lại router mỗi ngày, nhưng thực hiện việc này vài tuần một lần – hoặc khi internet của bạn có vẻ ì ạch – có thể giúp mọi thứ hoạt động trơn tru. Bạn chỉ cần rút phích cắm router, đợi khoảng 10 giây và cắm lại. Một số router cho phép bạn lên lịch tự động khởi động lại vào những giờ thấp điểm, như ban đêm, để bạn không cần phải bận tâm về nó.
3. Hạn Chế Số Lượng Thiết Bị Kết Nối Wi-Fi
Tốc độ Wi-Fi của bạn có thể rất nhanh trên lý thuyết, nhưng mỗi thiết bị kết nối vào đó đều chia sẻ cùng một băng thông giới hạn – và đó là lúc mọi thứ có thể trở nên chậm chạp. Hãy hình dung băng thông như một chiếc bánh pizza duy nhất: càng nhiều thiết bị kết nối, mỗi thiết bị sẽ nhận được một lát bánh nhỏ hơn. Nếu quá nhiều thiết bị cùng lúc cố gắng phát trực tuyến, tải xuống hoặc cập nhật, mỗi thiết bị sẽ nhận được một phần nhỏ hơn trong tổng băng thông khả dụng.
Trong nhà tôi, tôi nhận thấy rằng các cuộc gọi video thường bị giật lag hoặc mất kết nối khi các thiết bị khác đang tích cực thực hiện các tác vụ tiêu tốn nhiều băng thông. Ngay cả các thiết bị ở chế độ chờ cũng có thể sử dụng băng thông cho các bản cập nhật nền và đồng bộ hóa. Các thiết bị nhà thông minh như camera, bộ điều nhiệt và trợ lý giọng nói vẫn luôn kết nối internet ngay cả khi không được sử dụng chủ động. Điện thoại và máy tính xách tay chạy các bản cập nhật tự động hoặc đồng bộ hóa đám mây.
Bất cứ khi nào internet của tôi trở nên chậm chạp, tôi sẽ ngắt kết nối các thiết bị không sử dụng để giải phóng băng thông cho các thiết bị đang hoạt động. Tuy nhiên, bạn không nhất thiết phải ngắt kết nối mọi thứ nếu router của bạn có cài đặt Chất lượng Dịch vụ (QoS – Quality of Service), cho phép bạn ưu tiên lưu lượng mạng trên router của mình.
4. Giữ Khoảng Cách Gần Với Router
Một trong những cách đơn giản nhất để có internet nhanh hơn và đáng tin cậy hơn là giảm khoảng cách giữa thiết bị của bạn và router. Tín hiệu Wi-Fi yếu đi khi chúng xuyên qua tường, trần nhà, đồ nội thất và thậm chí cả con người. Điều này đặc biệt đúng đối với các băng tần 5GHz và 6GHz nhanh hơn, vốn có phạm vi ngắn hơn băng tần 2.4GHz. Bạn càng ở xa, tốc độ và cường độ tín hiệu của bạn càng giảm.
Hệ thống Wi-Fi Mesh hiện đại để mở rộng vùng phủ sóng internet trong nhà
Một dấu hiệu rõ ràng của Wi-Fi yếu là khi bạn thấy vạch sóng trên thiết bị biến mất dần khi di chuyển xa router. Trong trường hợp của tôi, bất cứ khi nào tôi bước vào phòng ngủ, biểu tượng Wi-Fi từ đầy vạch chỉ còn một hoặc hai vạch. Điều đó có vẻ không quan trọng, nhưng nó ảnh hưởng trực tiếp đến tốc độ, khiến ngay cả những tác vụ đơn giản như trò chuyện với bạn bè trên Zalo cũng trở nên khó chịu.
Bất cứ khi nào tôi cần thực hiện bất kỳ hoạt động nào tiêu tốn nhiều băng thông, chẳng hạn như phát trực tuyến nội dung, tôi phải ở trong phòng khách hoặc các phòng gần đó để có trải nghiệm tốt nhất. Cách thiết lập này phù hợp với tôi và tôi không bận tâm đến sự bất tiện nhỏ đi kèm, vì router của tôi đã được đặt ở trung tâm ngôi nhà và tôi hiếm khi sử dụng điện thoại hoặc máy tính xách tay trong phòng ngủ.
Nếu router của bạn đặt ở một phòng làm việc xa xôi, hãy thử di chuyển nó đến một vị trí trung tâm trong nhà. Ví dụ, nếu phòng khách của bạn ở trung tâm và phòng ngủ, phòng làm việc ở hai bên, bạn nên đặt router ở phòng khách. Nếu việc di chuyển router đến một vị trí trung tâm hơn không khắc phục được vấn đề, tôi khuyên bạn nên sử dụng hệ thống Wi-Fi Mesh như ASUS ZenWiFi AX6600 hoặc Amazon eero 7.
5. Sử Dụng Băng Tần Wi-Fi Phù Hợp
Các router hiện đại phát sóng trên tối đa ba băng tần tần số khác nhau: 2.4GHz, 5GHz và 6GHz (thường thấy ở các router mới hơn). Mỗi băng tần có những ưu điểm riêng và việc chọn đúng băng tần có thể tạo ra sự khác biệt đáng kể về tốc độ và độ tin cậy của internet.
Băng tần 2.4GHz cung cấp phạm vi rộng hơn và khả năng xuyên tường tốt hơn, lý tưởng cho các thiết bị ở xa router hoặc ở những khu vực có tường dày. Tuy nhiên, nó chậm hơn và dễ bị nhiễu hơn vì nhiều thiết bị gia dụng – chẳng hạn như lò vi sóng, máy báo trẻ em và các thiết bị Bluetooth – cũng hoạt động trong băng tần này. Ngược lại, băng tần 5GHz cung cấp tốc độ nhanh hơn và ít nhiễu hơn nhưng có phạm vi ngắn hơn. Băng tần 6GHz còn nhanh hơn và ít tắc nghẽn hơn nữa, dẫn đến ít nhiễu hơn.
Router Wi-Fi của tôi là loại băng tần kép, sử dụng một băng tần 2.4GHz và một băng tần 5GHz, điều này mang lại cho tôi sự linh hoạt tùy thuộc vào vị trí trong nhà hoặc những gì tôi đang làm trực tuyến. Tuy nhiên, tôi chủ yếu kết nối với băng tần 5GHz vì nó mang lại hiệu suất tốt hơn khi tôi phát trực tuyến hoặc tải xuống nội dung.
Nếu bạn có router băng tần kép, hãy đảm bảo bạn sử dụng băng tần 5GHz. Tuy nhiên, nếu router của bạn hỗ trợ băng tần 6GHz, bạn có thể đạt được hiệu suất tốt hơn nữa khi sử dụng nó thay vì băng tần 5GHz.
6. Ưu Tiên Kết Nối Có Dây (Ethernet) Khi Có Thể
Mặc dù Wi-Fi tiện lợi, nhưng không phải lúc nào nó cũng là lựa chọn nhanh nhất hoặc đáng tin cậy nhất – đặc biệt nếu bạn đang chơi game, phát trực tuyến 4K hoặc làm việc với các tệp tải lên lớn. Đó là lý do tại sao tôi luôn sử dụng kết nối Ethernet bất cứ khi nào có thể. Kết nối Ethernet có dây cung cấp một đường truyền trực tiếp từ thiết bị của bạn đến router, loại bỏ nhiễu, mất tín hiệu và tắc nghẽn có thể gây ảnh hưởng đến mạng không dây.
Các kết nối có dây thường mang lại độ trễ thấp hơn và kết nối nhất quán hơn cho các tác vụ đòi hỏi cao so với Wi-Fi. Đây có thể là sự khác biệt giữa các cuộc gọi video mượt mà và các cuộc gọi bị giật hình, hoặc chiến thắng một trận đấu so với việc bị lag vào thời điểm quyết định. Đó là lý do tại sao tôi đã chuyển sang dùng Ethernet cho Smart TV của mình.
Người dùng cắm cáp Ethernet vào router để có kết nối mạng ổn định
Nếu router của bạn ở một phòng khác, bạn không nhất thiết phải kéo một sợi cáp chạy khắp nhà. Các bộ chuyển đổi Powerline hoặc bộ kit Multimedia over Coax (MoCA) có thể mở rộng kết nối có dây của bạn bằng cách sử dụng hệ thống dây điện hoặc cáp đồng trục hiện có trong nhà – không cần khoan đục.
Chắc chắn, việc sử dụng Ethernet có thể không khả thi trong mọi trường hợp, vì không phải tất cả các thiết bị đều hỗ trợ công nghệ này. Tuy nhiên, đối với các thiết bị có thể, chẳng hạn như máy tính xách tay, máy tính để bàn, Smart TV và máy chơi game, việc sử dụng thiết lập có dây là một bước ngoặt. Đối với các thiết bị không có cổng Ethernet, bạn có thể sử dụng bộ chuyển đổi USB sang Ethernet của UGREEN hoặc một bộ chuyển đổi tương tự.
Internet nhanh và đáng tin cậy không chỉ phụ thuộc vào gói cước của bạn. Bạn có thể đang trả tiền cho tốc độ gigabit, nhưng nhiễu, tắc nghẽn và cách thiết lập kém có thể làm giảm đáng kể tốc độ thực tế mà bạn nhận được. Nhưng với những điều chỉnh đơn giản này, bạn có thể nhận được giá trị xứng đáng với số tiền mình bỏ ra. Hãy thử áp dụng những mẹo này và bạn có thể ngạc nhiên khi thấy kết nối của mình nhanh hơn và ổn định hơn rất nhiều. Đừng ngần ngại chia sẻ những trải nghiệm hoặc mẹo Wi-Fi của riêng bạn trong phần bình luận bên dưới nhé!
