Bạn có một chiếc ổ cứng cũ đang nằm “ngủ yên” trong ngăn kéo, bám đầy bụi? Đừng vội vứt bỏ chúng. Là một chuyên gia công nghệ, tôi đã khám phá ra nhiều cách sáng tạo và thực tế để tái sử dụng những chiếc ổ cứng cũ, đảm bảo chúng không trở thành rác thải điện tử mà vẫn mang lại giá trị to lớn, giúp bạn tối ưu hóa tài nguyên phần cứng sẵn có.
1. Biến Thành Ổ Cứng Di Động Hoặc Thiết Bị Lưu Trữ Dự Phòng Đáng Tin Cậy
Điều đầu tiên tôi thường làm với một chiếc ổ cứng cũ là kiểm tra xem nó còn hoạt động tốt hay không. Nếu nó vượt qua các bài kiểm tra cơ bản, tôi sẽ biến nó thành một thiết bị lưu trữ gắn ngoài. Đây là một cách đơn giản và tiết kiệm chi phí để “hồi sinh” ổ đĩa của bạn. Tất cả những gì bạn cần là một vỏ bọc ổ cứng ngoài (external enclosure) hoặc một bộ chuyển đổi SATA-to-USB chất lượng để kết nối nó với máy tính Windows của bạn. Sau khi kết nối, hãy định dạng nó bằng hệ thống tệp NTFS và nó đã sẵn sàng để lưu trữ dữ liệu trở lại.
Tôi thường sử dụng những ổ đĩa này để chứa các tệp video dung lượng lớn, ảnh ISO hoặc các bản sao lưu hệ thống hoàn chỉnh. Các công cụ như Windows Backup hoặc ứng dụng bên thứ ba như Macrium Reflect giúp việc di chuyển dữ liệu cồng kềnh trở nên dễ dàng, giữ cho ổ SSD chính của tôi luôn trống để thực hiện các tác vụ hàng ngày. Tôi có một ổ đĩa 1TB cũ dùng để lưu trữ các thư mục dự án đã được lưu trữ, trong khi một ổ đĩa khác chứa các bản sao lưu hệ thống từ các máy khác nhau. Đây là một cách thiết thực để tái sử dụng phần cứng mà lẽ ra sẽ bị bỏ không.
Trước khi lưu trữ một ổ đĩa, việc kiểm tra kỹ lưỡng là rất quan trọng. CHKDSK trên Windows có thể phát hiện các lỗi hệ thống tệp cơ bản, nhưng bạn cũng có thể thử các công cụ chẩn đoán khác để kiểm tra sức khỏe của ổ đĩa và có cái nhìn rõ ràng hơn về tình trạng của nó. Nếu bạn nhận thấy tiếng ồn lạ, độ trễ kéo dài hoặc lỗi lặp đi lặp lại, tốt hơn hết là không nên phụ thuộc vào nó. Tuy nhiên, nếu mọi thứ có vẻ ổn, nó vẫn có thể hữu ích để lưu trữ các tệp không quan trọng hoặc dữ liệu sao lưu bổ sung. Chỉ cần nhớ, các ổ đĩa cũ thường chậm hơn và kém tin cậy hơn, vì vậy chúng không nên là bản sao lưu duy nhất của bạn.
Ngoài ra, hãy đảm bảo kiểm tra khả năng tương thích. Hầu hết các ổ đĩa trong 10 đến 15 năm qua đều sử dụng chuẩn SATA, tương thích với hầu hết các vỏ bọc ổ cứng hiện đại. Các ổ cứng 3.5 inch thường yêu cầu vỏ bọc có nguồn điện tích hợp, trong khi các ổ đĩa laptop 2.5 inch có thể hoạt động chỉ bằng nguồn điện USB. Sử dụng cổng USB 3.0 trở lên cũng sẽ cải thiện tốc độ truyền tải, đặc biệt hữu ích khi di chuyển các tệp lớn.
Vỏ bọc ngoài ổ cứng gắn trên bàn, sẵn sàng biến ổ cứng cũ thành ổ cứng di động để lưu trữ dữ liệu.
2. Tạo Kho Lưu Trữ An Toàn Tuyệt Đối Cho Dữ Liệu Nhạy Cảm
Một cách thông minh khác để tái sử dụng ổ cứng cũ là biến chúng thành các kho lưu trữ an toàn cho dữ liệu nhạy cảm. Nếu bạn không muốn các tài liệu, hồ sơ tài chính hoặc kho lưu trữ cá nhân của mình nằm trên hệ thống sử dụng hàng ngày, hãy lưu trữ chúng trên một ổ đĩa ngoài mà bạn có thể ngắt kết nối và giữ ngoại tuyến (offline).
Windows giúp quá trình này trở nên dễ dàng. Nếu bạn đang sử dụng Windows Pro, Enterprise hoặc Education, bạn có thể mã hóa toàn bộ ổ đĩa bằng BitLocker. Bằng cách đó, ngay cả khi ai đó có được ổ đĩa, họ cũng sẽ không thể truy cập nội dung của nó mà không có mật khẩu chính xác. Nếu bạn đang sử dụng phiên bản Windows Home, bạn có thể sử dụng một công cụ của bên thứ ba như VeraCrypt để mã hóa toàn bộ ổ đĩa hoặc chọn các thư mục cụ thể.
Sau khi ổ đĩa được mã hóa, hãy di chuyển các tệp nhạy cảm của bạn sang đó và đẩy nó ra một cách an toàn khi bạn đã hoàn tất. Tôi thường giữ một ổ đĩa như vậy được cất giấu và chỉ cắm nó vào khi cần; không có đồng bộ hóa đám mây, không có truy cập nền. Nó chỉ đơn giản là một kho lưu trữ ngoại tuyến giúp giữ an toàn cho dữ liệu của tôi khỏi các mối đe dọa kỹ thuật số.
Vỏ bọc ổ cứng gắn ngoài được kết nối với laptop, minh họa việc tạo kho lưu trữ an toàn cho các tài liệu cá nhân và nhạy cảm.
3. Tận Dụng Ổ Cứng Cũ Cho Hệ Thống Camera An Ninh DVR/NVR
Nếu bạn có một hệ thống camera an ninh được lắp đặt tại nhà hoặc văn phòng, rất có thể nó đi kèm với một đầu ghi video kỹ thuật số (DVR) hoặc đầu ghi video mạng (NVR) để lưu trữ cảnh quay. Hầu hết các hệ thống này đều có khe cắm chuyên dụng cho ổ cứng SATA 3.5 inch, cùng loại được sử dụng trong máy tính để bàn. Vì vậy, nếu ổ đĩa của bạn vẫn trong tình trạng hoạt động tốt, bạn có thể cài đặt trực tiếp vào đầu ghi để quay và lưu dữ liệu video.
Quá trình cài đặt khá đơn giản. Mở thiết bị DVR hoặc NVR, kết nối ổ cứng bằng cáp dữ liệu và nguồn SATA bên trong, sau đó gắn chặt nó. Khi bạn bật nguồn hệ thống, nó thường sẽ nhắc bạn định dạng ổ đĩa trước khi bắt đầu ghi. Sau khi thiết lập, thiết bị sẽ tự động lưu cảnh quay trực tiếp vào ổ cứng.
Kích thước của ổ cứng ảnh hưởng trực tiếp đến lượng cảnh quay bạn có thể lưu trữ. Một ổ đĩa 500GB có thể chỉ giữ được vài ngày ghi hình, đặc biệt nếu bạn đang sử dụng nhiều camera hoặc độ phân giải cao. Tuy nhiên, với một ổ đĩa lớn hơn, như mẫu 1TB hoặc 2TB, bạn có thể giữ lại nhiều cảnh quay hơn trước khi hệ thống ghi đè dữ liệu cũ hơn.
Thiết bị DVR màu trắng đặt trên bàn làm việc, biểu trưng cho việc tận dụng ổ cứng cũ để lưu trữ cảnh quay từ camera an ninh.
4. Biến Ổ Cứng Cũ Thành Bộ Nhớ Chuyên Dụng Cho Máy Ảo (Virtual Machine)
Nếu bạn thích thử nghiệm các hệ điều hành, chạy mô phỏng hoặc thử nghiệm với các môi trường phần mềm khác nhau, một chiếc ổ cứng cũ có thể được tái sử dụng làm bộ nhớ chuyên dụng cho máy ảo (Virtual Machine). Thay vì làm đầy ổ đĩa hệ thống chính của bạn, bạn có thể cài đặt phần mềm VM như Hyper-V, VirtualBox hoặc VMware Workstation và cấu hình nó để lưu trữ các tệp ổ đĩa cứng ảo (định dạng VHD, VHDX hoặc VDI) trên ổ HDD cũ. Cách tiếp cận này giúp ổ SSD chính của bạn không bị đầy bởi các tệp máy ảo lớn và giảm tải cho hệ thống trong các tác vụ chuyên sâu.
Mặc dù các ổ HDD cũ không thể sánh được với hiệu suất của các ổ SSD hiện đại, chúng vẫn phù hợp cho các máy ảo nhẹ và mục đích thử nghiệm tổng quát. Bạn có thể chạy một bản phân phối Linux, mô phỏng một thiết lập Windows cũ hoặc cách ly một môi trường sandbox phần mềm, tất cả mà không ảnh hưởng đến cài đặt chính của bạn.
Một ổ cứng gắn ngoài đời cũ đặt trên bàn, thể hiện khả năng tái sử dụng làm bộ nhớ chuyên dụng cho máy ảo (VM) và môi trường thử nghiệm.
Nếu bạn không còn cần ổ cứng của mình, đừng vứt bỏ nó. Thay vào đó, hãy trao lại cho ai đó có thể cần thêm bộ nhớ. Trước khi làm điều đó, hãy đảm bảo xóa sạch ổ đĩa đúng cách. DiskPart, một công cụ tích hợp sẵn trên Windows, là một lựa chọn tuyệt vời để xóa mọi thứ một cách an toàn. Hãy chắc chắn sao lưu dữ liệu hệ thống quan trọng của bạn, vì quá trình này là không thể đảo ngược. Sau khi xóa, hãy kiểm tra ổ đĩa để đảm bảo nó vẫn ổn định và chưa “hết hạn sử dụng”.
